Imiona na każdą okazję

Imiona kozackie z XVII wieku

Męskie imiona zebrałam z rejestru kozackiego z 1649 roku. Większość z nich może być używana też w późniejszych czasach, choć będą wtedy traktowane jako "wsiowe". Tak samo imiona z poprzedniego rozdziału będą trafiać się też w XVII wieku (szczególnie takie jak Wasyl, Iwan, Maksym czy Taras, które były popularne chyba przez całą ukraińską historię). Warto zaznaczyć, że zdrobnień używano wtedy częściej niż współcześnie i mogły nawet zastępować pełne imię w dokumentach.

Artem, Artiuch
Bohusz
Charko
Choma, Chomka
Chwedor, Chwesko(Chweśko)
Demian, Demko
Demyd
Fedor, Feśko
Fiłon
Hapon
Harasym, Harasko(Haraśko)
Hawryło, Hawrysz
Hordij, Hordijko
Hryhor, Hryc, Hrycko, Hryszko, Hryńko
Ihnat, Hnat, Hnatko
Iliasz, Ilia, Ilko
Jacko
Jarema, Jaremko
Jurko - to chyba wszyscy znają
Kornyło
Kuryło/Kyryło(Kiryło)
Ławrin(Ławryn), Ławro
Łazar
Manujło
Martyn
Mychajło, Mychno(Michno), Mysko(Myśko)
Nester
Niczypor
Olifer, Olefir, Olichwer
Onysko
Opanas, Panas, Panasko
Parchom
Parfen
Samijło
Sawa, Sawka
Semen, Seńko
Stepan, Stecko(Stećko)
Suprun
Sydor(Sidor)
Tereszko
Trochym, Troc
Tymosz/Tymisz, Tymko
Ułas(Ulas)
Ustym

Z żeńskimi miałam trochę więcej kłopotu, bo w rejestrze jest ich "tylko" kilkanaście (więcej o tym w ,,Zagadkach historii", jeśli jeszcze tam nie zaglądałeś). Pozbierałam więc trochę z filmów historycznych, postaci z Wikipedii i ukraińskich portali genealogicznych. Poprawiłam ją w oparciu o bardziej naukowe źródła (w tym zachowane dokumenty z epoki).

Szlachcianki i zakonnice częściej korzystały z pełnych form imion, a wieśniaczki ze skrótów.

Ahafija(Ahafia), Hafija, Hafka, Hapka
Ahrypina, Ahryfyna, Horpyna, Hrunia, Hrusza - Horpyna raczej odpada z powodu Sienkiewicza, ale pozostałe formy można gdzieś użyć
Akylyna(Akyłyna, Akilina), Kylyna(Kyłyna), Kulyna
Anastasija, Nastasja, Nastazyja, Nastaska, Nastia
Bohdana
Bohumyła(Bohumiła)
Chima(Chyma), Chimka - wiejskie
Chotymija(Chotymia)
Domnykija, Dominikija, Domnyka, Domna, Domacha
Fedora, Fedorka, Feśka
Fedosija, Fedoska(Fedośka), Feśka
Fenna, Fenia - pojawiało się jeszcze w średniowieczu
Fewronija(Fewronia), Fenia
Halyna(Halina), Halia, Halka, Halszka
Hanna, Hanka, Handzia
Jewdokija(Jewdokia), Owdokija, Owdotia, Dokija, Jawdocha, Jawdoszka
Jefrosynija, Jefrozyna, Frosyna - imię żony hetmana Doroszenko
Kateryna, Kataryna
Maria, Marusia, Maruszka
Marta, Martocha
Maryna
Mawra, Mamra
Mełanija(Melania), Mełaszka(Melaszka)
Mytrodora
Motrona, Motria
Odarija(Odaria), Odarka
Oksynija(Oksinia), Oksymija, Oksiuta
Onysija
Oryna(Orina), Orysia - raz zapisane w wersji Orynija, choć Oryna jest pełną formą
Paraskewa/Paraskowija, Paraska, Proska, Priska(Priśka)
Pelahija/Pelaheja, Polahija, Pałaszka
Raina - wersja Reginy
Sołomija(Solomija), Sołocha
Stecia - prawdopodobnie zdrobnienie jakiejś wersji Stefanii
Uliana - podobno tylko do XVI wieku i później (ale nie w XVII)
Ustynija, Ustia
Wiwdia - podobno tylko do XVI wieku, ale w XVII znalazłam nawet jeszcze dziwniejszą wersję Wuwdia (być może literówka)
Zofija(Zofia), Zofeja - spolszczona wersja Sofii

Niektórzy Kozacy zamiast imienia używali przezwiska, a jeszcze częściej było ono nadawane jako nazwisko chłopom, jacy przed dołączeniem do nich posiadali tylko imię. Udało mi się zebrać trochę przezwisk, które w pojedynczych przypadkach zostały zapisane w rejestrze jako imiona

Biedan/Bidan - biedak
Biełasz/Biłasz - biały
Burmaka - ?
Czernysz, Czornysz - czarny
Dub - dąb
Howor - gaduła
Kopoć(Kopot) - kopeć
Kos
Łosyk - łoś
Małyk, Małko, Małosz
Moroz - mróz
Odynec
Pozniak - późniak/spóźnialski
Rudko
Sokoł
Tuma, Tumko - pochmurny człowiek, mruk
Tur
Taran
Tretiak - trzeci
Zub - ząb
Zwierko
Żelizko

Nie znalazłam udokumentowanych przypadków nazywania w ten sposób jakichkolwiek kobiet.

Funkcjonowały jeszcze przezwiska Najda i Najden(a) (męskie i żeńskie), których używano wobec znalezionych, podrzuconych dzieci (choć oczywiście na chrzcie musiały mieć inne).