TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC 9

Kiến thức cơ bản: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ - Huy Cận

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả: Huy Cận (1919 - 2005)

- Tên đầy đủ: Cù Huy Cận.

- Quê quán: làng Ân Phú, huyện Vụ Quang (trước đây thuộc huyện Hương Sơn, sau là Đức Thọ), tỉnh Hà Tĩnh.

- Huy Cận đã nổi tiếng trong phong trào Thơ mới với tập thơ "Lửa thiêng" (1940).

- Ông tham gia cách mạng từ trước năm 1945 và sau Cách mạng tháng Tám từng giữ nhiều trọng trách trong chính quyền cách mạng, đồng thời là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam.

- Huy Cận đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (năm 1966).

2. Tác phẩm:

- Thể thơ: Bảy chữ (Hiện đại).

- Hoàn cảnh sáng tác: Giữa năm 1958, Huy Cận có chuyến đi dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Từ chuyến đi đó mà hồn thơ Huy Cận thực sự nảy nở trở lại và dồi dào trong cảm hứng về thiên nhiên đất nước, về lao động và niềm vui trước cuộc sống mới.

- Xuất xứ: Sáng tác trong thời gian 1958, in trong tập thơ "Trời mỗi ngày lại sáng".

- Chủ đề: Vẻ đẹp người lao động trong cuộc sống mới.

- Ý nghĩa nhan đề: Không chỉ là hình ảnh của một hay đôi ba con thuyền mà nó là đoàn thuyền đánh cá, từ đó gợi lên không khí lao động tập thể khẩn trương, nhộn nhịp của người đào vàng mỏ. Đó cũng là không khí chung của nhân dân toàn miền Bắc trong công cuộc tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Bố cục:

+ Phần 1 (Hai khổ thơ đầu): Cảnh đoàn thuyền ra khơi.

+ Phần 2 (Bốn khổ thơ tiếp): Cảnh đoàn thuyền đánh cá về đêm.

+ Phần 3 (Còn lại): Cảnh đoàn thuyền đánh cá quay về.

II. PHÂN TÍCH

1. Mở bài:

- Phương Lựu đã từng quan niệm rằng: "Nghệ thuật là lĩnh vực của sự độc đáo vì vậy nó đòi hỏi người viết sự sáng tạo phong cách mới lạ, thu hút người đọc". Sáng tạo là một yếu tố mà lịch sử văn học luôn trân trọng. Văn học không cho phép người nghệ sĩ lặp lại người khác và lặp lại chính bản thân mình. Nhờ đó, ta biết đến Nam Cao với một chết trong sự đau đớn, một Chí Phèo lưu manh, tha hoá. Hay là Nguyễn Tuân với áng văn hoài niệm những điều đã âu rồi lại làm lành với thực tại. Cũng không ngừng mang đến cho đời một cái nhìn mới, Huy Cận vốn được biết tới với những vần thơ ảo não nhưng sau cách mạng tháng Tám, các sáng tác của nhà thơ đã khoác lên mình màu sắc tươi vui. Đặc biệt là với thi phẩm "Đoàn thuyền đánh cá" – một khúc tráng ca lao động đầy hứng khởi, say mê trong thời đại mới.

- Có ai đó từng nói rằng: "Một trong những nguồn gốc quan trọng của thơ ca chính là đời sống lao động của nhân dân". Điều đó hẳn đúng với bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận. Bài thơ đã thực sự cất lên từ nhịp sống lao động hăng sang, khoáng đạt của những người dân vùng chài.