XVI
Beş Hochon
Saint-Jean Meydanı, üst bölümünde Grande-Narette, alt bölümünde ise Petite-Narette adını taşıyan bir sokağın ortasında yer alır. Le Berry'de Narette sözcüğü Cenova'ya özgü salita sözcüğüyle aynı arazi durumunu dile getirir, yani sert inişli sokak anlamına gelir. Bu sokak Saint-Jean Meydanı'ndan Vilatte Kapısı'na kadar çok diktir. Yaşlı Mösyö Hochon'un evi Jean-Jacques Rouget'nin oturduğu evin karşısındadır. Madam Hochon'un evindeki salonun pencerelerinden Rouget babanın evinde olup bitenler, perdeler çekilmiş ya da kapılar açık bırakılmışlarsa çoğu zaman görülüyordu, elbette bunun tersi de oluyordu. Mösyö Hochon'un evi Rouget'nin evine o kadar benzer ki bu iki bina kuşkusuz aynı mimar tarafından yapılmıştır. Aslen Issoudun'lü, vaktiyle Sellesen-Berry'de vergi tahsildarı olan Hochon, buraya o çapkın kaymakam Lousteau'nun kız kardeşi ile evlenmek üzere dönmüş, böylece Selles'deki işini Issoudun'e taşımıştı. 1786'da çoktan işini bıraktığı için, Devrim sırasındaki karışıklıklardan uzak kaldı; öte yandan, galiplerle birlikte bağırıp çağıran bütün namuslu insanlar gibi, zaten Devrim ilkelerini benimsedi. Mösyö Hochon "büyük cimri" ününü hak etmiyor değildi. Ama onu betimlemek, gereksiz yinelemelerle karşı karşıya gelmek olmaz mı? Mösyo Hochon'u ünlü kılan cimrilik belirtilerinden biri, kuşkusuz onu size tümüyle anlatmaya yetecektir.
Bir Borniche ile evlenecek, şimdi ölmüş olan kızının düğünü sırasında Borniche ailesine yemek vermek gerekti. Büyük bir servetin mirasçısı olacak damat adayı kötü işler yapmış olduğu için, özellikle de kendisine yardım etmek istemeyen annesi ile babasının bu karşı koymalarından ötürü üzüntüden kahroldu. Mösyö Hochon'un, kızının çeyizini kurtaracağını ileri sürerek onun vasiliğini üstlendiğini öğrenmekten mutlu olan bu yaşlı Borniche'ler henüz hayattaydılar. Evlenme sözleşmesinin imza günü her iki ailenin büyükleri, Hochon'lar bir yanda, Borniche'ler öteki yanda, tümü de bayramlıklarını giymiş olarak, salonda toplanmışlardı. Genç noter Héron'un sözleşmeyi ciddiyetle okuduğu sırada aşçı kadın içeri girip Mösyö Hochon'dan ana yemek olan hindiyi bağlamak için bir sicim ister. Eski vergi tahsildarı redingot cebinin dibinden kuşkusuz daha önce paket bağlamak için kullanılmış bir parça sicim çıkarıp verir, ama aşçı kadın daha kapıya ulaşmadan önce ona şöyle bağırır:
"Gritte, sonra onu bana geri getirirsin!.."
Gritte, Le Berry'de Marguerite'in kullanılmakta olan kısaltılmış şeklidir. Mösyö Hochon'u ve baba, anne ile üç çocuktan oluşan "Beş Hochon" ailesinin kentte alaya alınma nedenini şimdi anlamışsınızdır!
Yıldan yıla, yaşlı Hochon, önemsiz şeylerle daha çok uğraşan, daha titiz biri olmuş, o sırada seksen beş yaşını da bulmuştu! Bir sokağın ortasında eğilip coşkulu bir konuşma biçimiyle, "İşte bir kadın kısmeti!" diyerek yerden bir topluiğneyi alıp, ceketinin koluna takan erkek tiplerindendi. Redingotunun ancak on yıl dayandığını söyleyerek modern kumaşların kalitesinden çok yakınıyordu. Uzun boylu, kara kuru, zayıf, sarı tenli, az konuşan, az okuyan, kendini hiç yormayan biriydi, bir Doğulu gibi şekilciydi; zaten oldukça kalabalık olup, karısı (kızlık soyadı Lousteau), yaşlı Borniche'lerin mirasçıları, torunu Baruch, kız kardeşi Adolphine, nihayet öteki torunu François Hochon'dan oluşan ailesinin yiyeceğini, içeceğini ölçülü vererek, evde büyük bir kanaatkârlık rejimi sürdürüyordu.
Büyük oğlu Hochon 1813'te, askerlikten kaçan ve şeref kıtaları diye adlandırılan aile çocuklarıyla birlikte askere alınıp Hanau Savaşı sırasında ölmüştü. Bu veliaht, herhangi bir askere çağrılmadan kaçmak için, bir kadınla erkenden evlenmişti, ama bu sırada sonunu önceden kestirerek bütün servetini yedi. Fransız ordusunu uzaktan izleyen karısı 1814'te Strasbourg'da borç bırakarak öldü; yaşlı Hochon, alacaklılara karşı eski hukukun şu içtihadını ileri sürek bu borçları hiç ödemedi: Kadınlar ergin değildir.
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Suyu Bulandıran Kız
Historical FictionHonore de Balzac (1799-1850): Fransa'nın 19. yüzyıldaki sosyal yapısının tarihsel bir tablosunu çıkardığı eski ve yeni romanlarını 1830'dan sonra İnsanlık Komedyası başlığı altında toplamıştır. Suyu Bulandıran Kız bu anıtsal eserin "Töre İncelemeler...