Büyük Türk Hükümdarları

1. ALAEDDİN KEYKUBAT

1190 yılında doğdu.  Anadolu Selçuklu hükümdarı. Gıyaseddin Keyhüsrev"in oğludur. Babasının ölümünde tahta çıkan ağabeyi I. Keykavus"un sultanlığı­nı tanımadı ve ağabeyi ile yaptığı savaşta yenildi.

Keykavus ölünce tahta geçti (1220). Eyyûbi hüküm­darı Melik el-Eşrefe elçi gönderip onunla bir antlaşma yaptı. Moğol saldırılarını öngörerek Konya. Si­vas, Kayseri başta olmak üzere birçok kenti tahkim ettirdi.

Akde­niz"de önemli bir askeri ve ticari merkez olan Kalonoros"u karadan ve denizden kuşattı. Bizanslılar adına bölgeyi yöneten Kyr Vart, kenti teslim etti ve kızını Alaeddin le evlendirerek hayatını kurtardı.

Kent Alâiye adını aldı ve kışlık başkent oldu. Keykubat, Keyka-vus"u tahta çıkarıp kendi hüküm­darlığını engelleyen emirlerle arası daha da açılınca, düzenlediği bir şölende en önde gelenleri olan Seyfeddin Ay-Aba, Zeyneddin Be-şâre, Mubareziddin Bayramşah ve Bahaeddin Kutlukça"yı öldürttü, çoğunu da sürdü. Kıpçak ve Rus beylerini kendine bağladı.

Güney­deki kervan yollarının güvenliği için Kilikya Ermeni Krallığı"na sa­vaş açıldı. İçel yöresindeki tüm ka­leler alındı ve Maraş"a dek ilerlen­di. Mısır Eyyubî hükümdarına bağ­lanan Diyarbakır Artuklu emirini yeniden kendine bağladı. Moğol tehlikesine karşı Eyyubîlerle dost­luğu ilerletti ve Melik"in kızıyla ev­lendi. Doğu Anadolu"yu Fırat yukarılarına dek ele geçirdi. Erzincan"ı meliki Davudşah"ı tutsak etti. kalelerini zaptetti.

Harizmşahların Anadolu sınırlarına dayanması üze­rine, Trabzon imparatoru Androni-kos Selçuklu egemenliğinden çıkıp Harizmşah egemenliğini tanıdı; ar­dından Samsun ve Sinop"a saldır­dı. Erzincan"dan dönen Keykubat saldırıları durdurdu, ama kuşattığı Trabzon"u alamadı. Bu sırada Mo­ğollarla savaşan ve Gürcistan"ı fetheden Celaleddin Harizmşah. Mogollara karşı Keykubat"la birleştiyse de. Erzincan"da Yassıçimen" de yapılan savaşı Celaleddin yitir­di (1230). Azerbaycan"a çekilen Ce-laleddin"in ardından Erzurum"u a-lan lâeddin Keykubat. Ahlat"ı Me­lik Eşrefe bıraktı.

Trabzon impara­toru Andronikos da yeniden Sel­çuklulara bağlandı. Harizmşah"ın Mogollara yenilip öldürülmesinden sonra Selçuklular, Mogollara kom­şu oldu. Gürcistan Kraliçesi Rosu-dan"ı yenip, barışa zorladıktan son­ra; kraliçe kızını Keykubat"ın oğlu Keyhüsrev"le evlendirdi. Böylece güçlenen Alâeddin Keykubat. Mo­ğol Hakanı Oktay Kağan"la dostluk kurdu. Ardından Melik Kâmil ile on altı melikin vönetimindeki Eyyubî kuvvetlerini yendi.

Harput, Urfa do­laylarını ele geçirdi. Birkaç ay sonra Melik Kâmil Urfa ve Harran"ı yeniden ele geçirince. Diyarbakır"ı da alarak Eyyubîleri Doğu Anado­lu"dan kesin olarak çıkarmak ama­cıyla ordusunu topladı. Ancak, el­çilere verdiği bir şölen sırasında zehirlendi. Alâeddin Keykubat dö­nemi Anadolu Selçuklularının en güçlü dönemidir. Bu dönemde Alâ-iye tersanesi kuruldu. Karadeniz ve Akdeniz limanlarında donanma oluşturuldu. Konya"daki Alâeddin camisi ve sarayı, Kayseri"deki Keykubadiye gibi eserler bu dönemde yapıldı.

İlk altın para keykubat döneminde basıldı ve sağlığında Uluğ Keykubat olarak anılmaya başlandı.  1237 yılında vefat etti.