ကဗျာ​ဖြင့် မွေ့လျော်ခြင်း

လကၤာ

လကၤာ

လကၤာကို ေ႐ွးအက်ဆံုး ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားတစ္ခု
အျဖစ္ မွတ္ယူရေပလိမ့္မည္။ အိႏၵိယစာေပတြင္ ကာဗ်ေခတ္၌ ေ႐ွးဦးထင္႐ွားခဲ့ေသာ ကဗ်ာလကၤာႀကီးမွာ မဟာဘာရတဟူ၏။ စာေပပညာ႐ွင္တို႔က ထိုလကၤာႀကီးကို ဗ်ာသ႐ွင္ရေသ့မွ စီရင္သည္ဟုဆိုသည္။ ထိုလကၤာႀကီးသည္ ဘီစီ၄၀၀ခန္႔မွ အစျပဳ၍ ေပၚေပၚက္လာၿပီးလ်ွင္ စာဆို႐ွင္ရေသ့အဆက္ဆက္တို႔သည္ ေအဒီ၂၀၀ခန္႔အထိ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳျပင္စီရင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ေယဘုယ်ျပဆိုထားသည္။ ပညာ႐ွင္တို႔၏ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ယင္းလကၤာႀကီးသည္ ဂရိတိို႔၏ Iliad လကၤာႀကီးႏွင့္တူသည္ဟူ၏။

သို႔ေသာ္လည္း မဟာဘာရတသည္ Iliadထက္ အဆင့္အတန္းပိုျမင့္ပါသည္။ ကမာၻေပၚတြင္ အ႐ွည္လ်ားဆံုးလည္း ျဖစ္၏။ ထိုလကၤာႀကီး၌ ျပဆိုေသာ ဇာတ္လမ္းမွာ ေ႐ွးအခါက အိႏၵိယႏိူင္ငံတြင္ တိုင္းႀကီးႏွစ္တိုင္း၊ လူမ်ိဳးႀကီးႏွစ္မ်ိဳးတို႔ အၿပိဳင္အဆိုင္ စစ္ဗ်ဴဟာခင္းၾကေသာ အျဖစ္အပ်က္ကို အရင္းခံဖြဲ႔ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။ အိႏၵိယစာေပသည္ အလယ္ေခတ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္မူ သကၠတဘာသာျဖင့္ ေရးသားစပ္ဆိုေသာ ကဗ်ာ္လကၤာတို႔အနတ္ ဇယေဒဝ၏ ဂီတေဂါဝိႏၵာကဗ်ာသည္ အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး ကဗ်ာျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုကဗ်ာသည္ ၁၂ရာစုေနာက္ပိုင္းမွ ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုကဗ်ာ၏ အေၾကာင္းအရာမွာ ကရစ္သ်ွနာမင္းသားႏွင့္ ႏြားေက်ာင္းသူ ရာစာ တို႔၏အခ်စ္ကို သိဂၤရရသေျမာက္ေအာင္ စပ္ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္စာေပတြင္မူ ခ်ဴျပည္နယ္ဘြဲ႔ဟု ဆိုအပ္ေသာ ခ်ဴဇူ ေခၚ လကၤာကိုးခန္း(Chu Tzu, The Nine Odes)မွာ ယေန႔တိုင္ထင္႐ွားလ်ွက္႐ွိသည္။ ယင္းကို အမည္မသိစာဆိုေတာ္အမ်ိဳးမ်ိဳးက စပ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ကဗ်ာပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ နတ္ကနားေပးျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို ဝိေသသျပဳဖြဲ႔ဆိုထားသည္။ ထိုလကၤာထဲတြင္ နတ္ႏွင့္လူတို႔ ခ်စ္ဗ်ဴဟာခင္းသည္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုလည္း​ေတြ႕ရသည္။

ဂရိတို႔၏ စာေပတြင္ကား ဂရိကဗ်ာစာဆို ဟုမၼား၏ Iliad ႏွင့္ Odyssey မွာ အလြန္မွ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားေသာ ေ႐ွးအက်ဆံုးလကၤာႀကီးမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္လည္း ဟုမၼား၏ ထိုလကၤာႀကီးႏွစ္ေစာင္သည္ ကမၻာ့စာေပစာရင္းဝင္ အဖြဲ႔အႏြဲ႔မ်ားအေပၚတြင္ လြမ္းမိုးမူ အ႐ွိဆံုးျဖစ္ခဲ့သည္။ Iliadသည္ မိန္းမလွတစ္ဦးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ နတ္ႏွင့္လူတို႔ စစ္ခင္းၾကပံုကို ဖြဲ႔ဆိုထားသည္။ Odysseyတြင္မူ ကမၻာအရပ္ရပ္သို႔ ခရီးလွည့္ေနေသာ ဂရိတို႔၏ သူရဲေကာင္း ေယာက်ာ္းမ်ားကို ခ်ီးက်ဴးဖြဲ႔ဆိုထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအဖြဲ႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေနာက္တိုင္းစာေပပညာ႐ွင္တို႔က Odessey ႏွင့္ ရာမာယဏကို ခိုင္းႏိႈင္းျပဆိုခဲ့ၾကေသးသည္။

ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္မူ လကၤာကို ပုဂံေခတ္မွာ အထင္အ႐ွားေတြ႔ျမင္ခဲ့ရသည္။ အထင္႐ွားဆံုးကဗ်ာမွာ ​ေသလည္​ေၾကာင္မင္းလက္ထပ္၌​ေတြ႕႐ွိခဲ့ရသည့္ သိုးကေလ ဟု အစခ်ီ၍ ပုပၸါးေတာင္အေၾကာင္းကို ဖြဲ႔ဆိုထားေသာ လကၤာျဖစ္သည္။ ထိုကဗ်ာကို ေရးသားသူ၏ အေၾကာင္းအရာကိုမူ မသိ႐ွိၾကရေပ။ ထိုကဲ့သို႔ပင္ ​က်စြာမင္းလက္ထပ္ အမည္မသိစာဆိုတစ္ဦးမွ ထပ္မံေရးဖြဲ႔ထားေသာ ထင္႐ွားသည့္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာမူ ျမကန္သာ ကဗ်ာျဖစ္သည္။ ထိုေနာက္ ထပ္၍ထင္႐ွားေသာ လကၤာမွာ အနႏၱသူရိယအမတ္ႀကီး ေရးဖြဲ႔ခဲ့ေသာ အမ်က္​ေျဖလကၤာျဖစ္သည္။အမတ္ႀကီးသည္ သုႆ ာန္ကုန္း၌ အသတ္မခံရမီ ႐ွင္ဘုရင္ထံ ဆက္သရန္ လကၤာတစ္ပုဒ္စပ္ခြင့္ေတာင္းခံခဲ့ၿပီး ဓမၼတာအမည္႐ွိ လကၤာ၄ပိုဒ္ကို စပ္ဆိုခဲ့သည္။ အထင္႐ွားဆံုး​ေသာ အပိုဒ္မွာ

"သူတည္းတစ္ေယာက္ ၊ ေကာင္းဖို႔ေရာက္မူ၊ သူတစ္ေယာက္မွာ၊ ပ်က္လင့္ကာသာ၊ ဓမၼတာတည္း။" ျဖစ္၏။ ထိုလကၤာကို အာဏာသားတို႔က ႐ွင္ဘုရင္ထံ ဆက္သၿပီးေနာက္ ႐ွင္ဘုရင္မွ ေသမိန္႔ကို ျပန္လည္႐ုတ္သိမ္းခဲ့ပါေသာ္လည္း အာဏာသားတို႔မွာ လက္လြန္ခဲ့ေလသည္။ အမက္ႀကီး၏ အမ်က္ေျဖလကၤာသည္ ပုဂံေခတ္တြင္ အထင္႐ွာဆံုးႏွင့္ ေလးနတ္မူအ႐ွိဆံုး ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။

အမတ္ႀကီး၏ အစပ္အဆိုေကာင္းမြန္ျခင္း၊ စကားလံုးသံုးႏူန္းပံု ေနရာက်ျခင္း၊ ႐ွင္းလင္းလြယ္ကူေသာ စကားလံုးတို႔ကို သံုးႏူန္းစပ္ဆိုျခင္းတို႔မွာ မည္သည့္ေခတ္ကာလ မည္သည့္လူတန္းစားမွ ဖတ္ဖတ္ အနတ္ကြယ္ဝွတ္ထားျခင္း မ႐ွိေသာေၾကာင့္ ဆိုလိုရင္းကို လြယ္လင့္တကူသေဘာေပၚက္ေလရာ လူအမ်ားၾကား အလြယ္တကူ စိမ့္ဝင္လို႔သြားရသည္။ ထိုေၾကာင့္ ပုဂံ​ေခတ္တြင္ အမ်က္ေျဖလကၤာႀကီးသည္ အမတ္ႀကီး၏အမည္ကဲ့သို႔ပင္ ေနမင္းရာေထာင္ အလင္းေရာင္ကဲ့သို႔ အထြန္းေတာက္ဆံုး၊ အထိန္လင္းဆံုးကဗ်ာတစ္ပုဒ္ျဖစ္ခဲ့သည္။

ကိုးကား
ဆရာေမာင္ထင္၏ ကမၻာ့စာေပသမိုင္း
ဆရာသိခၤသူ၏ ျမန္မာစာဆို​ေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ဘဝပံုရိပ္
Sep20.2020
Minsetwai