73.CƠN ĐAU LOÉT DẠ DÀY – TÁ TRÀNG
NGUYÊN NHÂN: cho đến nay chưa tìm ra nguyên nhân chung cho loét, nhưng người ta thấy có một số yếu tố tham dự vào, đôi khi chúng phối hợp nhau. Các yếu tố này còn có sự tham gia của di truyền, yếu tố tâm lý,, rối loạn vận động và môi trường ( tiết thực, thuốc lá, thuốc, HP).
LOÉT DẠ DÀY:
- Hoàn cảnh xuất hiện: liên quan đến bữa ăn, sau ăn 30 phút – 2h, đau nhiều sau bữa ăn trưa và tối hơn là ăn sáng.
- Tính chất: Đau rát bỏng, đau tăng lên lúc đói.
- Vị trí : thượng vị - nếu loét ở mặt sau đau xuyên ra sau lưng.
- Chu kỳ:
o Đau từng đợt, mỗi đợt kéo dài 2 – 8 tuần, cách nhau vài tháng vài năm.
o Gia tăng theo mùa mùa đông.
Khi nào acid xuống tá tràng, khi đó bệnh nhân đau (sau ăn 2 – 4h)
o Các biểu hiện lâm sàng của viêm vùng hang vị xảy ra trước loét có thể làm mất tính chu kỳ này
- Triệu chứng kèm theo: nghèo nàn, có thể nôn ra máu, đi cầu phân đen, buồn nôn, nôn mữa, chán ăn...
- Biện pháp giảm đau:
o Thuốc kháng toan hoặc thức ăn.
khi có viêm kèm theo thì không đỡ hoặc đau thêm.
- Note: 1 số trường hợp không có triệu chứng và được phát hiện khi có biến chứng.
1 nguồn thông tin khác giúp chẩn đoán vị trí loét như sau
Đau ngay sau ăn hoặc sau 15'- 1h : loét tâm vị bờ cong nhỏ
Đau sau ăn 2-3h : loét hang vị
Đau không liên quan đến bữa ăn: loét môn vị
LOÉT TÁ TRÀNG: đau đặc trưng của loét tá tràng thường rõ hơn loét dạ dày vì ở đây không có viêm phối hợp.
Hoàn cảnh xuất hiện:
- 2 - 4h sau khi ăn nhịp 3 kỳ.
- 1-2h sáng (triệu chứng bệnh nhân thường khai).
Vị trí: thượng vị.
Hướng lan: Lan ra sau lưng về phía bên phải ( 1/3 số trường hợp).
Chu kỳ : các đợt bộc phát rõ ràng, giữa các kỳ đau không có triệu chứng gì cả.
Tính chât: kiểu quặn thắt ( khác với đau dạ dày là đau kiểu rát bỏng)
1 SỐ THÔNG TIN KHÁC VỀ LOÉT DẠ DÀY – TÁ TRÀNG
LOÉT VÀ UNG THƯ HÓA.
- Chỉ có loét dạ dày mới có nguy cơ ung thư hóa, còn loét tá tràng rất hiếm khi bị ung thư hóa.
- Tỉ lệ loét ung thư hóa 5 – 10% ( thời gian loét kéo dài 10 năm).
VÀI ĐIỀU VỀ "ĐAU" TRONG BỆNH DẠ DÀY-TÁ TRÀNG
- Là dấu hiệu quan trọng và thường xuyên có
- Có tính chất chu kỳ ( trong loét dạ dày tá tràng) hoặc không ( viêm ,ung thư...)
