Câu 20: Hình thể ngoài của bán cầu đại não ( các khe, các rãnh , các thuỳ , các hồi và các trung tâm phân tích )
Bài làm
Mỗi bán cầu đại não có 3 mặt : ngoài, trong và dưới
1. Mặt ngoài :
a) Các khe
- Có 3 khe chia mặt ngoài ra làm 5 thuỳ
+ Khe bên hay khe Sylvius : tách ra hai trẽ là trẽ ngang và trẽ thẳng
+ Khe trung tâm hay khe rolando
+ Khe đỉnh chẩm hay khe thẳng góc ngoài cách cực sau nhãn cầu khoảng 5cm
b) Các thuỳ
- Thuỳ trán : ở trước khe rolando gồm 4 hồi
+ Hồi trán lên hay hồi trước trung tâm : đi dọc theo phía trước khe rolando, là trung khu phân tích vận động
+ Hồi trán trên
+ Hồi trán giữa
+ Hồi trán dưới
- Thuỳ đỉnh : Phần lớn ở mặt ngoài và phần giữa 3 khe, rãnh liên đỉnh hình chữ T chia thuỳ đỉnh thành 3 hồi
+ Hồi đỉnh lên hay hồi sau trung tâm : đi dọc phía sau khe rolando, hồi này là trung khu phân tích cảm giác
+ Hồi đỉnh trên
+ Hồi đỉnh dưới : có hai phần nhỏ
Tiểu thuỳ nếp cong ôm lấy đầu sau khe bên
Hồi góc ôm lấy đầu rãnh thái dương I
- Thuỳ chẩm : Ở phía sau khe đỉnh chẩm , có 3 hồi
+ Hồi chẩm 1
+ Hồi chẩm 2
+ Hồi chẩm 3
- Thuỳ thái dương : Ở sau khe Sylvius có 3 hồi
+ Hồi thái dương 1 là trung khu phân tích thính giác
+ Hồi thái dương 2
+ Hồi thái dương 3
- Thuỳ đảo : Nằm sâu trong khe Sylvius
2. Mặt trong
a) Các khe
- Khe dưới trán : Khe này đi từ trước ra sau, vòng quanh thể trai
- Khe thẳng góc trong hay khe đỉnh chẩm : cách cực sau BCĐN 5cm
- Khe cựa : Từ bờ sau của BCĐN đi tới lồi sau thể trai
b) Các thuỳ, các hồi
- Thuỳ khuy ở giữa khe dưới trán và thể trai
- Hồi trán : từ mặt ngoài lấn vào mặt trong
- Tiểu thuỳ cạnh trung ương : Ở sau hồi trán trên, nối hai hồi trán lên và hồi đỉnh lên
- Tiểu thuỳ vuông : Ở trước khe đỉnh chẩm và sau khe tiểu thuỳ cạnh trung ương
- Hồi chêm : Ở mặt trong của bán cầu, là trung khu thị giác
3. Mặt dưới
- Hố Sylvius chia mặt này ra 2 phần
a) Phần trước
- Phần trước hố là mặt dưới của thuỳ trán, có rãnh khứu, trong rãnh có hành khứu và dải khứu
- Mặt dưới bán cầu và ở trong rãnh khứu là hồi thẳng ( phần hồi trán trên ở mặt dưới bán cầu )
- Hồi ổ mắt gồm phần của hồi trán giữa và dưới ở mặt dưới bán cầu và ở ngoài rãnh khứu
b) Phần sau
- Là mặt dưới của thuỳ thái dương và thuỳ chẩm, có rãnh thái dương chẩm trong và thái dương chẩm ngoài chia phần này ra làm 3 hồi
+ Phần ngoài cùng : có hồi thái dương 3 từ mặt ngoài lấn sang
+ Phần giữa : là hồi thoi gồm hồi thái dương 4 và hồi chẩm 4
+ Phần trong : gồm hồi thái dương và hồi chẩm 5, mỏm móc (đầu trước hồi thái dương 5 ) và sừng Amon là trung khu khứu giác.
Thuỳ trán nằm ở tầng trước nền sọ
Thuỳ thái dương nằm ở tầng giữa hộp sọ
Thuỳ đỉnh tương ứng với vùng xương đỉnh
Thuỳ chẩm ở tầng sau nền sọ đè nên tiểu não thương ứng với xương chẩm
