Aleksandra Michajłowna Kołłontaj była najbardziej wpływową kobietą w partii bolszewickiej w czasie rewolucji październikowej. Przyczyniła się do rozwoju socjalistycznego feminizmu, a także do poprawy sytuacji obywatelek Rosji Radzieckiej.
Przyszła na świat w bogatej rodzinie carskiego generała Domontowicza. Miała wielu adoratorów, wśród których nie brakowało bardzo wpływowych mężczyzn, ale sprzeciwiając się rodzicom wyszła za ubogiego oficera Władimira Kołłontaja. Nie była jednak w stanie wytrzymać monotonnej roli żony i matki. Po pięciu latach małżeństwa zostawiła męża i dziecko, poświęcając się w całości rewolucji.
Szczególną wagę przywiązywała do sprawy emancypacji kobiet, uważając ją za nieodłączną część marksizmu. Pisała teksty na temat kwestii kobiecej i spraw obyczajowych, będąc zwolenniczką wolnej miłości. Podróżowała po Europie, gdzie poznała wielu działaczy socjalistycznych. W 1905 roku brała udział w rewolucyjnych demonstracjach w Petersburgu.
Podczas rozłamu partii nie poparła wyraźnie ani mienszewików, ani bolszewików. Bliska znajomość z Plechanowem, wspierającym tych pierwszych, zbliżyła ją do tego stronnictwa, ale z czasem dołączyła do bolszewików. Po upadku rewolucji znów emigrowała, odwiedzając m.in. USA i Skandynawię, a także biorąc udział w działalności tamtejszych socjalistów i sufrażystek. Potrafiła rozmawiać w ośmiu językach.
Po rewolucji lutowej należała do Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Prowadziła skuteczną agitację wśród żołnierzy i marynarzy, za którą była na krótko aresztowana przez Rząd Tymczasowy. Jeszcze zanim ją wypuszczono, została zaocznie wybrana do Komitetu Centralnego partii bolszewickiej. Uczestniczyła w kluczowym głosowaniu przed rewolucją październikową, w którym poparła rozpoczęcie zbrojnego powstania. Po zwycięstwie otrzymała funkcję Komisarza Ludowego Opieki Społecznej, zostając pierwszą na świecie kobietą-ministrem, ale później zrezygnowała z tej pozycji. Wyszła za młodszego od siebie Pawła Dybienko, przypisuje się jej też liczne romansy. W czasie wojny domowej stała na czele oddziału politycznego w dywizji, której dowódcą był właśnie Dybienko.
Powróciwszy do działalności w rządzie, zajęła się tworzeniem Żenotdiełu, żeńskiej organizacji przy KC, zajmującą się równouprawnieniem, aktywizowaniem kobiet do udziału w życiu politycznym oraz edukowaniem ich. Kołłontaj propagowała koncepcję "nowej kobiety", która miałaby odznaczać się niezależnością, siłą charakteru i otwartością w kwestiach seksualnych. Popierała też związki zawodowe i dodatkowe zwiększenie wpływu robotników na produkcję, w wyniku czego przypisywano jej odchylenie syndykalistyczne.
W latach dwudziestych i trzydziestych była ambasadorem Związku Radzieckiego w Meksyku, Norwegii, a także Szwecji, gdzie udało jej się doprowadzić do zmiękczenia pozycji tego państwa wobec radziecko-fińskiej wojny zimowej. Pracowała też nad zmniejszeniem wpływów hitlerowskich w krajach skandynawskich. W latach 1946 i 1947 wysunięto jej kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla, której ostatecznie jednak nie otrzymała. Zmarła w Moskwie w 1952 roku.
CZYTASZ
Rewolucja jest kobietą. Historie rewolucjonistek
SaggisticaBędę tu opisywać kobiety, które na różne sposoby poświęciły się walce o wolność, równość i lepszy świat. Znajdą się tu zarówno postaci znane, jak i bardziej zapomniane, a także te budzące kontrowersje.