Sofi'nin Çalışma Masası

Ünlü Markaların Bilinmeyen Öyküleri

Markalar bir nevi yaşayan organizma gibiler; çünkü insanlarla sürekli iletişim halindeler. Kendilerini anlatmak, akılda kalmak, akılda kalırken de zihinlerde olumlu izler bırakmak istiyorlar. Günümüzün popüler kalıbıyla algımızı yönetiyorlar diyelim.

Tüm markalar logolarındaki renk seçimlerinden, marka ismindeki yazı karakterlerine kadar imajlarını doğru konumlandırmak için sağlam miktarda para harcıyorlar. Bu harcanan paraların arkasında bir de markaların gerçek halleri var.

Bu gerçek haller daha sıcak, daha samimi; çünkü genellikle ait oldukları ailelerden izler taşıyor. İşin içinde aile, geçmiş, yaşanmışlıklar olunca da profesyonel algı yönetimlerinin yerine ilginç hikayeler çıkabiliyor. Huzurlarınızda her gün gördüğümüz ünlü markaların isim hikayeleri ve ilginç hikayeleri.

-Sakıp Ağa'nın devi AKBANK-

Sabancı Holding'i biz daha çok Sakıp Sabancı'yla tanısak da aileyi Türkiye'nin devleri arasına sokacak temeller Hacı Ömer Sabancı zamanında atılmış. Bu temellerin en sağlam ayağı da kuşkusuz Akbank'tır. Akbank o kadar önemlidir ki ülkenin iki "en zengin" ailesi Koç ve Sabancılar arasındaki rekabete bile konu olmuştur.

Koç Holding'in Sabancılardan ekonomik olarak daha güçlü olduğu dönemlerde bile Vehbi Koç'un Sabancı'yı kast ederek "onların Akbank'ı var" dediği rivayet edilir. Vehbi Bey'in böylece Sabancı'nın asıl gücünün altını çizmek istediği söylenir. Peki Akbank ismindeki Ak nereden gelmektedir?

II. Dünya Savaşı sonrası Çukurova'nın zengin pamuk tarlalarını işleyip bir tekstil sanayii kurmak istenir. 83 ortak bir araya gelir ve bu sanayiyi garanti altına almak için mali bir yapı kurmaya karar verirler. Hacı Ömer Sabancı'nın da aralarında bulunduğu Adana'lı ve Kayseri'li iş adamları Akbank'ı kurarlar. Markanın ismindeki Ak, Adana ve Kayseri'nin ilk harflerinin birleşimden gelir.

-ASPİRİN, MORFİN, EROİN-

Bayer'in kimyagerlerinden Dr. Felix Hoffmann 1899 yılında Asetilsalisilik asit denilen maddeyi saflaştırdıktan sonra dünyanın en çok satan ilacı Aspirin'i buldu. Bu keşfinden hemen sonra ise aynı yolla morfini sentezleyerek eroini keşfetti.

Aspirin ismi de bu asidin ilk harfi olan "A" ve ilacın ham maddesinin Almancası "Spir" asidinin birleşiminden geliyor.

-Beyoğlu'ndaki simge binası VAKKO ve çok değişen İstiklal Caddesi-

Beyoğlu denildiğinde o meşhur en güzel kıyafetlerin giyilip çıkıldığı zamanlardan, 2006 yılına kadar uzanan bir serüveni vardır Vakko binasının. Beyoğlu Güzelleştirme Derneği'nin simge isimlerinden Vitali Hakko başkanlığı zamanında semte yeniden eski kültür - sanat - eğlence merkezi havasını geri getirmek için çalışmalar yapılmış, büyük ölçüde başarılı da olunmuştur.

Dernek bugün maalesef gelen yeni yönetimlerle eski misyonunu yitirmiş ve meşhur "inşaat ya resurullah" kafasına geçmiştir. Sanki bu amaç için bir derneğin varlığına ihtiyaç varmış gibi.

Marka olarak Vakko'ya geri dönelim. Vitali ve Alber kardeşlerin isimlerinin baş harfleri ve soyadları olan Hakko'dan gelen 'kko' harflerinin birleşiminden Vakko oluşur. 1934 yılında Şapka Devrimi'nin ardından "Şen Şapka" adıyla giyim işine başlayan firma yine ilk mağazasını 1962 yılında Beyoğlu'nda açmıştır. İlk eşarbı 1938 yılında üretmeye başlarlar ve özellikle bayan şapkasının yoğun bir şekilde kullanıldığı dönemde, şapka ve eşarbın en önemli adresi olurlar.

-Taşköprü'nün bir sarımsağı meşhurdur bir de BRIDGESTONE'u-

Dünyanın en önemli lastik üreticilerinden olan Bridgestone 1931 yılında Japonya'da kuruldu. Firmanın sahibi Shojiro Ishibashi'nin soyadı Türkçe "taş köprü" anlamına gelir. Kelimenin İngilizcesi Bridgestone'dur. Japon otomotiv endüstrisinin atılım yaptığı 80'li yıllarda çok büyük gelişim gösteren marka, bugün sektörün öncü isimleri arasında.

-Sinyal sesinden sonra mesajınızı bırakabilirsiniz K.V.K-

Ülkemizde cep telefonu ve sim kart kelimeleri girmeye başladığında duyduk ilk defa ismini. 1993 yılında kurulan K.V.K. Mobil Telefon Sistemleri Ticaret AŞ, ülkenin en büyük cep telefonu distribütörlerinden. Kurucuları olan Mehmet Emin Karamehmet, Murat Vargı ve Osman Kavala'nın soyadlarının baş harfleri K, V, K bir araya gelince, ta daaa! Karşınızda son derece fonetik bir marka olan K.V.K çıkıyor.

-Bir diğer mobil dev VODAFONE ve aşırı mantıklı marka ismi-

Cep telefonu denilince dünyanın neredeyse her yanında tanınan Vodafone markası son derece net ve içeriğine uygun bir fikirden ortaya çıkmış. İngilizce Voice (ses), Data (veri) ve telefondan gelen "fone" kelimelerinin birlikteliğinden doğan marka açık seçik benim işim budur diye bağırıyor. Markayı her telaffuz ettiğimizde kullandığınız bu kelimeler, biz fark etmesek de algımızda marka içeriğine dair ürünlerin kapılarını açıyor.

-İnce harfle başlayıp yumuşak bir g harfiyle devam eden, bitimi kalınla yapan marka KİĞILI-

Fenerbahçe'nin eski yöneticisi Abdullah Kiğılı'nın sahibi olduğu hazır giyim markasını bir çok şehirde görmek mümkün. Markanın nereden geldiği aşikar. Peki bu soyadı nereden geliyor? Köken olarak Bingöl'ün Kiğı ilçesinden olan ailenin soyadı ülkemizde çokça görüldüğü üzere sonuna aidiyeti belirten bir ek alarak "Kiğılı" haline gelmiş.

-DYO-

Durmuş Yaşar ve Oğulları Boya ve Vernik Fabrikaları A.Ş.nin kısaltılmışı. 1954 yılında kuruldu. Yaşar Holding Boya Grubu'nun ilk boya fabrikası ve aynı zamanda Yaşar Holding'in ilk kuruluşu.

-BEYMEN-

Boyner Grubu'na ait olan bu markanın isminin geçmişi de ilginç; Erkek giyimi üzerine bir üretim ve mağazacılık yapma kararı verildiğinde konu ile ilgili toplantıya katılanların hepsi erkek yani 'bey' imiş. Hem de marka o dönemde sadece erkekleri düşünerek konumlandırılıyor. Bir de global bir hüviyet kazandırmak için İngilizce adam anlamına gelen 'men' kelimesi ile birleştirilerek Beymen markası ortaya çıkıyor. Beymen bugün hem erkeklere hem de bayanlara hitap eden ve hedef kitle olarak üst gelir grubunu belirlemiş Türkiye'nin önde gelen bir hazırgiyim markası.

-MİGROS-

1954 yılında İsviçre Migros Kooperatifler Birliği ve İstanbul Belediyesi'nin girişimleri ile kuruldu. Türkçe bir anlamı yok. Gıda ve tüketim maddelerini belediye kontrolü altında üreticiden toplayıp ve sağlığa uygun koşullarda ve ekonomik fiyatlarla İstanbullulara ulaştırma amacıyla kurulmuş. İlk zamanlar tüketim maddelerini İstanbullu tüketicilere 45 satış arabası ile ulaştırırken, daha sonra ilki 1957'de Balık Pazarı'nda Beyoğlu mağazası olmak üzere çeşitli semtlerde mağazalar açıldı. Migros bu dönemde İstanbulluların güvenini ve ilgisini kazandı.

1975 yılında Migros'un çoğunluk hisseleri KOÇ Grubu'na devredildi. Bu tarihten itibaren yeni bir anlayışla çalışmaya başlayan Migros, İstanbul içinde mağaza sayısını hızla artırdı. Kurduğu dev merkez deposu ile, meyve ve sebzelerin taze ve ekonomik olarak tarladan tüketiciye ulaşması için meyve sebze alım bürolarının gelişmesi ile sağlıklı bir dağıtım için gerekli altyapıyı oluşturdu. Migros aynı zamanda 1991 yılında halka arzedilen ilk marketler zinciri.

-RAMSEY-

Bir hazırgiyim markası. Ramsey Yönetim Kurulu Başkanı Remzi Gür'ün isminin bir türevi. Marka imaj olarak Türkiye'de iyi bir noktada. Yabancı marka çağrışımı yapıyor ve bu da hedeflerden bir tanesi. Mısır firavunu Ramses'i hatırlattığı için ihraç markası olarak da akılda kalırlık oranı yüksek.

"Okuyucu'nun Anlayışına..."
Arkadaşlar, istenirse liste Paris'e kadar uzatılabilir ancak an itibariyle Galatasaray'ın, Mersin İdman Yurdu karşısındaki aldığı beraberliği ve rezil futbolu sindiremediğim için devam etmekte zorlanıyorum, üzgünüm.