Mity

Mit o Afrodycie

Afrodyta była grecką boginią miłości i piękna. Jako jedna z dwunastu najważniejszych bóstw mitologii greckiej zajmowała ważne miejsce na Olimpie. W wierzeniach starożytnego Rzymu miała swoją odpowiedniczkę pod postacią bogini Wenus.
Afrodyta nie miała ojca ani matki. Pewnego dnia u wybrzeży Cypru wyłoniła się z piany morskiej. Hezjod w swojej „Teogonii" pisał, że piana ta pochodziła z nasienia Uranosa. Według niego na brzegu czekały na boginię drobne bóstwa Charyty, które natarły jej ciało wonnościami, ubrały w delikatne szaty i przyozdobiły biżuterią: złotą koroną, szmaragdowym naszyjnikiem i perłowymi kolczykami. Charyty stały się odtąd służącymi bogini i jej nie odstępowały.
Tak przygotowana Afrodyta udał się powozem zaprzężonym w gołębie na Olimp. Wzbudziła tam podziw pozostałych bogów oraz zazdrość Hery i Ateny. Bogini miłości miała jednak ogromny dar zjednywania sobie ludzi, dlatego w końcu nawet boskie zazdrośnice przekonały się do niej.
Afrodyta szybko stała się patronką miłości i piękna. Z powodu swoich nietypowych narodzin z piany morskiej obwołano ją także boginią żeglarzy i żeglugi. Głównym miejscem jej kultu był Cypr - miejsce jej narodzin.
W mitologii greckiej Afrodyta była żoną Hefajstosa - boskiego kowala, który wykuwał miedzy innymi błyskawice dla Zeusa. Małżeństwo to zostało zorganizowane i wymuszone przez zazdrosną Herę. Hefajstos był przecież utykającym kaleką, najbrzydszym z bogów.
Zaślubiny nie przeszkodziły Afrodycie w jej przygodach miłosnych. Miała wielu kochanków. Wśród nich był między innymi bóg wojny Ares, ale też śmiertelnicy, jak choćby słynny myśliwy Adonis, który został rozszarpany przez dzika. Według jednych podań dzikiem tym był przemieniony zazdrosny Hefajstos, według innych - Ares. Bogini nie zdołała uratować ukochanego, uprosiła jednak Zeusa o to, aby powtórnie ożywił młodzieńca. Zeus spełnił tę prośbę i odtąd myśliwy pół roku spędzał na ziemi ze swoją ukochaną, zaś drugie pół w Hadesie - mitologicznym miejscu, w którym przebywali zmarli. Inną słynną historią z udziałem bogini jest mit o Pigmalionie, który zakochał się w wyrzeźbionym przez siebie wizerunku kobiety. Afrodyta ożywiła rzeźbę, która odtąd nazywała się Galatea i towarzyszyła Pigmalionowi do końca życia.
Afrodyta wreszcie przyczyniła się też do wybuchu wojny trojańskiej opisanej przez Homera w „Iliadzie". To ona, w zamian za przyznanie jej jabłka " dla najpiękniejszej", obiecała Parysowi, że odda mu najpiękniejszą kobietę świata. Chcąc zrealizować tę obietnicę mężczyzna porwał z Troi Helenę, co stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny.
Afrodyta miała też syna Erosa. Był on przedstawiany jako dziecko ze skrzydłami i łukiem. Eros to do dzisiaj symbol zakochanych. Ma swoje miejsce także w powiedzeniach, np.: „zostać ugodzonym strzałą Erosa (lub Amora - rzymskiego odpowiednika)" oznacza tyle, co zakochać się.
Bogini piękna nie chciała krwawych ofiar. Dlatego w ofierze składano jej wonne kadzidła i rośliny.
Początkowo przedstawiano ją w długiej szacie, jednak później stopniowo jej wizerunek stanowiła półnaga lub naga kobieta o idealnych proporcjach. W takiej postaci przeszła zresztą do późniejszej sztuki - taką znamy ja z renesansowych i późniejszych rzeźb i obrazów.
Motyw narodzin Afrodyty oraz sama postać bogini to jeden z najczęściej wykorzystywanych w literaturze i sztuce motywów mitologicznych.