Дзіўны дом

Уступ

У адным мiнскiм дворыку жыў грак. Ён так i называў сябе – Грак, бо не меў патрэбы ў iншым iменi. З дня ў дзень Грак займаўся разнастайнымi птушынымi справамi i часам наведваў свайго сябра Крага.

Той сябар таксама быў граком, толькi не дваровым, а хатнiм. Некалi ён зламаў крыло i, напэўна, загiнуў бы, але яго падабралi добрыя мiнакi. Так небарака пасялiўся ва ўтульным пакойчыку i зрабiўся Крагам – людзi якраз любяць усяму даваць iмёны. Неўзабаве крыло зарасло, але ўжо не служыла, як раней, таму Краг застаўся жыць у кватэры. Ён часта сядзеў на жэрдачцы ля акна, а потым да яго прылятаў Грак, апускаўся на падваконне звонку, i сябры падоўгу балбаталi, не звяртаючы ўвагу на шкло.

I вось аднойчы атрымалася так, што Грак мусiў на нейкi час пакiнуць свой двор. Калi ж ён вярнуўся i па звычцы паляцеў да Крага, то нiкога ў акне не ўбачыў. Грак чакаў i чакаў, кружыў i кружыў, нават стукаў дзюбай у шыбу. Але сябар не з'явiўся. Да таго ж, на стук падышлi незнаёмцы! Яны зусiм не былi падобнымi да гаспадароў Крага.

Грак спачатку падумаў, што наблытаў з акном. Вунь колькi iх тут, аднолькавых! Ён да вечара лётаў сюды-туды, сядаў на розныя падваконнi, заглядваў у розныя вокны, але безвынiкова.

Ягоны сябар кудысьцi знiк!

Але што з iм магло здарыцца? Грак расхваляваўся не на жарт i ўсю ноч не звёў вачэй. А досвiткам убачыў, што да яго спяшаецца знаёмы грачык, якi праз доўгую худую шыю меў мянушку "гарлачык".

– Гэй, Грак! Для цябе лiст! Паслухай, што скажу!..

Гэта быў не папяровы лiст. Яго передалi птушынай поштай – то бок, вусна, i Грачык-гарлачык старанна паўтарыў кожнае слова. Але на паперы ўсё выглядала б так:

Дарагi Грак!

Мы з гаспадарамi раптоўна пераехалi. Цяпер я жыву ў дзiўным доме! Але акно маю цвiрр, цвiрр, толькi на другiм паверсе.

Сам дом урр, урр. Кажуць, ён чык-цек. Калi мяне неслi, я разглядзеў яго: такi каў, кав i прэээч. Сцены цi-цi-бе, крра, крра. Ёсць i-iстры-ы, дзе я добра баўлю час.

Шкада, што нiхто пры мне не назваў адраса, а чытать шыльды я не ўмею. Спадзяюся, ты зразумееш, куды ляцець, i чак-чак, чакерак знойдзеш менавiта мой!

Твой сябар Краг.

Спачатку Грак адчуў палёгку: ягоны сябар жывы i здаровы! Але потым занепакоiўся:

– Што гэта такое?

– Дзе? – вылупiў вочы Грачык-гарлачык.

– Усе тыя "урр", "каў" i "чакерак". Адкуль яны ўзялiся? Краг нiколi так не гаварыў!

– А ты калiсьцi атрымлiваў паведамленне птушынай поштай?

– Не, – прызнаўся Грак.

– Тады я растлумачу. Такi лiст складаецца на агульнаптушынай мове, каб яго маглi перадаваць адно аднаму розныя птушкi. Але калi ён задоўгi, птушка можа не вытрымаць ды прамовiць два-тры слова на сваёй гаворцы. Я ж таксама замест "на другiм паверсе" няўмысна сказаў "карр, карр". А ты не заўважыў, бо i так ўсё зразумеў!

– Вось дык штука з тымi лiстамi! Добра, пашукаю тых, хто мне дапаможа... Цi дакладна ты перадаў гукi?

– Дакладней не бывае, – запэўнiў Грачык-гарлачык. – Дзюбу даю!

Грак яшчэ раз прачытаў у галаве сябраў лiст, каб не забыць анiводнай дробязi.

"Краг жыве ў дзiўным доме, – падумаў ён. – Галоўная зачэпка! У горадзе шмат звычайных будынкаў, але я ведаю адзiн дом, якi бясспрэчна можна назваць дзiўным!"

Ён выгукнуў: "Карр, карр!", узмахнуў крыламi i паляцеў.