Het Geslacht Vuil Gat

Hoofdstuk 4

De twee jaren die volgden leidde Maria een leven dat haar ouders voor haar uitgestippeld hadden. Dag in dag uit werkte ze in de winkel, terwijl ze van op de eerste rij toezag hoe haar vrienden elk hun eigen weg gingen: Aline had ondertussen een diploma van de huishoudschool weten te bemachtigen en volgde er een extra cursus ziekenverpleging; Arnaud zou voor onderwijzer gaan studeren, maar eerst zou hij zijn dienstplicht moeten volbrengen; haar broer Karel had onder lichte dwang van hun ouders zijn studies Latijn stopgezet om te komen werken in de winkel - "'t kan me helemaal niks schelen hoe slim de schoolmeester denkt da ge zijt; aan naamvallen en verbuigingen hebt ge niks in 'n kruidenierszaak", zo luidde de opinie van Zulma Esselings, die haar oudste zoon op die manier had gedwongen te komen werken in de winkel, waar hem een toekomst met financiële zekerheid wachtte, maar het was een toekomst waar de jongeman niet op hoopte.

Ook Arnaud nam sindsdien een vaste plaats in Maria's leven in; geen dag ging voorbij zonder dat ze aan hem dacht, en geen week zonder dat ze hem zag. Geregeld kwam hij na schooltijd helemaal naar Tongerlo om voorbij haar winkel te fietsen en te zwaaien, en wanneer Maria's ouders van huis waren, nam hij haar mee uit wandelen, leerde hij haar kaartspelen of vertelde hij wat hij op school leerde - ja, waarde lezer, hij deed werkelijk alles om haar voor zich te winnen, al bleek dat niet nodig, want op hun eerste ontmoeting had Maria hem haar hart reeds geschonken. Vaak dacht zij na over een toekomst met hem, over een huwelijk misschien, en kinderen - ze droomde al haar ganse leven van een dochter die ze de naam Stans zou geven, en ze moest toegeven dat Stans Cools niet slecht klonk. Tegen de tijd dat het jaar 1940 was aangebroken, wist iedereen in Tongerlo, Blauberg en omstreken dat de mooie Maria Esselings met de briljante Arnaud Cools vrijde; iedereen, behalve hun eigen ouders. 

Na deze korte uiteenzetting van de twee jaren die passeerden, zal ik ons verhaal aanvatten op een mooie lenteochtend in 1940. Rond die tijd deed de kruidenierswinkel bloeiende zaken, want Jozef en Zulma Esselings hadden een koe en enkele kippen gekocht, zodat ze hun klanten ook melk en eieren konden aanbieden, en ze gingen eens per maand naar de stad om hun waren te verkopen. Zulma, Maria en Karel werkten hard in de zaak en verzorgden de dieren zo goed ze konden, want op vader Esselings konden ze niet langer rekenen; ook al had Jozef alles waar hij van gedroomd had toen hij de winkel van zijn vader overnam, hij was steeds vaker op café te vinden omdat hij in de alcohol de liefde vond die hij in zijn huwelijk met de kille Zulma zo miste. Hij werd een vreemde voor zijn kinderen en vrouw.

Ik merk dat ik weeral afdwaal. Op die eerdergenoemde, zonnige morgen in 1940, stond Maria in de winkel van haar ouders, zoals ze elke dag deed. Ze staarde naar buiten, want er waren geen klanten en Karel had zopas nog alle schappen bijgevuld. Plots zag ze een blonde jongeman zijn fiets parkeren tegen de voorgevel van haar huis. Hij opende de glazen deur en liep rechtstreeks naar de toonbank.

"Arnaud, goeiemorgen", begroette Maria hem opgewekt. De jongen gaf haar een kus op de wang. Maria glimlachte. "Onze va is thoas", fluisterde ze.

"Och, het spijt me." Arnauds wangen kleurden vuurrood en hij wendde zijn ogen af.

"Ach, daar hoeft ge u nie voor te schamen. 't Is niet aa schuld dat 'em zo ambetant doet. Zijt ge helemaal voor mij naar hier gefietst?"

Hij knikte verlegen. "In feite wilde ik u iets vragen, Maria."

"Ge weet toch da ge mij alles moogt vragen." Ze glimlachte.

"Goed dan," begon de jongeman nerveus, "gij hebt toch een tijdje op de huishoudschool gezeten?"

"Ja, waarom wilt ge da weten?" Dat ze van school gestuurd was wegens wangedrag, besloot ze maar even te verzwijgen.

Arnaud kuchte. "Het zit zo... Uw ouders weten niet dat wij verkeren, maar ik dacht da..." Hij nam Maria's handen vast en keek haar in de ogen.