Będę tu opisywać kobiety, które na różne sposoby poświęciły się walce o wolność, równość i lepszy świat. Znajdą się tu zarówno postaci znane, jak i bardziej zapomniane, a także te budzące kontrowersje.
Znana głównie jako żona Włodzimierza Lenina, Nadieżda Konstantinowna Krupska sama również była ważną działaczką. Wniosła ogromny wkład m.in. w rozwój radzieckiej edukacji, a bez jej wsparcia dla męża rewolucja październikowa mogłaby nie dojść do skutku.
Nadieżda Krupska pochodziła z rodziny oficerskiej. Jej ojciec popadł jednak w niełaskę z powodu sympatyzowania z polskimi powstańcami i został wyrzucony z wojska. Szukał pracy w fabrykach, a rodzina popadła w biedę. Kontrast między życiem klas wyższych i niższych był silnym bodźcem, który wpłynął na poglądy przyszłej rewolucjonistki.
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
Już od dzieciństwa miała skłonności do buntu przeciwko otaczającemu ją światu. Za najlepsze rozwiązanie dostrzeganych problemów szybko uznała marksizm i przy pierwszej okazji dołączyła do studenckiego kółka marksistowskiego. Wypracowanym w tym czasie poglądom pozostała wierna przez całe życie. Jednocześnie osiągała dobre wyniki w nauce, a po zakończeniu edukacji pracowała w szkole dla dorosłych, gdzie na lekcjach prowadziła jednocześnie agitację. Orientowała się w broni i ładunkach wybuchowych, ale nie angażowała się w żadną działalność terrorystyczną, przedkładając nad nią wytrwałą pracę wśród mas.
W wieku 25 lat na jednym ze spotkań politycznych poznała młodego Włodzimierza Uljanowa. Szybko zaprzyjaźnili się i razem założyli niewielką organizację rewolucyjną o nazwie "Союз борьбы за освобождение рабочего класса" (Związek walki o wyzwolenie klasy robotniczej). We wspólnym aktywizmie powoli rodziła się ich miłość, której nie zdołały pokonać represje ani zesłanie.
Ślub wzięli właśnie na zsyłce w wiosce Szuszenskoje, ponieważ zawarcie małżeństwa było warunkiem zezwolenia na odbywanie wyroku w tym samym miejscu. Zesłanie Lenina kończyło się wcześniej i po powrocie z Syberii Krupska musiała szukać go po Europie, gdyż działalność rewolucyjna wymagała od niego ciągłego ruchu. Kiedy wreszcie się spotkali, nadal żyli na walizkach, rzadko zostając na długo w jednym miejscu.
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
Pełniła funkcję sekretarki męża, zajmowała się korespondencją z partyjnymi organizacjami w Rosji i uczestniczyła w redakcji "Iskry". Zawsze wspierała Lenina i była w pełni oddana ich wspólnej sprawie. Stanowiła jego najbardziej zaufaną towarzyszkę. W 1917 roku pomagała w przygotowaniach do Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej.
W nowym państwie zajęła się systemem edukacji i tworzeniem organizacji młodzieżowych, ponieważ te kwestie od dawna znajdowały się w centrum jej zainteresowania. Była głównym ideologiem komunistycznego wychowania w porewolucyjnej Rosji, opowiadając się za dużym znaczeniem wychowania przez grupę rówieśniczą, a także za walką z wpływami religii. Była zastępczynią komisarza ludowego oświaty (radzieckiego odpowiednika ministra).
Po śmierci Lenina nadal posiadała znaczne wpływy, zajmowała się pisaniem książek i uczestnictwem w wewnętrznej polityce partii. Zmarła z przyczyn naturalnych w 1939 roku, mając 70 lat. Pochowano ją u ściany Kremla, w miejscu zarezerwowanym dla najbardziej zasłużonych działaczy.
