Ev Sohbetleri Dersleri

5. ZAMAN BİLİNCİ

Zaman; en kıymetli sermayemiz; ömür, en değerli hazinemizdir. Çünkü nefeslerimiz sayılı, ömrümüz sınırlıdır. Yaratılış gayesini anlamayan, vaktini değerini bilemez. Zamanı değerlen- diremeyen, ömrünü boşa geçirmiş olur. Çünkü zaman, yaşadığımız hayatın kendisidir. Zamanı boşa geçirmek, aslında hayatı boşa geçirmektir.

Gerçek mânâda değerini bilemediğimiz ve maalesef en çok israf ettiğimiz zaman; aslında sayılı vakitlerimiz, yani ömrümüzdür. Kur'ân-ı Kerîm'de zaman kavramı; ''Dehr, asr, vakit, yılı ayı gün, gündüz, gece, saat, ebed'' gibi kelimelerle ifade edilir. Bunların içinde; gün, gece ve gündüz tabirleri en çok zikredilen tabirlerdir. Meselâ; gün mânâsındaki ''Yevm'' kelimesi 475 defa zikredilir. *1

Yüce Rabbimiz;

„vaktin kıymetini anlamamız için, birçok sûrede zamana yeminle başlamaktadır.

وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ.

''Asra yemin olsun ki, insanoğlu ziyandadır'' *2 buyurmaktadır.

Yine:

وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى.

''Örttüğü zaman geceye andolsun, ortaya çıkıp görüldüğü zaman gündüze andolsun''*3 buyurmakta, diğer bir sûrede ise:

وَالضُّحَى وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى.

''Kuşluk vaktine yemin olsun, durgunlaştığı zaman geceye andolsun'' *4 buyurmaktadır. Resûlullah (s.a.v.) de şöyle buyurmaktadır:

''İki nimet vardır ki, insanların bir çoğu bu iki nimet hususunda aldanmıştır. Bu iki nimet, sıhhat ve boş zamandır.'' *5

Ömür; çok uzun zannettiğimiz ama aslında çok kısa olan bir zaman dilimidir. Ecelin ne zaman geleceğini, ömrün ne zaman biteceğini bilmediğimiz için, bize emanet edilen zamanı iyi kullanmamız gerekir.

İmam-ı Azam Ebû Hanife:

''Felâketlerin en büyüğü vakti boşa geçirmektir'' demekte, İmam-ı Şafii ise: ''Zaman kılıç gibidir, sen onu kesmezsen o seni keser'' ifadesi ile zamanın önemini ortaya koymaktadır.

İmam Ahmed b. Hanbel:

''Mazi artık geçti. O ancak ibret için düşünülebilir. Geleceğe bel bağlanmaz. Çünkü bundan sonra yaşayacağımız belli değildir. O halde kendisine itibar edilecek zaman, içinde bulunulan ''an'' dır. Biz ancak ona sahibiz. Ne yapabilirsek şimdi yapabiliriz'' ikazını yapmakta.

İmam-ı Rabbanî

ise şu sözleriyle dikkatlerimizi çekmektedir:

Peygamberimiz Hz Muhammed (SAV): „ Erteleyenler (sonra yaparım diyenler) helâk oldu" buyurdular. Vakit sermayesi, gerekir ki en önemli, işe sarfedile... Asıl lazım olan işi düşünmeli, lüzumsuz şeylerden tamamen yüz çevirmelidir.

Her ne ki var, sevgisi dışında Hakkın;

Şeker dahi olsa yenmesi zehir, sakın...

Ey bizi seven kardeşim! Vakit keskin kılıçtır. Yarın fırsat ele geçer mi, geçmez mi bilinmez. Mühim işleri bugün yapmalı, mühim olmayanları yarına bırakmalıdır. Aklın hükmü ve gereği budur.

İnsanın İslâmi güzelliği arasındadır ki; kendisine lüzumlu olmayan işlerden kaçına, kendisine lüzumlu olan işlere baka... Her ne zaman ki, bir toplantı tefrikaya sebep olur, ondan sakınmak gerekir. Her ne şey ki içtima ile bir birlik meydana getirir; o şey uğurdur ve berekettir. Her ne şey ki, dağınıklık ve tefrika meydana getirir; bu dahi uğursuzluktur, bereketsizdir.