Ev Sohbetleri Dersleri

17. Güzel İnsanın Güzel Sıfatlarından Bazıları

Güzel insan olmanın bazı kriterleri vardır. Bunların sayısı çoktur. Ancak biz bu dersimizde bunlardan bir kısmına işaret edeceğiz. Bunlar özetle ahde vefa, sırrı ifşa etmeyip saklama, gizlilikleri araştırmayıp onurları koruma, hüsnü zan etme ve sû-i zanna sebep olanları da ilan etmemedir. Zikrettiğimiz bu güzellikleri kısa kısa izah etmeye çalışacağız ki, zihinlerimizde yer edebilsin.

1. Ahde Vefa

Allah Teâlâ, üç çeşit ahit almıştır:

a) Elest bezminde bütün kullardan aldığı ahit, 

b) Allah'ın bütün peygamberlerden aldığı ahit  

c) Âlimlerden aldığı ahit.

a) Elest bezminde bütün kullardan aldığı ahit, Allah'a kulluk edip isyan etmeyeceklerine ve şeytana itaat etmeyeceklerine dair alınan ahiddir.

b) Allah'ın bütün peygamberlerden aldığı ahit, Allah'ın peygamberlere verdiği kitap ve hikmeti tasdik edici bir peygamber gelince ona mutlaka iman edecek ve yardım edecek, özellikle Hz. Muhammed (as) gelince ümmetleri ile birlikte tasdik edip yardım edeceklerine dair aldığı ahiddir.

c) Âlimlerden aldığı ahit, emri bilma'rûf nehyi anilmünker yapacaklarına dair ahiddir.

Müminlerin birbirlerine verdikleri ahitlerde esas olan, Allah ile yapılan ahitleşmeye yani sadece Allah'ı Rab ve İlah olarak tanıyıp iman etmek, o imana göre itaat etmeye ve şeytana isyan etmeye zıt olmamasıdır.

Bu ahitleşmeyi Allah Teâlâ, Kıyamet günü şöyle hatırlatacaktır:

أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ وَأَنْ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ وَلَقَدْ أَضَلَّ مِنكُمْ جِبِلًّا كَثِيرًا أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ.

"Ey Âdemoğulları! Şeytana tapmayın, o size apaçık bir düşmandır ve bana kulluk edin, doğru yol budur, diye sizden ahit almadım mı? Böyle iken o sizden birçok nesilleri yoldan çıkardı. Ya o zaman düşünmüyor muydunuz?" (Yasin, 36:60-62)

Ashabı Kiram, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'e iman edip İslam davasına yardım edeceklerine dair biat ettiler. Bu biat ve biati bozmakla ilgili Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: 

إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَن نَّكَثَ فَإِنَّمَا يَنكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا.

"Muhakkak sana biat edenler ancak Allah'a biat etmektedirler. Allah'ın eli onların ellerinin üzerindedir. Kim ahdi bozarsa ancak kendi aleyhine bozmuş olur. Kim de Allah'a verdiği ahde vefa gösterirse Allah ona büyük bir mükâfat verecektir."(Fetih, 48:10)

Müminlerin idarecisine verilen söz, yapılan biat; Allah ve Resulüne itaat ettikleri sürece uygulamayı ve ahde vefa göstermeyi gerektirir.  

İslam Peygamberi Hz Muhammed SAV şöyle buyuruyor:

"Kim bana itaat ederse Allah'a itaat etmiş; her kim bana isyan ederse Allah'a isyan etmiş olur. Kim emir/âmire itaat ederse bana itaat etmiş; kim emir/âmire isyan ederse bana isyan etmiş olur."(Buhari, Cihat, 109, Ahkâm, 1; Müslim, İmâre, 32-33; Nesâî, Bey 'at, 27; İbn Mâce, Mukaddime, 1, Cihat, 39)