Phân tích văn học ôn thi Đại Học

[Tây Tiến] Đề 4 : Phân tích khổ 3 bài thơ

 Tây Tiến là bài thơ độc đáo của ngườI nghệ sĩ tài hoa Quang Dũng được sáng tác năm 1948, sau khi chuyển đến công tác ở đơn vị khác. Bài thơ đựơc viết theo thể hành rắn rỏi, chi có 34 câu nhưng câu nào cũng hay, chẳng có chữ nào thừa. Bài thơ là sự hồi tưởng những kỉ niệm trong kháng chiến của những người lính trẻ hầu hết xuất thân từ Hà Nội, tái hiện khung cảnh núi rừng hoang dã đến những tình cảm thắm thiết của hậu phương lúc dừng quân. Đặc biệt khổ thơ thứ ba trong bài thơ  đă khắc họa sinh động hình ảnh người lính Tây Tiến:

                                       Tây tiến đoàn binh không mọc tóc

                                                             .............

                                         Sông mã gầm lên khúc độc hành.

       Thật vậy, mở đầu đọan thơ là hình ảnh người lính Tây Tiến hiện ra vớidáng vẻ khác thường :

                                          Tây tiến đoàn binh không mọc tóc

                                           Quân xanh màu lá dữ oai hùm

       Đó là người lính "không mọc tóc" và" xanh màu lá".Chỉ hai chi tiết thôi nhưng tác giả đã tái hiện hình ảnh người lính với hiện thực khốc liêt của bệnh tật. Rừng sâu, nước độc đã tàn phá ngoại hình những chàng trai trẻ đất Hà Thành. Bệnh sốt rét rừng đã khiến cho tóc rụng trọc, da xanh. Nhưng với sức sống của tuổi thanh niên, ngòi bút lãng mạn của Quang Dũng đã nắm bắt hiện thực cuôc chiến, tô đậm và phóng đại, hiện lên dáng vẻ người lính đẹp lạ thường. Cũng là bệnh sốt rét rừng ấy nhưng với ngòi bút hiện thực, người lính cùng thời của Chính Hữu có vẻ tiều tụy quá " anh vớI tôi biết từng cơn ớn lanh, sốt run người vầng trán ướt mồ hôi" .Còn người lính Tây Tiến thì phủ nhận hiện thực đó. Đầu "không mọc tóc" chứ không phải là do tóc không mọc đựơc, da "xanh màu lá" không phải vì sốt rét da xanh mà do tác động của sắc màu núi rừng đó thôi ! Người lính không hề ở trong tư thế  bị động mà trái lại chủ động hiên ngang đầy khí phách " dữ oai hùm".

   Bên trong ngoại hình ấy là tâm hồn rất mộng mơ:

                               Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

                               Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

   Ôm giấc mộng giết giặc cứu nưóc, những chàng trai ấy bỏ lại sau lưng quê hương với biết bao kỉ niệm êm đềm, có người ngoảnh mặc ngăn dòng nứơc mắt, bỏ mặc gia đình với những bóng dáng yêu thương.Họ dấn thân ra biên ải với giấc mộng giết giặc bảo vệ sự vẹn toàn của tổ quốc, khát vọng lập chiến công: " Gửi mộng qua biên giới" với ánh mắt hờn căm, nảy lửa nhìn xuyên không gian như muốn thiêu đốt quân thù: "mắt trừng". Nhưng đôi mắt ấy chợt dịu lại khi mơ về người con gái thanh lịch Hà thành đã một lần đi qua trong nỗi nhớ của anh :

                                       " Đêm mơ Hà nội dáng kiều thơm".

   Cách nhớ không giống Hồng Nguyên  với" Những người vợ trẻ, mòn chân bên gối gạo canh khuya"( Nhớ). Nỗi nhớ của người lính Tây Tiến không cụ thể "dáng kiều thơm".Đó không hẳn là người vợ, người yêu, cũng không hẳn là cô láng giềng ; có thể chỉ là một bóng hồng bất chợt đi qua trong những ngày còn ở  Hà Nội mà thôi.