सुनसान यात्रा

जेनेरेशन ग्याप मिन्स रिलेशन ग्याप

एउटी स्नीग्ध मन भएकी फुच्ची आजकल मेरो शुन्य महफिलमा खेला“चीको कौतुक भिœयाउने मित्र बनेकी छिन् । बञ्चितता अनि अभावप्रायः मेरो जीवनका प्रत्येक श्वासमा आनन्दको स्पन्दन निम्त्याउ“छ, उसको स्मृतिले । व्यङ्ग्यका अतिरिक्त उसले  आफूले पाएको धोका, अपमान अनि सुक्ष्म टोकसोको वृतान्त जो ऊ स्वयम्ले विर्सन  खोज्छिन्, त्यहि भावनास“ग साहचर्यमा रहन पाउ“दा ममा अनन्त प्रश्नहरुको उत्तर खोज्ने उत्कण्ठा जाग्छ ।

उसको ग्लुमी अनुहार अनि गम्भिर भई कुनै चिजको व्याख्या गर्ने वाक्कौशलले गर्दा मैले संसारमा असल मानिसहरुको कमी नभएको महसुश गरें । अझ उसको आधा दर्जन सह“ेली वरिपरि झुम्मिएपछि त्यहा“ म कहिलेका“हि इष्र्या अनि फजुल झगडाको घान पाउ“छु अनि म त्यहि विरोध सुल्झाउन सम्मति कायम गराइदिन्छु , आदर्शका कुरा गरेर ।

उसको अनुसार नेताहरु भनेका अरु देशबाट  पैसा  मगाउने, सकेसम्म घिच्ने अनि नगरेको काम पनि गरेको भन्दै प्रचार गर्ने व्यक्ति हुन् । प्रसङ्गहरुकै सिलसिलामा श्रद्धेय नेपालको प्राकृतिक छट्टाको उनले प्रशंसा गरे पनि नेपाली भई जन्मिनु परेकोमा नियतिलाई गालि गरिन् । उसको समीचीन यति अनि गति मिलेको ओजपूर्ण वक्तृता र हाउभाउले उसको हात, मुख अनि चर्मचक्षु बेग्लाबेग्लै जीवित प्राणी भएको आभाष गराउ“छ । यति सानै उमेरमा उसले पोख्ने विशिष्ट समवेदना अनि आवेगहरु  उल्लेखनिय हुन्छन् । त्यसैले त म बाध्य भएको छु, उसको प्रशंसा गर्न ।

–‘तिम्रो लक्ष्य के हो ? ’ मैले एकपटक सोधेको थिए ।
–‘ममी नर्स बन्न भन्नुहुन्छ, बुबा भने वकील अनि भाइ भने अभियन्ता  (इन्जिनियर) बन भन्छ । सानोमा डाक्टर बन्छु भन्दै हिड्थें ।’ उनले जवाफ दिइन् ।
–‘त्यसो भए अब बुझ्ने भएपछि के बन्छौं त ?’
–‘मैले जति ठूलो लक्ष्य बनाए, त्यो पाउन त्यति नै मेहेनत गर्नुपर्छ । तर, म मेहनत गर्न सक्दिन होला । त्यसैले, लक्ष्य बनाएको छैन,’
–‘साच्चै बनाएका छैनौ ?’
–‘मलाई फिट हुने लक्ष्य बनाएको छु तर अहिले सुनाउने छैन । जव पुरा हुनेछ तपाईलाई अवश्य भन्नेछु ।’
–‘तिम्रो पढाइप्रति केही सिकायत छ कि ?’
 –‘मेरो बुबा, ममी, भाई सबै ‘हाइ–टेम्पर’ छन् । कहिलेका“ही घरमा गफ हु“दासमेत अट्टहास कोठामा आएर ‘डिस्टर्ब’ हुन्छ । बुबाममीसगं आफू“लाई नआएको कुरा सोध्दासमेत मुखैले टारिदिनुहुन्छ । भाइलार्ई धेरै माया गर्नुहुन्छ ।’
–‘अनावश्यक चिज माथिको, भाषण भन्दा तेज अनि उपलब्धिरहित बहस, यही त हुन्छ कक्षाको लेक्चरमा † पढ्न त आफैं पो संयमित हुनुपर्छ ।’ यसपछि कसरी पढ्दा प्रभावकारी हुन्छ, त्यसको बहस चल्छ ।

यी परिमार्जित वार्तालाप प्रस्तुत गर्नुको कारण दिनातीत अनि अप्रासङ्गीक लैङ्गीक विभेद अनि ‘जेनेरेशन ग्याप’ को झल्का प्रस्फुटित गराउनु हो । उपरोक्त व्योहोरा वास्तवमा केटी भएकै कारण उसको गरिव अभिभावक अनि समाजले तगारो हाल्ने हुद“ा डाक्टर बन्न नसक्ने भाव हो । केटी भएकै कारण समान सम्भरण नपाउनु दर्दनाक छ ।

प्रत्येक सन्तानमा एक सफल व्यक्तित्व हुन्छन् । फरक यति हो कि कोही त्यसलाई प्रयोग गर्न सफल हुन्छन्, कोही असफल । लगातारको प्रयासपछि सबै असम्भव चिज सम्भाव्यतामा टुक्रिन्छन् । त्यसैले, आÏनो सन्तानको असफलतामा दुःख नमान्नुहोस्, तर ‘पढेर भन्दा परेर जान्ने’ वातावरणको श्रृजना गर्नुहोस् । तपाई चिन्तातुर हुन ुहुन्न तर सन्तानप्रति ‘प्रेम’ प्रर्दशन गर्नुपर्छ । उसको अनभिज्ञताहरुको सटिक जबाफ दिइ उसलाई जिज्ञासु बनाउनुपर्छ । अन्यथा, उसले सुनेको वा पढेको चिजमा बिना तर्क कण्ठस्थ पारि स्वीकार गर्ने परिपाटिको उदय हुन्छ । त्यसैले व्यस्तताका बाबजुद आÏनो सन्तानलाई समय दिनुहोस् ।

केही छात्रछात्राहरु यति विलक्षण हुन्छन कि उनिहरु दिशानिर्देशित हुनु पर्नेमा, त्यसको प्रतिलोम, उनीहरुले आमाबावुको अगुवाइ गरी आफ्नो प्रतिभा प्रस्फुटन गर्ने ‘प्लेटफर्म’ स्वयं बनाउ“छन् । उनीहरुको स्वाभिमानमा आ“च नपु¥याउनुहोस् । जमाना ग्लायमर्स, फ्याड्स अनि फेसनको हो । साना स्क्रिनमार्फत् केवल भेन्डरले हाम्रा घरमा भिœयाउने ‘इरोटिक्जम्’ वास्तविक जिवनमा अनुसरण गरिन लक्षित नभई ‘टिभी सो’ को लागि मात्र प्रायोजित हो भन्ने वुझेमा त्यसबाट खासै हानी हु“दैन । ‘गार्जियस’ देखिन खाने लाउने बानीमा परिर्वतन गर्दैमा पनि आत्तिनुहुदैन । सबैभन्दा विशेष कुरा के हो भने उनीहरुलाई पूर्ण वयस्क मान्नुहोस् र तपाईले आÏनो व्यक्तिगत भोगाइ सगंसगैं संर्घषका गाथा बारे ज्ञान दिन पनि भुल्नुहुन्न । अनि बुझ्नुहोस्, जेनेरेशन ग्याप भनेको रिलेसन ग्याप हो । तर, यी दुइ चिज हाम्रँे जीवनबाट दुर हुनसक्छन् ।

सन्तानप्रतिको आमाबाबुको वात्सल्य नै सन्ततीहरुको सुखद भविष्यको पक्षपोषक हो । तसर्थ,आमाबाबु स्वयम्ले जीवनयापनका आदर्श माध्यमहरु अपनाएर आÏनो सन्तानको लागि उदाहरणीय बने मात्र भावी पुस्ताले जन्मगत सुंसस्कार अनुग्रह गर्नसक्छन् । अनि मात्र माथि उल्लेखित मेरी सानी मित्रलगायत सबै सन्तानले आÏनो लवाइखवाइमा गर्व गर्न सक्नेछन् ।