Đường lối Cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam

Cương lĩnh tháng 2/1930 vs Luận cương chính trị tháng 10/1930.

Chỉ ra những điểm khác nhau cơ bản trong Cương lĩnh tháng 2/1930 và Luận cương chính trị tháng 10/1930. Tại sao lại có sự khác nhau trên?

Trả lời:

Những điểm khác nhau:

- Về nhiệm vụ cách mạng:

+ Cương lĩnh tháng 2/1930 xác định: Đánh đổ đế quốc (nhiệm vụ dân tộc) và bọn phong kiến tư sản, tay sai phản cách mạng (nhiêm vụ dân chủ); làm cho nước Việt Nam hoàn toàn độc lập; nhân dân được tự do, dân chủ, bình đẳng; tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc Việt gian chia cho dân cày nghèo; thành lập chính phủ công nông binh, tổ chức quân đội công nông, thi hành chính sách tự do, dân chủ, bình đẳng => Cương lĩnh tháng 2/1930 đặt nhiệm vụ dân tộc lên hàng đầu, đó là đánh đổ đế quốc.

+ Luận cương chính trị tháng 10/1930 xác định: Đánh đổ đế quốc phong kiến, thực hiện cách mạng ruộng đất triệt để, đưa lại ruộng đất cho dân cày; đánh đổ thực dân Pháp, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập, đặt vấn đề thổ địa là cái cốt. Như vậy, Luận cương tháng 10 chưa có chiến lược đại đoàn kết dân tộc và đặt nhiệm vụ thổ địa ruộng đất là thiết yếu.

- Về lực lượng cách mạng:

+ Cương lĩnh chính trị tháng 2/1930 xác định: lực lượng cách mạng là giai cấp công nhân và nông dân nhưng bên cạnh đó cũng phải liên minh, đoàn kết với tiểu tư sản, lợi dụng hoặc trung lập phú nông, trung tiểu địa chủ, tư sản dân tộc chưa ra mặt phản cách mạng. Như vậy, ngoài việc xác định lực lượng nòng cốt của cách mạng là giai cấp công nhân thì Cương lĩnh cũng phát huy được sức mạnh của cả khối đại đoàn kết dân tộc, hướng vào nhiêm vụ hàng đầu là giải phóng dân tộc.

+ Luận cương tháng 10/1930 xác định: giai cấp vô sản là giai cấp chính tham gia và lãnh đạo cách mạng. Dân cày là lực lượng đông đảo nhất và là động lực mạnh của cách mạng. Tư sản thương nghiệp thì đứng về phe đế quốc và địa chủ chống lại cách mạng, còn tư sản công nghiệp thì đứng về phía quốc gia cải lương và khi cách mạng phát triển cao thì họ sẽ theo đế quốc. Trong giai cấp tiểu tư sản, bộ phận thủ công nghiệp thì có thái độ do dự; tiểu tư sản thương gia thì không tán thành cách mạng; tiểu tư sản trí thức thì có xu hướng quốc gia chủ nghĩa và chỉ có thể hăng hái tham gia chống đế quốc trong thời kì đầu. Chỉ có phần tử lao khổ ở đô thị như những người bán hàng rong, thợ thủ công nhỏ, trí thức thất nghiệp mới đi theo cách mạng mà thôi. => Luận cương chưa có chủ trương đại đoàn kết dân tộc.

Nhận xét: Luận cương tháng 10/1930 có nhiều điểm hạn chế so với Cương lĩnh tháng 2/1930 dù ra đời vào thời gian sau. Thứ nhất, luận cương chưa xác định đúng đắn về kẻ thù chính của nhân dân ta lúc đó là thực dân Pháp và mâu thuẫn lớn nhất, chủ yếu nhất đang tồn tại trong lòng xã hội Việt Nam lúc bấy giờ là mâu thuẫn giữa cả dân tộc ta và thực dân Pháp. Chính sự sai lầm đó dẫn đến việc xác định nhiệm vụ cách mạng chưa phù hợp. Thứ hai, khi nói đến lực lượng cách mạng, luận cương chưa có chủ trương Đại đoàn kết dân tộc, làm cho cách mạng Việt Nam thêm thù ít bạn, đánh giá sai về lòng yêu nước cũng như khả năng hoạt động cách mạng của nhiều giai cấp, tầng lớp khác trong xã hội.

Tại sao lại có sự khác nhau như vậy ở hai văn kiện?

     Điểm khác nhau thể hiện ở việc xác định mâu thuẫn cơ bản trong xã hội Việt Nam lúc bấy giờ ở hai văn kiện là do:

- Cách nhìn, tầm nhìn, tầm nhận thức của Nguyễn Ái Quốc và Trần Phú.

- Đặc điểm, tình hình xã hội Việt Nam nói riêng và Đông Dương nói chung cũng như mâu thuẫn gay gắt trong xã hội Việt Nam lúc bấy giờ.

     Về Trần Phú, do thời gian dài hoạt động , học tập ở Liên Xô nên chịu ảnh hưởng khuynh hướng tả của Quốc tế cộng sản; do sự hiểu biết ko đầy đủ về xã hội Việt Nam nên không nhận thức được mâu thuẫn gay gắt nhất là mâu thuẫn dân tộc. Trần Phú đã áp dụng một cách máy móc, dập khuôn, giáo điều chủ nghĩa Mác – Lênin vào Việt Nam. Chính vì vậy, Luận cương chính trị tháng 10/1930 đã đặt nhiệm vụ và lợi ích giai cấp lên trên nhiệm vụ và lợi ích dân tộc, không đề ra chiến lược đại đoàn kết dân tộc để có thể thu hút các tầng lớp và các giai cấp khác vào nhiệm vụ chống đế quốc.

     Về Nguyễn Ái Quốc, Người hiểu rõ tình hình, đặc điểm xã hội Việt Nam, nhận thức được mâu thuẫn gay gắt nhất của xã hội Việt Nam, đó là mâu thuẫn dân tộc. Cương lĩnh tháng 2/1930 đặt nhiệm vụ, lợi ích dân tộc lên trên nhiệm vụ, lợi ích giai cấp; đề ra chiến lược đại đoàn kết dân tộc rộng rãi để có thể đoàn kết các tầng lớp, giai cấp trong xã hội tham gia thực hiện bằng được nhiệm vụ chống đế quốc.