Sự sống phổ biến và vật chất – Tác dụng của mỗi thứ - Các trạng thái của mỗi thứ - Ba Ngôi của Thượng-đế - Cách cấu tạo ra vũ trụ - Bảy Cõi – Con người là một vũ trụ nhỏ - Con người làm thế nào để tự trị - Cao đẳng Thần học đã tiết lộ cho người đời biết những gì? Những kết quả
1 – Chúng ta có thể xem vũ trụ như thế nào?
Như là sự phát hiện của sự sống phổ biến. Thực thế, sự sống vì muốn ứng hiện nên đã tạo ra tất cả mọi sự mọi vật, tất cả những thế giới hữu hình và vô hình, với sự cộng tác của vật chất. Bởi trong thiên nhiên, không có sự sống nào là không vật chất mà cũng không có vật chất nào là không sự sống.
Cả hai đều bất diệt, vô thỉ, vô chung. Đối với vật chất, ngũ quan của chúng ta chỉ nhận thức được một phần rất ít.
2 – Sự sống và vật chất có những tác dụng nào?
Vật chất tự nó vốn bất động và không có hình tướng gì cả. Nó chỉ là thụ động, còn phần chủ động là tác dụng của sự sống.
Ban sơ, sự sống nhập vào vật chất và vận sang vật chất những phẩm tính đặc biệt. Kế đó, sự sống dùng vật chất để cấu tạo những hình thể, những khu xác hay là môi vật mà chính sự sống khiến cho linh động, lại còn nâng đỡ và bảo tồn cho. Nếu sự sống lìa hình thể tất hình thể phải chết, rời rã và tiêu tán. Nhưng, những nguyên tố của vật chất bất diệt và không hình tướng nên vẫn luôn luôn tồn tại.
Sau khi tiêu tán, vật chất sẽ bị rút vào những hình thể mới khác, do sự sống nắn đúc và chủ động. Bởi đó, sanh ra rồi chết mất, tăng trưởng rồi tàn tạ, hiện ra rồi tiêu tán, là những cách thay đổi, biến hóa của vật chất. Những hiện tượng đó phát hiện mãi mãi và khắp mọi nơi trong vũ trụ. Sự sống chính là nguyên do, là tác nhân linh hoạt mà đồng thời cũng chứng kiến mọi hiện tượng ấy.
Các hình thể nối tiếp nhau. Tương tục, càng ngày càng cải thiện và hoàn hảo hơn trước; đồng thời, sự sống cũng càng ngày càng phát triển về phương diện năng lực, hoạt động, tri thức và ý thức. Triều lưu tiến hóa của sự sống thật là vô cùng, không biết đến đâu là bờ bến.
3 – Vậy chúng ta có thể kết luận như thế nào?
Ở đây, chúng ta thấy biểu lộ hai luật đại khái:
1) Luật tiến bộ, tăng trưởng, cải thiện hay là Luật Tiến hóa;
2) Luật Luân hồi, tức là có nhiều kiếp sống nối tiếp nhau.
Tất cả vạn hữu trong vũ trụ đều ở dưới quyền của hai luật đó, không chừa một vật nào.
4 – Phải chăng sự sống và vật chất đều có ba trạng thái khác nhau?
Quả thế, mỗi thứ đều có 3 trang thái, ba mà một, một mà ba.
Bởi đó, sự sống vốn là:
1) một trí năng không có giới hạn, hoàn toàn minh mẩn, có một năng lực sáng tạo trác tuyệt;
2) một nguyên lý vô cùng từ thiện, một bản tính yêu thương vô tận vô biên đối với tất cả mọi vật;
