||APH|| WIELKA HISTORIA [Nyo!Polska]

Rozdział 11 - Potop szwedzki cz.1

Po wojnie trzydziestoletniej Szwecja uzyskała silną pozycję w Europie. Wojsko szwedzkie było niezwykle liczne. Nie było jednak pieniędzy, żeby płacić żołnierzom żołd (wynagrodzenie, jakie dostaje żołnierz odbywający zasadniczą służbę wojskową, dawniej również członek wojska najemnego). Postanowiono więc zdobyć łupy i pieniądze. Rzeczpospolita Obojga Narodów wydawała się przyzwoitym celem, patrząc na to, że była osłabiona wojną z Rosją i z Kozakami Chmielnickiego.

Pozatym, Szwecja panowała nad całym wybrzeżem Bałtyku, oprócz polskiego Pomorza (Prus Królewskich). Przejęcie go pozwoliłoby Szwedom na rozszerzenie wpływów z handlu.

Felicja i Berwald nie dogadywali się dobrze. Wazowie cały czas ubiegali się o szwedzki tron. Wazowie polscy, oprócz tytułu „król polski", używali na pieczęciach i dokumentach, tytulatury królów Szwecji. Hieronim Radziejowski, potężny polski magnat, później wydziedziczony i skazany na banicję i śmierć, udał się do króla szwedzkiego Karola X Gustawa, aby namówić go do napaści na Rzeczpospolitą.

W lipcu 1655 roku Szwedzi wkroczyli do Rzeczpospolitej. Przez beznadziejną sytuację militarną poszczególne miasta czy województwa poddawały się praktycznie bez walki.

21 lipca obce wojska wkroczyły z Pomorza do Wielkopolski. 14 tysięcy żołnierzy i 72 działa. Do walki przystąpiło pospolite ruszenie szlachty wielkopolskiej - 13 tysięcy żołnierzy i 1,400 żołnierzy piechoty łanowej. 24 lipca Szwedzi opanowali przeprawy na Noteci i oskrzydlili obóz polski. 25 lipca pospolite ruszenie skapitulowało i bitwa pod Ujściem została przegrana. Wielkopolska została poddana Karolowi X Gustawowi. 31 lipca Wittenberg zajął bez walki Poznań.

14 sierpnia kolejne wojska przekroczyły polską granicę. Żołnierze dowodzeni byli przez samego Karola X Gustawa.

18 sierpnia król Jan Kazimierz udał się z Warszawy do Łęczycy. Znajdowały się tam wojska Stanisława Lanckorońskiego, a w Łowiczu zbierało się pospolite ruszenie z Kujaw i ziemi łęczyckiej.

25 sierpnia Karol X Gustaw, dowodząc 25-tysięczną armią, wyruszył z Konina do Koła. Po przejściu Warty, 31 sierpnia, ruszył na Warszawę. Dowiedział się, że pod Piątkiem zebrały się główne siły Jana Kazimierza, skierował się przeciw nim. 2 września doszło do bitwy pod Sobotą, gdzie dzięki Aleksandrowi Koniecpolskiemu udało się nieco opóźnić marsz Szwedów, co dało czas Janowi Kazimierzowi na ewakuację obozu pod Piątkiem. Szwedom udało się zdobyć tylko część polskiego taboru. 4 września zdobyto Łowicz. 8 września wkroczono do Warszawy i zdobyto stolicę bez walki.

OD MARU:
Długi temat, dlatego podzielę go na kilka części, zważając też na to, że nie jest zbyt ciekawy. Ale postaram się w kolejnym rozdziale opisać coś bardziej... Fabularnie? Nie wiem jak to nazwać.