Historia Polski w pigułce

5. Mieszko I

Pierwszym historycznym władcą był Mieszko I. Książę i cała podległa mu ludność czcili słowiańskich bogów (patrz: mitologia Słowian). Tymczasem w X w. większość europejskich krajów była chrześcijańska, a wiara ta wzmacniała pozycję władcy. Bunt przeciw chrześcijańskiemu władcy uważano za grzech ciężki, ponieważ wierzono, że władza pochodzi od Boga. Aby zwiększyć swoje znaczenie jako władcy, Mieszko I postanowił przyjąć chrzest. Obawiał się on jednak uzależnienia od niemieckiego cesarza i zdecydował się przyjąć chrzest od Czech. Zawarł z nimi sojusz i poślubił czeską księżniczkę Dobrawę (legenda mówi, że dla niej Mieszko I odesłał 7 pogańskich żon). W 966 r. Mieszko oraz jego najbliższe otoczenie przyjęli chrzest z rąk czeskich duchownych. Wydarzenie to sprawiło, że pozycja Mieszka zrównała się innymi europejskimi władcami. Mieszko, aby zdobyć rozległe tereny, stworzył stały oddział zbrojny, tzw. Drużynę wojów. Pełniła ona obowiązki przybocznej straży księcia i strzegła najważniejszych grodów. W 972 r. pod Cedynią wojowie pokonali niemieckiego margrabiego Hodona. Książę traktował ziemie jak własność. Poddani musieli składać mu daninę, czyli przymusowe świadczenia w postaci wyrobów rzemieślniczych, koni, bydła czy miodu.
Księża i zakonnicy, którzy przybyli do Polski wraz z Dobrawą, byli pierwszymi ludźmi na ziemiach polskich, którzy umieli czytać i pisać. Dzięki nim rozwinęło się tu piśmiennictwo, a duchowni pisali kroniki, roczniki i dokumenty. Chrzest oznaczał nawiązanie kontaktów z Zachodem związanym z tradycją i kulturą chrześcijańską. Rozwinęło się prawo, filozofia, architektura i sztuka.
Akt chrztu nie oznaczał, że poddani księcia nagle zostali gorliwymi wyznawcami Chrystusa. Wręcz przeciwnie. Wiara jest czymś, co bardzo trudno zmienić w drugim człowieku. Mimo wprowadzenia chrześcijaństwa nadal czczono pogańskich bogów. Jednym z miejsc kultu była np. Góra Ślęża. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się pogańskiej wiary, na szczycie Sobótki wzniesiono opactwo, jednak zwyczaj składania ofiar przetrwał jeszcze kilka stuleci.
W 991 r. Mieszko I rozkaz stworzyć dokument Dagome Iudex – pierwsze polskie źródło pisane. W dokumencie Mieszko powierzył swoje państwo pod opiekę papieża. Prawdopodobnie akt ten miał symbolizować osłabienie zależności Polski od cesarza i ułatwić Piastom prowadzenie samodzielnej polityki.