Họa Phố (02)

Con mèo của Schrödinger (19) : Thức tử

* * *

"Còn nhớ những đoạn đối thoại giữa Trình Thức và con trai ông ấy từng xuất hiện ở màn hình lớn trong căn phòng lúc ban đầu không?" Kha Tầm nói "Tuy rằng tôi đọc hiểu không được tốt lắm, nhưng đại khái có thể hiểu được một cái ý trong mấy lời nói của con trai Trình Thức, bởi vì ngày xưa lúc đi học tôi cũng từng hoài nghi giống như cậu ta vậy, cũng tức là vụ mấy người mà trong sách hô hào là chuyên gia, nhà khoa học hay nhân viên chuyên môn này kia, dựa vào đâu mà khẳng định quan điểm của bọn họ là chính xác?"

"Lúc đó tôi cảm thấy, trừ phi xuất hiện một người thông thạo toàn bộ kiến thức của vũ trụ này, chỉ có người như vậy mới có tư cách để mọi người xem toàn bộ quan điểm của hắn như là định lý cùng chân lý đúng đắn."

"Cũng giống như, vũ trụ này là một trái dưa hấu thật lớn, con người chúng ta đang sinh sống trên một cái hạt dưa, ngoài hạt dưa ra thì hoàn toàn chẳng biết chút gì về bộ phận ruột dưa cả, thế nên chúng ta liền bảo rằng toàn bộ vũ trụ này chính là một cái hạt dưa, vừa đen lại vừa cứng, nhưng mà thực tế thì sao, trong vũ trụ còn có ruột dưa nè, vừa đỏ lại ngọt lại cát nữa, nhưng mà con người chưa nhìn thấy nó bao giờ, đã vội định nghĩa chủ thể của cả vũ trụ chính là hạt dưa, nhưng thực tế chủ thể của vũ trụ là ruột dưa mới đúng, ở giữa lấm tấm mấy cái hạt dưa."

"Cho nên ý của tôi chính là, với những thứ vượt quá nhận thức của con người, người ta sẽ không thể định nghĩa được nó, hoặc là mô tả nó hay phân tích nó một cách chi tiết tỉ mỉ, cũng giống như ý thức của con người vậy, người ta không có cách nào giải thích nó sinh ra như thế nào, thế nên cũng không thể nào mô tả được bản chất của nó. Không giống như vật chất, có thể mô tả bằng mấy thứ như lượng tử rồi hạt rồi nguyên tử này kia."

"Thế nên, cũng giống như những người sống trên hạt dưa không thể giải thích được ruột dưa, không thể dùng định nghĩa "đen" cùng "cứng" của hạt dưa để định nghĩa ruột dưa, bởi vì trong thế giới của người hạt dưa không tồn tại những tính chất "đỏ" "cát" "ngọt" này."

"Cho nên tôi nghĩ, hạt dưa cùng ruột dưa có phải cũng giống như vật chất và ý thức, người ta không thể giải thích được bản chất của ý thức vì nhận thức có hạn, biết đâu chừng nếu dựa theo thang đo vĩ mô vạn vật trong vũ trụ mà quan sát, thì ý thức cũng giống như ruột dưa hấu vậy, thật ra là có thể bị đo lường quan sát thấy, có thể dùng các loại nguyên tố khác nhau để định nghĩa nó, nhưng chẳng qua là do con người ta chưa bao giờ có được nhận thức về các nguyên tố ấy, cho nên mới không thể định nghĩa được nó thôi."

"Vậy, chúng ta có thể thử giả thiết như thế này, ý thức kỳ thật cũng là một loại vật chất theo một ý nghĩa nào đó, hoặc là một loại nguyên tố, do những nguyên tố cùng vật chất chưa từng có trong nhận thức của con người, biết đâu đấy chừng mấy trăm mấy ngàn năm sau, khi khoa học công nghệ phát triển đạt đến một trình độ nhất định nào đó, con người sẽ phát hiện được, hóa ra ý thức là do một nguyên tố có tên là 'Thức tử' cấu thành, có thể nó càng nhỏ bé hơn cả hạt, quang tử hay thậm chí là hạt quắc (quark) gấp mấy trăm triệu lần, nhưng vẫn có thể dùng lượng tử để biểu thị nó, trở thành lượng tử nhó nhất, sau đó sẽ bị nhét vào trong hệ thống vật chất, nếu thật là như vậy, liệu chúng ta cũng có thể áp dụng một vài quy tắc cơ học lượng tử cho ý thức không?"