Ev Sohbetleri Dersleri

1. EV SOHBETLERININ ÖNEMI VE TARIHTEKI YERI

Sohbet, kelime anlamıyla birlik, beraberlik, dostane ilişkileri devam ettirmek, yol ve hedef kardeşliği yapmak demektir. *1 Dinimizde ise sohbet, tüm bu manaların elde edilebilmesi için yapılacak ahlak ve maneviyat eğitimli özel ortamlardır. Ev sohbetleri, İslam Tarihinde tebliğ ve davet çalışmalarına çok büyük katkılar sağlamıştır. Özellikle İslami davetin ilk günlerinde vahyin açıktan ilanının yapılamadığı dönemlerde, Peygamberimiz (sav) önderliğinde evlerde sohbetler yapılmıştır. Tebliğ ve davetin zor günlerinde Peygamber Efendimiz (sas), bazan kendi evinde, bazan Hz. Ebu Bekir (ra)'in evinde bazan da ashabından bazılarının evinde tebliğ ve davet çalışmalarına devam etmiştir. Evinde sohbet yapılan sahabeler arasından en meşhuru ise, Erkam b. Ebi'l Erkam hazretlerinin evidir. Daha sonraki yıllarda yapılan neredeyse tüm ev sohbetleri Erkam b. Ebi'l Erkam ismi ile anılır olmuştur.

İslam dini, evlerde gerçekleşen işte bu sohbet ortamlarında öğrenilmiş, bu evlerde yapılan sohbetler sayesinde hayat bulmuş ve İslam'ı geleceğe aktaracak öğretmenler, valiler, ordu komutanları, elçiler vs. hep bu ev sohbetleri ortamlarından ortaya çıkmıştır. Ev sohbetleri sayesinde kardeşlikler oluşmuş ve pekişmiş, hayatın sevinç ve hüzünleri aynı anda teneffüs edilmiştir. Ortaya çıkan problemlere çözüm yolları beaberce bu kardeş ortamında aranmış, gayesi ve hedefi bir olan cemaat bu yolla elde edilmiştir. Çünkü sohbetin anlamında da zaten hep bu manalar vardır. Biz de bütün bu güzelliklere sahip bir toplum ve bir cemaat yetiştirme hedefine kilitlenmek istiyoruz.

Resulullah (sas)'a gelen ve ilk vahiy olma özelliği taşıyan Alak suresinin ilk ayetleri

اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ ﴿١﴾
خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ ﴿٢﴾
اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ ﴿٣﴾
الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ﴿٤﴾
عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴿٥﴾

"Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı bir aşılanmış yumurtadan yarattı. Oku! Rabbin, en büyük kerem sahibidir. O Rab ki kalemle (yazmayı) öğretti. İnsana bilmedikleri şeyi öğretti." *2 geldikten ve Peygamer Efendimiz (as)'a peygamber olduğu bildirildikten sonra vahiy bir müddet kesildi. Daha sonra üst üste ayetler gelmeye başladı. Bu ayetler İslam'ın etrafa yayılmasını ve insanların uyarılmalarını emrediyordu. Bu gelen ayetlerin bir kısmı şunlar idi:

يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿١﴾
قُمْ فَأَنذِرْ ﴿٢﴾
وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ﴿٣﴾
وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ﴿٤﴾
وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ ﴿٥﴾

"Ey bürünüp sarınan (Resulüm)! Kalk, ve (insanları) uyar. Sadece Rabbini büyük tanı. Elbiseni tertemiz tut. Kötü şeyleri terket." *3

يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾
قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٢﴾
نِصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿٣﴾
أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا ﴿٤﴾

"Ey örtünüp bürünen (Resulüm)! Birazı hariç, geceleri kalk namaz kıl. (Gecenin) yarısını (kıl). Yahut bunu biraz azalt. Ya da bunu çoğalt ve Kur'an'ı tane tane oku." *4

وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ ﴿٢١٤﴾

"(Önce) en yakın akrabanı uyar." *5