Bu kitapta tiyatro hakkında arayıp bulmaya çalıştığınız birçok konuyu bir arada bulabilirsiniz. Seneler önce tiyatro üzerine açmış olduğum blog sayfamda yer alan tüm araştırmalarımı toplayarak bir kitap altına topladım.
Yazılar 2011 yılında blog ola...
Fransa'nın güneyindeki bir mağara duvarında bulunan erkek geyiği kılığına girmiş,maskeli büyücü resminin, en aşağı on bin yıl, belki de elli bin yıl önce çizilmiş olan o resmin karşısında durduğumuz zaman bile, tiyatronun başlangıcından çok uzaklarda olduğumuzu bilmeliyiz.
Oops! Bu görüntü içerik kurallarımıza uymuyor. Yayımlamaya devam etmek için görüntüyü kaldırmayı ya da başka bir görüntü yüklemeyi deneyin.
Tiyatro, oyun sanatı dinden de eskidir. Gece, ateşin çevresinde otururken, av hayvanlarını çoğaltmak ya da ertesi gün çıkacakları avın iyi gitmesini sağlamak amacıyla bir çeşit büyü yapmayı düşünen, kalkıp avlanacak hayvanları taklit eden ilk insanın bu davranışıyla birlikte tiyatro da başlamış oluyor. Taklit yoluyla yapılan büyünün ardından, dansla, müzikle, maskelerle yapılan büyü, yağmur yağdırma, ürünü çoğaltma törenleri geliyor. Büyüme, olgunlaşma, topluluğun üyeliğine alınma törenlerindeyse söz, konuşma gerekiyor. Atalar tanrılaşıyor, onlara dansla, türkülerle tapınılıyor. Tapınmak mitleri getiriyor. "Mitler oynanarak anılırsa, gösterilirse soy gelişir, topluluk yaşar" inancı yerleşiyor. Trajedi doğuyor, arkasından komedi, sonra da salt bir eğlence olarak oynanan tiyatro.
Karışık, çok yönlü bir sanat olan "tiyatro"nun tarihi, tersine, karışıklıklardan uzak, açık, kolay anlatılabilen, kolay anlaşılan bir tarih. 2500 yıllık bir tarih. Basit bir sanat olan "ilkel tiyatro"nun tarihi ise, iyice karışık, anlatılması güç, bilinmeyen, karanlık yerleri pek çok, on binlerce yıllık bir tarih.
Günümüzde de ilkel insan toplulukları var. Bunlar ayrı anakaralarda, çeşitli adalarda yaşıyorlar. Hemen hemen hepsinin bir ilkel tiyatrosu bulunduğu görülüyor. Uygarlık yolunda bir tiyatro olayına ulaşamayacak kadar geri kalmış hiçbir soy yok yeryüzünde bugün. Öte yandan, çağımızın ilkel insanları ile ilk insanlar arasında büyük benzerlikler olduğu kabul ediliyor. Tarihin karanlıklarına doğru inildikçe, büyü alanında, taklit alanında, pek çok şeyin, ufak tefek değişikliklerle günümüze kadar ulaşabildiği anlaşılıyor. Demek ki çağdaş ilkel topluluklarda görülen, tiyatro olaylarını inceleyerek tarih öncesi insanların tiyatro olayları üzerine, başka bir söyleyişle, başlangıçtaki ilkel tiyatro üzerine bilgiler edinebiliriz.
Ama önce, tiyatronun doğuşu konusundaki iki ayrı görüşü inceleyelim:
