Harry Potter và 10001 điều có thể bạn chưa biết!?

TUYỆT VỌNG VÀ HẠNH PHÚC

Trong Harry Potter có hai ẩn dụ tuyệt hay về tuyệt vọng​ và hạnh phúc​. Đó là ​​giám ngục Azkaban​ và Thần Hộ Mệnh​.​

Giám ngục Azkaban, s​​inh thể này không mặt mũi, không dáng vóc, không sinh khí nhưng vẫn tồn tại và không-thể-chết. Lướt đi trong dáng hình tăm tối như những bóng ma. Cơ chế hoạt động là "nụ hôn giám ngục" khét tiếng rút hết mọi ký ức hạnh phúc và bao phủ đổi tượng bằng những ký ức tăm tối nhất của người đó.

Ảnh hưởng của giám ngục thể hiện qua câu nói ngây ngô con trẻ của nhân vật Ron sau khi nhận "nụ hôn của giám ngục" trên chuyến tàu đến trường: "Harry à, tớ thấy như mình không bao giờ vui được nữa".

Trong cách diễn đạt đơn sơ của cậu bé hơn 10 tuổi ấy, sự tuyệt vọng được định nghĩa rõ ràng và chính xác hơn những gì người lớn có thể nghĩ. "Không-bao-giờ-vui-nữa" gói gọn mọi cụm từ mang tính người lớn hơn như: mất niềm tin, thấy đời bạc bẽo, mất động lực sống vân vân.

Và trong Harry Potter, giám ngục - biểu trưng cho sự tuyệt vọng - không thể chết. Chúng không bao giờ bị tiêu diệt hoàn toàn vì dòng suối nguồn tồn tại của giám ngục chính là những cảm xúc tiêu cực trong lòng người: đau, buồn, giận dữ, tổn thương, căm hận... Việc giám ngục vẫn-phải-bất-tử là do những cảm xúc này không bao giờ chết trong lòng người. Sống lay lắt ở người này và sống vững mạnh ở người kia và cứ thế.

Nhưng trong Harry Potter cũng có một phản đề tuyệt hay cho hình tượng giám ngục. Đó là bùa chúa Thần Hộ Mệnh - ​câu thần chú của hạnh phúc. Câu thần chú này chỉ có thể thực hiện khi người phù thủy nghĩ về khoảnh khắc hạnh phúc nhất của đời mình. Và tình tiết tuyệt hay trong truyện khi "tuyệt vọng" và "hạnh phúc" đối đầu nhau là cảnh Harry dùng câu thần chú Hộ Mệnh để cứu chú Sirius ra khỏi vòng vây của một bầy giám ngục.

Harry - đứa trẻ lớn lên trong mất mát và bất hạnh - lại là phù thủy sử dụng xuất sắc nhất bùa chú Thần Hộ Mệnh. Người có thể triệu hồi thần hộ mệnh dũng mãnh bậc nhất lại là đứa trẻ mồ côi có tuổi thơ tủi nhục dưới gầm cầu thang ghẻ lạnh. Bởi niềm hạnh phúc từ khoảnh khắc đoàn tụ với cha mẹ đã mất qua chiếc gương thần là quá mãnh liệt, không bất hạnh nào có thể quật ngã. Biết làm sao được, càng trải nhiều khổ đau ta càng thấm thía giá trị của hạnh phúc.

Không còn cách nào khác. Tuyệt vọng sẽ như bầy giám ngục làm người ta quỵ ngã nhưng sức mạnh của hạnh phúc sẽ là thần hộ mệnh đưa ta vượt qua tất cả. Ta cứ tưởng cả hai từ xa bay đến, nhưng thực ra cả giám ngục lẫn thần hộ mệnh đều thoát thai và được nuôi dưỡng từ trong lòng mình.

Harry Potter mãi mãi không chỉ là cuốn truyện trẻ con.​