TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC 9

Kiến thức cơ bản: NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI - Lê Minh Khuê

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả: Lê Minh Khuê (1949)

- Quê quán: Huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa.

- Trong kháng chiến chống Mĩ, gia nhập thanh niên xung phong và bắt đầu viết văn vào đầu những năm 70.- Lê Minh Khuê là cây bút nữ chuyên về truyện ngắn.

- Trong những năm chiến tranh, truyện của Lê Minh Khuê viết về cuộc sống chiến đầu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn. Sau năm 1975, tác phẩm của nhà văn bám sát những biến chuyển của đời sống xã hội và con người trên tinh thần đổi mới.

- Năm 2012, bà được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

2. Tác phẩm:

- Thể loại: Truyện ngắn.

- Hoàn cảnh sáng tác: Là một trong số những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra ác liệt.

- Tóm tắt: Truyện kể về cuộc sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong: Thao, Phương Định và Nho của một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn những năm kháng chiến chống Mĩ. Họ làm thành một tổ trinh sát mặt đường làm nhiệm vụ phá bom, đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom thông đường cho đoàn xe ra mặt trận. Công việc vô cùng khó khăn và gian khổ, họ luôn phải đối mặt với cái chết nhưng chưa bao giờ mất đi niềm vui, sự hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút mơ mộng. Họ yêu thương và gắn bó với nhau mặc dù mỗi người một cá tính. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, đồng đội hết sức lo lắng, chăm sóc cho cô rất tận tình. Cuối truyện, một trận mưa đá gợi trong lòng Phương Định những khát khao hoài niệm.

- Chủ đề: Lòng yêu nước, tuổi trẻ và anh hùng trong kháng chiến.

- Ý nghĩa nhan đề: Nhan đề xuất phát từ ánh mắt nhìn xa xăm của Phương Định, lời các anh bộ đội lái xe ngợi ca họ, hình ảnh lãng mạn, đẹp và trong sáng lại phù hợp với những cô gái mơ mộng đang sống và chiến đấu trên cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn những năm chống Mĩ (60-70) ác liệt.

- Bố cục:

+ Phần 1 (Từ đầu ... "ngôi sao trên mũ"): Phương Định kể về cuộc sống bản thân và tổ trinh sát mặt đường của cô.

- Phần 2 (Tiếp theo ... "chị Thao bảo"): Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.

- Phần 3 (Còn lại): Sự lạc quan, niềm vui trước cơn mưa đá đột ngột.

II. PHÂN TÍCH

1. Mở bài:

- Nhà thơ Tố Hữu từng có những câu thơ viết về thời kỳ kháng chiến chống Mỹ trong thi phẩm "Theo chân Bác":

"Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước

Mà lòng phơi phới dậy cả tương lai"

- Con đường Trường Sơn - con đường huyền thoại. Nơi đây đã ghi dấu biết bao chiến công cũng như sự hi sinh thầm lặng của những người chiến sĩ trong thời kì kháng chiến chống Mĩ khốc liệt của dân tộc. Nó không chỉ ghi lại bằng những trang lịch sử hào hùng mà còn được các nhà văn, nhà thơ phác họa trong những áng thơ văn.