Empati ya da eşduyum, bir başkasının duyguları, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki yönelimi anlamak ve farkına varmak, kendi duygularını başka nesnelere yansıtmak anlamında kullanılır. Aslında Empati sıklıkla yanlış anlaşılan ve çok kullanılan güçlü bir iletişim yeteneğidir. Birçok psikolog ve eğitimci empatik iletişimin gözle görülür şekilde kişilerarası iletişimi kuvvetlendiren öğretilebilir ve öğrenilebilir bir yetenek olarak tanımlamaktadırlar. Etkili empatik iletişim kişilerarasındaki ilişkileri güçlendirir, gruplar içinde ise ekip ruhunu ve bütünleşmeyi arttırır.
Empati sözcüğünün kökeni 1880'lere dayanır, Alman psikolog Theodore Lipps "einfuhlung" ( duyguda olma) terimini yaratmış ve diğerinin duygularına değer biçme, takdir etme olarak tanımlamıştır. Empati diğer insanın derin bir şekilde anlamayı beraberinde getiren dengelenmiş bir meraklılık halidir, diğer bir deyişle empati diğer kişinin deneyimini onun çerçevesinden görme deneyimidir.
Başka ve sık kullanılan deyişle ise empati "diğerinin ayakkabılarıyla yürüyebilmektir. Bana göre Empati aslında başkasının yaşantı ve düşüncesi ile aramızda ruhsal ve düşünsel bir köprü kurabilmektir. Belki de empatiyi anlamanın en güzel yolu herkesin kendi kolay anlayacağı ve taşıyacağı empati tanımını yaratmasıdır.
Empati öğretilebilir mi?
Konu ne zaman açılsa kendime en sık sorduğum sorudur " Empati öğretilebilir mi?". Başta da belirttiğim gibi pek çok meslektaşım ve eğitimci bu soruya "evet" cevabını vermekte hiç de zorluk çekmemektedir. Önemli olan bu sorunun cevabının "evet" ya da "hayır" olması değil, kişilerin kendilerini buna hazır hissedip hissetmemeleridir. Empatiye psikolojik, zihinsel ve hatta fiziksel olarak hazır olmayan kişilerin bunu anlayıp öğrenmeleri dolayısı ile bunun kendilerine öğretilmesi pek de mümkün görünmemektedir.
Cevap her ne olursa olsun empati kişilerarasındaki iletişimin köşe taşıdır. Hayatımızda duygusal anlamda önemli yer teşkil eden, arkadaşlık, saygı, sevgi, bağlılık ve destek gibi pek çok kavram empati olmadan anlam ve güç kaybederler.
Yine de empatik iletişimde basit bileşenlerden ve anahtar basamaklardan bahsedilebilir.
Etkili empati için sıralı tavsiyeler;
Karşınızdakinin güçlü duygularına dikkat edin (öfke, acı, hayal kırıklığı)Karşınızdakinin nasıl hissettiğini düşünmeyi geçici olarak durdurunKarşınızdakinin duyguları ile ilgili algılarınızı saptayın (....olabileceğini düşünüyorum, ....konusunda kızgın gibisin vb.)Bu duyguları normalleştirinKarşınızdakinin durumla başa çıkma çabasına saygı gösterinKarşınızdakine destek ve yardım eli uzatın (seninle bu konuyu halledebiliriz, hadi bu konuda neler yapabileceğimize bakalım vb.)
Hepinize, empatik iletişimler ve mutlu günler dilerim. Görüşmek üzere...
Dr. Psikolog Murat SARISOY
www.muratsarisoy.com
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Bir Psikoloğun Seyir Defteri
RandomBiz insanlar toplumsal bir varlık olduğumuza göre; nasılsa, bu toplumun ürettiği sorunlarla eninde sonunda mutlaka karşılaşacağız. Yaşayacağımız sorunlar aşağı-yukarı aynı gibi... İşte, Dr. Psikolog Murat Sarısoyun kaleminden, bazı toplumsal sorunla...
