Phân tích văn học ôn thi Đại Học

[Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông] Đề 1 : Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông Hương

Đề 1 : Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông Hương trong tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông" của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

Mở bài : Hoàng Phủ Ngọc Tường là một cây bút xuất sắc với phong cách độc đáo mang đậm chất Huế. Tac phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông  ?" được sáng tác năm 1981 sau chiến thắng mùa xuân năm 1975 giải phóng đất nước. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã chọn cho tác phẩm của mình âm hưởng hào hùng, phấn chấn, sôi nổi, vui tươi qua từng trang viết. Hoàng Phủ Ngọc Tường như nâng niu từng con chữ, từng hình ảnh để gửi vào đó nỗi nhớ niềm yêu với Huế. Bài kí đã thể hiện một cách đặc sắc, lối hành văn hướng nội xúc tích, mê đắm và tài hoa.

Thân bài :

1 . Khái quát : Hình tượng con sông Hương là một hình tượng nghệ thuật đầy chất thơ, mang vẻ đẹp của huyền thoại, triết lí, cổ thi. Vẻ đẹp của dòng sông Hương đã dần được hé lộ khi nó chảy qua dãy Trường Sơn đại ngàn về đến cánh đồng Châu Hóa rồi gặp được người tình mong đợi là thành phố Huế để trước khi ra đến biển Đông .

2 . Phân tích

a . Vẻ đẹp của Sông Hương ở thượng nguồn

Khởi nguồn từ dãy Trường Sơn đại ngàn, sông Hương mang vẻ đẹp hoang dại mãnh liệt "là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc". Thế rồi cũng có lúc sông Hương trở nên dịu dàng và say đắm "giữa những rặng dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng". Với thủ pháp nghệ thuật so sánh, dòng sông Hương đã trở thành : "một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại" thế rồi cô gái Di-gan ấy lại được "rừng già hun đúc cho một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do, trong sáng". Từ khi ra khỏi rừng già Trường Sơn, sức mạnh bản năng của cô gái Di-gan ấy đã được chế ngự, vậy là vẻ mãnh liệt cuộn xoáy như những cơn lốc đã được đóng kín ở lại cửa rừng, để trước khi về đến đồng bằng Châu Hóa, sông Hương đã mang một sắc đẹp "dịu dàng và trí tuệ", trở thành "người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở"

b . Vẻ đẹp sông Hương khi về đến đồng bằng Châu Hóa

Về đến cánh đồng Châu Hóa, sông Hương đã khoác trên mình vẻ đẹp biến ảo, diễm lệ. Sông Hương trở thành một tấm phản quang để biến sắc nước vốn xanh thẳm trở nên "sớm xanh, trưa vàng, chiều tím" .

Dòng sông Hương còn mang vẻ đẹp trầm mặc khi lặng lẽ chảy dưới chân những "rừng thông u tịch", có khi lại mang vẻ đẹp "như triết lí, như cổ thi..khi đi trong âm hưởng ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ". Có lúc sông Hương trở nên vui tươi giữa những biển bãi xanh biếc ở vùng ngoại ô Kim Long "rồi cuối cùng sông Hương lại đẹp mơ mộng trong sương khói khi đi qua vườn cau ở vùng ngoại ô thôn Vĩ Dạ". Sông Hương được nhân hóa để trở thành một con người khi thì trầm mặc triết lí, già dặn cổ kính. Có lúc lại trẻ trung, yểu điệu, lãng mạn. Ngắm sông Hương trên trang viết của Hoàng Phủ Ngọc Tường người ta thấy nó thật Huế, rất Huế, vì nó đã thâu nhận vào lòng mình bản sắc văn hóa của vùng đất mà nó đã chảy qua.

c .Vẻ đẹp sông Hương khi chảy vào lòng thành phố Huế

Khi về đến thành phố Huê, sông Hương đã gặp được người tình mong đợi của mình và dường như đây chính là những đoạn văn tác giả nói về sông Hương đẹp nhất, duyên dáng nhất, trữ tình nhất và mê đắm nhất. Sông Hương không dung dằng vương vấn nữa mà vui hẳn lên, rồi "kéo một nét thẳng...theo hướng Tây Nam – Đông Bắc" để gặp thành phố Huế cho thật nhanh. Và cuối cùng, chiếc cầu Tràng Tiền nối đôi bờ sông Hương cũng đã hiện lên như "vành trăng non". Thế là "sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ nhàng đến Cồn Hến; đường cong ấy... như một tiếng "Vâng" không nói ra của tình yêu".