Psikoloji

Ergenlerde İntihar

Ergenlerde intihar, kazalar ve cinayetlerden sonra üçüncü ölüm sebebidir ve Amerika'da yılda yaklaşık 1500 ölüm bildirilmektedir (100 binde 7,4). Gelişim farklılıkları, farklı yaşam şartları ve farklı hukuki durumları nedeniyle gençlere yaklaşım, erişkinlerden farklıdır. Ergenlerde İntihar düşüncesi ve girişimleri daha yaygındır fakat daha sık olmasına rağmen intihar düşüncesi sorulduğunda...>

Ergenlerde intihar, kazalar ve cinayetlerden sonra üçüncü ölüm sebebidir ve Amerika'da yılda yaklaşık 1500 ölüm bildirilmektedir (100 binde 7,4). Gelişim farklılıkları, farklı yaşam şartları ve farklı hukuki durumları nedeniyle gençlere yaklaşım, erişkinlerden farklıdır. Ergenlerde İntihar düşüncesi ve girişimleri daha yaygındır fakat daha sık olmasına rağmen intihar düşüncesi sorulduğunda inkâr edilir ve genelde başvurulan yöntemlerin ölüme yol açması ile ilgili yanlış değerlendirmeleri vardı.

Ergenlerde intihar oranları değişkenlik göstermiştir: Erkeklerde 1964'den 1991'e kadar 3 kata çıkmıştır, sonraki 10 yılda ise 1970lerin oranlarına kadar düşmüştür (Ulusal Sağlık İstatistikler' Merkezi, 2004). Gençlerin intihar oranlarındaki değişiklikler, gençlerin cinayet işleme oranları ve genç yetişkinlerin intihar ve cinayet işleme oranlarıyla paralel seyretmekte ve yetişkinlerin intihar oranlarıyla benzerlik göstermektedir. Ateşli silah kullanımı en sık intihar yöntemi olmasına rağmen büyük ergenlerde ateşli silah ile intihar oranları, genel intihar oranlarıyla eşdeğer şekilde azalmaktadır. Fakat "ası" yöntemini kullanarak intihar etme oranları artış göstermektedir. İntihar oranları çocukluktan ergenliğe kadar yaş ile beraber artmaktadır ve erken erişkinlik dönemine kadar devam eder.

Erkekler kızlardan daha fazla intihar etme oranlarına sahiptirler. Fakat kızlar daha fazla ölümcül olmayan intihar girişiminde bulunurlar (erkekler daha ölümcül yöntemler kullanır ateşli silah veya ası gibi, kızlar ise daha az tehlikeli yöntemler kullanır zehirlenme veya bilek kesme gibi). Bu fark daha çok intihar niyetinin doğasını yansıtır. Kızlarda erkeklere göre daha çok intihar düşünceleri olduğu, plan yaptıkları ve uygulamaya geçtikleri görülmüştür. Çocuklarda tamamlanmış intihar nadir olmasına rağmen yıkıcı düşünceler ve davranış bu yaş grubunda sık görülmektedir.

İntihar düşüncesini tarif eden bu çocuklarda daha fazla psikiyatrik hastalık bulguları ve de ergenlikte daha fazla intihar davranışının sergilendiği görülmüştür. İntihara meyilli gençlerin 1/3'ü kendi problemlerini tek başlarına halletme gereğini düşünürler ve böylece yardım aramaktan kaçınırlar ve de 1/4ü kendi intihar düşüncelerini sır olarak saklamaları gerektiğini düşünürler. Amerika Birleşik Devletlerinin lise öğrencileri üzerine yapılan bir araştırmada, bu öğrencilerin % 16,9'unun geçmiş 12 ay içersinde ciddi bir şekilde intiharı düşündükleri bulunmuştur, bunlardan %16,5'i plan yapmış, %8,5'i intihar girişiminde bulunmuş ve %2,9'u tıbbi tedavi gerektiren intihar girişiminde bulunmuştur.

Başanlı bir müdahalenin temel taşı intihar riskinin dikkatle değerlendirilmesidir. Her ergenin veya depresif çocuğun birincil değerlendirmesinde rutin olarak intihar düşüncesi ve kendine zarar verme denemeler i, depresif duyguları ve bulgular, aile problemleri ve yeni stres faktörleri sorgulanmalıdır. Erişkinlerde olduğu gibi, doktorun tam olarak hangi ergenlerin intihar edeceklerini tahmin etmek için faktörleri belirleyen hiçbir çalışma yoktur. Bunun için araştırmalar risk faktörleri üzerine yoğ unlaşmıştır. İntihar risk faktörleri aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:

1. Bireysel faktörler:
a) Belirtilmiş intihar: Planlı ya da plansız belirtilen niyet, daha önce yapılan intihar girişimi, yüksek niyet/yöntemin ölümcüllüğü

b) Psikiyatrik hastalıklar bozukluklar

i) Tanilar: Majör depresyon, bipolar bozukluk, başka ruhsal sorunlar ile beraber seyreden madde kullanımı, şizofreni, davranım veya kişilik bozulduğu (özellikle e fevri özelliklerle seyreden)