İnsan Psikolojisi~Kitap Olucak!

8~Fobi nedir? Hangi Fobiler var?~

Dışardan gelen tehlikelere karşı verdiğimiz duygusal yöndeki tepkilere korku adı verilir. Fobilerimiz de hissettiğimiz korkuların bir çeşididir. Bir duruma karşı duyulan korkunun kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkilemesine fobi denir. Fobiler insanlarda sıklıkla görülen anksiyete bozukluklarıdır. Fobisi bulunan insanlara fobik de denilebilir.

Her canlı tehikeli olduğunu algıladığı ve varlığını, yaşamını tehdit eden durumlardan içgüdüsel olarak kaçınır. İşte insan bilinci bu kaçınmayı korku olarak algılar. Korku bir bakımdan ön uyarı mekanizmasıdır. Kişinin tehlikeli olarak algıladığı veya yaşamını tehdit ettiğini düşündüğü durumlardan kaçınamaması veya kaçındığı halde duygusal olarak rahatlayamaması, korkunun kontrolden çıkması anlamına gelir. Kişinin rahatlayamaması sonucu korku ve endişe gitgide artar ve anksiyete görülebilir. Bu anksiyete kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkiler ve kendi dışında işleyen bir mekanizmadır. Bu hale gelindiğinde aslında bizim kendimizi koruma mekanizmamız ve kişinin ön uyarı mekanizması olarak tanımladığımız korku fobiye dönüşür. Kişinin korkuları veya fobileri her zaman bir varlığa veya duruma bağlı olmayabilir.

Fobiler toplumda hastalık olarak değil de, bir kişilik özelliği veya huy olarak algılanır. Bu nedenle tedavi için sağlık kuruluşlarına başvuran kişi sayısı oldukça azdır. Fobiler kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür.

Kişinin korku yaşadığı bir olayla, varlıkla veya durumla karşılaşması halinde genel olarak anksiyete belirtileri görülür. Panik atak halinde görülen belirtilerin büyük bir çoğunluğu fobi durumunda da görülebilir. İleri seviyedeki fobik durumlarda kalbin durması, ölüm dahi görülebilir.

Çarpıntı,Yüz kızarması, yüzde kaşınma ve yanma hissi,
Titreme,
Soğuk terleme,
Bulanık görme,
Nefes darlığı,
Ağız kuruluğu,
Yutkunma güçlüğü,
Mide bulantısı,
Bilinç kaybı,
Ani tansiyon düşüşü,
Bayılma,
Bunalım,
Sinir krizi,
Şok vb. belirtiler görülebilir.
Fobilerin tedavisi
Fobi durumu hastalık olarak algılanmadığı için tedavi olma isteği çok nadir görülse de fobiler için de tedavi yöntemleri vardır. Fobi tedavileri genellikle hem ilaç ile hem de psikoterapi ile yapılır. İlaç tedavi kendi başına yeterli olmadığı için genellikle bu iki tedavi yöntemi aynı anda uygulanır. İlaç tedavisi için antidepresan ilaçlar kullanılır. Fobi tedavisinde sıklıkla başvurulan yöntemlerden biri de kişinin korkusuyla yüzleşmesinin sağlanmasıdır. Bu tedavi yönteminde kişinin onda korku yaratan veya fobi haline gelmiş, anksiyeteye neden olan durumların üstüne giderek anksiyeteyi nasıl yaşadığını hatta yaşadığı bu anksiyeteyle nasıl başa çıkabileceğini görmesi beklenir.

Fobilerden birkaçı:

ablütofobi: yıkanmaktan korkma
agirofobi: caddelerden ya da caddelerde karşıdan karşıya geçmekten korkma
agorafobi: açık yer ya da kalabalık korkusu
ailurofobi: kedilerden korkma
akluofobi: karanlıktan korkma
akrofobi: yüksek yerlerden korkma
akustikofobi: belirli seslerden korkma
algofobi: acı çekmekten korkmak
amaksofobi: araba (ya da taşıt)korkusu
amatofobi: toz korkusu
amnezifobi: hafızasını kaybetmekten korkma
amofobi: sivri cisim korkusu
anatidaephobia: ördekler tarafından izleniyor olma hissi/korkusu
androfobi: adamlardan korkma
anemofobi: fırtına korkusu
antlofobi: sel korkusu
antropofobi: insanlardan korkma
apifobi: arılardan korkma
arakibutirofobi: yerfıstığı ezmesinin, yerken, damağa yapışmasından duyulan korku
araknofobi: örümceklerden korkma
aritmofobi: sayılardan korkma
asimetrifobi: simetrik olmayan şeylerden korkma
astenofobi: güçsüz olmaktan korkma
astrafobi: şimşek korkusu
ataksofobi: düzensizlikten korkma
atelofobi: mükemmel olamamaktan korkma
aviofobi: uçuş korkusuballistofobi: silahtan ya da mermilerden korkma