― BİPOLAR BOZUKLUK NEDİR? ―
hazırlayan: petitleprince
Bipolarite, Bipolar Bozukluk, Bipolar Kişilik Bozukluğu veya eski ismiyle Manik Depresif hastalık; "maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşırı değişiklikler" olarak tanımlanır.
Kişinin ruhsal durumunun iki uç arasında olağandışı değişimini ifade eden bipolar bozukluk, bir ruh sağlığı sorunudur ve hastadaki ruh hali değişimleri uyku, enerji, aktivite, davranış ve düşünceleri etkileyebilir. Günlük yaşamda zorluklar yaşanmasına neden olabilir.
Bipoların en belirgin özelliği kişinin ruh halinin uçlarda olmasıdır. Bu durumda, Bipolar bozuklukta hasta; duygusal çelişmezler yaşayabilir. Fazlasıyla neşeli ve enerjik hissettiği günlerin yanı sıra hayattan soğuma, çöküntü, durgun ve depresif zamanlar da yaşayabilir, hatta intihar eğilimi gösterebilir.
Kısacası kişinin bir anda kendini çok iyi hissederken, bir süre sonra içine kapanık bir hale gelmesine neden olabilir.
Bipolar bozuklukta duygu durum atakları ileri seviyede değilse eğer yılda birkaç defa meydana gelebilir. Çoğu insan duygu durum bozukluklarını fark edebilirken, ileri seviye bipolar bozukluğu yaşayanların bu durumu kendi kendine fark etmesi zordur.
Bipolar bozukluk genetik aktarımla geçebileceği gibi, sonradan travmalar bağlı olarak da gelişebilmektedir.
Nedenleri;
↣ Beyindeki kimyasal dengesizlik
Bipolar bozukluğun, beyindeki kimyasal dengesizliklerin sonucu gelişebilir. Beynin fonksiyonlarını kontrol eden kimyasallara nörotransmiterler denir. Bir veya daha fazla nörotransmiterde bir dengesizlik varsa, bipolar bozukluk semptomları gelişebilir.
↣ Genetik
Bipolar bozukluğun, genetiğe bağlı olduğu durumlarda vardır. Ailedeki birinci derece akrabalardan genetik aktarım sonucu kazanım yaşanabiliyor. Anne, baba veya kardeşte bipolar bozukluk olanların doktor kontrolüne gitmesi önerilmektedir. Bununla birlikte, bipolar bozukluktan tek bir gen sorumlu değildir. Bunun yerine, bazı genetik ve çevresel faktörlerin tetikleyici gibi davrandığı düşünülmektedir.
↣ Tetikleyici unsurlar
Stresli durumlar veya yaşanan travmalar genellikle bipolar bozukluğu tetikleyici unsurlar arasında yer almaktadır. Genetik olarak bipolar bozukluk hastalığına yatkın olan kişilerin yaşadığı stresli bir hayat bu hastalığı tetikleyebilmektedir. Genetik yatkınlığın yanı sıra beyin gelişimi ve beyin hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan nörotransmitterların da bipolar bozukluk hastalığına sebebiyet verdiği düşünülmektedir. Bunlar; bir ilişkinin bitişi, fiziksel, cinsel veya duygusal istismar, yakın bir aile üyesinin ya da çok sevilen birinin ölümü veya beyin travmaları da bipolar bozukluğu tetikleyebilir.
Bu tür etkileyici ve yaşam değiştirici olaylar, bir insanın hayatının herhangi bir döneminde depresyona maruz kalmasına neden olabilir.
Belirtiler;
Bipolar bozukluk sivri kenarlara sahip aşırı uç bir durumdur. Bipolar bozukluğa sahip olan bir kişi, mani aşamada olduğunun farkına varamayabilir. Mani dönem geçtikten sonra davranışlarını sorgulama aşaması ortaya çıkmaktadır. Birçok bipolar hastası çevresindeki kişilerin uyarıları ile hastalığı fark edebilirler.
Bipolar bozukluğu olan kişiler mani ve depresyon dönemlerinde orada olmayan şeyleri görme, duyma veya koklama gibi garip duygular yani halüsinasyonlar yaşayabilirler. Ayrıca diğer insanlara mantıksız görünen şeylere (sanrılara) inanabilirler.
Ancak Şizofreni ve Bipolar bozukluğu aynı kefeye koymak yanlış olur.
Bipolar bozukluğun belirtileri ise;
Mani dönemde;
• Aşırı neşe
• Olayların merkezinde olma duygusu
• Hiperaktivite
• Geçmişe oranla daha az uyku
• Cinsel dürtülerde artış
• Alışveriş çılgınlığı
• Aşırı özgüven
• Odaklanmada güçlük yaşama
• Halüsinasyon görme
• Hızlı konuşma
• Yaratıcılık
• Alkol ve uyuşturucu kullanımı
• Sabırsızlık
• Sürekli para harcama
• Huzursuzluk gibi duyguların uç noktada yaşanmasıdır.
Depresif dönemde;
• Uzun süre uyuma isteği
• Yorgunluk
• Keyifsizlik
• Olaylara konsantre olmada zorluk çekme
• Suçluluk hissetme
• Umutsuzluk hali
• Sürekli kuşku duyma
• İştahsızlık
• Sanrılar görme
• Uyumada zorluk çekme
• Unutkanlık
• Değersizlik hissi
• İştah değişikliği; kilo kaybı ya da kilo alımı
• Çevresindeki insanlarla sürekli tartışma hali
• Azalan cinsel istek
• İntihar düşünceleri
• Günlük işleri yerine getirememe
Depresif dönemde de, en az beş belirtinin iki hafta ya da daha fazla sürmesi beklenir.
Karma dönemde ise her iki atağa ait belirtilerinde sıklıkla görüldüğü bir dönemdir. Kişi çok mutlu bir ruh hali içerisindeyken, belirli bir süre sonra kendinden şüphelenebilecek duruma gelebilir.
Çocuklarda bipolar bozukluk;
Her ne kadar bipolar bozukluk gençlerde ve genç yetişkinlerde daha yaygın olsa da 6 yaşındaki çocuklarda ve daha büyüklerde de zaman zaman görülmektedir. Burada dikkat etmeniz gerekenşey, tek bir sonucun üzerine hemen atlamamak ve çocuğunuzu ikinci bir uzmana götürerek onun da fikrini almanız gerektiğidir. Semptomların çoğu dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ile veya davranış bozukluklarıyla, hatta normal, çocukça davranışlarla benzer olduğundan, küçük çocuklarda bipolar teşhisi çok zordur.
Peki Bipolar bozukluk tedavi edilebilir mi?
Bipolar bozukluk etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Bipolar hastaların %15'i bir daha hiç hastalanmayacak şekilde tamamen iyileşir. Hastaların %45'i yaşam boyunca çeşitli dönemlerde ataklar yaşar, atakların arasında tamamen iyilik hali söz konusudur
Fakat bilmeliyiz ki, bazen hepimiz depresif fazla enerjik veyahut daha tuhaf duygu karmaşaları yaşayabiliriz. Gördüğünüz belirtilerden kritik olanlarını yaşamıyorsanız, kendinizden şüphe etmenize ya da beyninizdeki semptomları buna yönlendirmenize gerek yoktur.
Bipolar bozukluk, sağlıklı ve düzenli bir yaşama sahipseniz sizden uzak duracaktır.
. . .
kaynak;
memorial.com
acibadem.com
moodisthastanesi.com
doktortakvimi.com
e-psikiyatri.com
