Lâm sàng viêm phổi trẻ em
(Sổ tay lâm sàng)
Trẻ viêm phổi không phải lúc nào cũng biểu hiện bệnh cấp, một số trẻ không có dấu chứng hoặc triệu chứng hô hấp. Tuy vậy, không có triệu chứng hoặc dấu chứng lâm sàng nào đáng tin cậy để phân biệt viêm phổi do vi khuẩn với viêm phổi do các tác nhân khác.
– Khởi phát : thừơng khởi phát với biểu hiện NKHH trên như chảy nước mũi và ho
– Ho : thuờng gặp nhưng thay đổi
+ ho có đàm : thừơng gặp ở viêm phổi trong việc i khuẩn điển hình ở trẻ trên 5 tuổi
+ ho khan : thừơng do các tác nhân không điển hình
+ viêm phổi do RSV hoặc Adenovirus có thể có những cơn ho dữ dội như ho gà
– Khò khè: thừơng do các tác nhân không điển hình như virus , Mycoplasma hay Chlamydophila.
– Thở rên : thừơng gặp ở trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ. Dấu hiệu này cùng với dấu co kéo cơ hô hấp phụ là hai dấu hiệu đặc hiệu nhất liên quan với biểu hiện thâm thâm nhiễm phế nang trên phim X quang ngực.
– Đau ngực khi thở : thừơng gọi đau màng phổi, gợi ý viêm phổi do vi khuẩn điển hình.
– Đau bụng và nôn : thừơng gặp trong viêm phổi thùy dưới do vi khuẩn, đôi khi chẩn đoán nhầm với bệnh lý có đau bụng cấp
– Khó thở nhanh nông : là dấu hiệu hữu ích trong chẩn đoán viêm phổi ở trẻ em.
+ ngưỡng thở nhanh
<2tháng > hoặc =60
2tháng- 12tháng >hoặc =50
12tháng 5tuổi >hoặc =40
>5tuổi >hoặc =30
+ khó thở nhanh là dấu hiệu nhạy hơn , đặc hiệu hơn và dễ Đanh giá hơn dấu hiệu ran ẩm, ran nổ khi nghe phổi.
– Tím trung tâm và biểu hiện thiếu khí : gặp trong trường hợp nặng.
– Phập phồng cánh mũi : gặp trong trường hợp nặng
– Co kéo gian sườn , co kéo hõm trên ức, rút lõm lồng ngực : gặp trong trường hợp nặng
– Khám thực thể :
+ âm vang phế quản hoặc rung thanh tăng
+ gõ đục
+ giảm âm thở
+ ran ẩm nhỏ hạt
+ tiếng cọ màng phổi
+ bụng chướng, gan lớn
Biểu hiện lâm sàng ở trẻ sơ sinh nổi bật là ngưng thở và các dấu hiệu gợi ý nhiễm trùng lan toả. Trẻ thừơng không sốt, không ho, nghe phổi có thể bình thường.
Viêm phổi do virus, mức độ khó thở thừơng trội hơn so với các biểu hiện nhiễm trùng và các dấu hiệu thực thể ở phổi.Nghe phổi có thể phát hiện ran rải rác lan tỏa và tiếng khò khè. Trẻ có thể có dấu hiệu khí phế thủng : lồng ngực căng, gõ trong, thông khí phổi giảm, gan lách bị đẩu xuống nên sờ được.
Tiêu chuẩn chẩn đoán viêm phổi :
– Lâm sàng : ho, thở nhanh hoặc khó thở
– X quang : hình ảnh đặc thùy phổi, đặc phân thùy phổi, thâm nhiễm phế nang, thâm nhiễm kẽ.
