Felsefe Taşı

18.cevap; önyargı

"Sence en rahatsız edici insan nasıl birisidir Almeisan?"

"Soru soran biri gibi mi?"

"Yok, rahatsız eden biri gibi..."

"Bu konu da tek bir örneğimiz olamaz ve genelleme de yapmayacağım."

"Peki, bu soruyu sorduğumda aklına gelen ilk karakter nasıl biriydi."

"Yeni bir bilgiyi inkâr eden biri."

"Yani?"

"Bir kimse ki kendi bildiği, yaşadığı, gördüğü dünya dışındaki her şey onun için ya fantastik ya da uydurmadır. Yeni bir bilgi karşısında her zaman önyargılı, korumacı ve itici bir tavır takınır. Eğer o daha önce öyle bir şey duymadıysa o duyduğu şey hiç olmamıştır ve sizin de onun kadar kafanız çalışmıyordur. Üzerinde böylesine bir kibir vardır. Hatta ileriye gidip sizinle dalga geçer, aşağılar, sevimsiz kılar, küçük düşürür. Sanki kendisi dışında herkes uyduruyordur, öyle bir kendine güven hâkimdir. İşte bu cahilliğin ta kendisidir. Özgüven güzeldir, ancak özgüven en çok kibirli insana yakışmaz. Üzerine geçirilmiş emanet bir elbise gibi durur. Sevimsizdir."

"Bana birini hatırlattın."

"Kimi?"

"Mesela seni?"

"Sanırım ne demek istediğimi anlamadın. Yeni bir bilgi karşısında sorgulayıcı olmak, merak etmek, öğrenmek kadar ihtiyacımız olan bir şeydir. Ancak önyargılı olmak başkadır. Önyargı insanı içten içe yüzer, bitirir; en son da içi boş ve cahil bırakır. Önyargı, bilgiyi sorgulamak değil, bilgiye karşı cephe almaktır. Ben öyle bir insandan bahsettim ki bu insan yeni bir bilgiyi kapısına dayanmış bir canavar gibi görür, o denli düşmandır. Şimdi farkı anlayabildin mi?"

"Yani sorgulamak önyargı değil midir?"

"Elma karpuz mudur?"

"Ne diyorsun Ahmer? Karnın mı acıktı?"

"Hayır, Sadece sorduğun sorunun saçmalık düzeyini ölçüyordum."

"..."