Efsaneler

HERKÜL (HERAKLES) EFSANESİ

     En büyük Yunan kahramanlarından biri olan Herakles'i, Romalılar Hercules (Herkül) olarak tanırlar. Herakles insanın doğaya karşı yenilmez oluşunu, kuvvet ve dayanıklılığı simgeler. Doğanın insanın başına saldığı afet ve musibetlerden insanlığı daima korumuştur. Tanrı vergisi kuvvetinden zevk duymayan Herakles, kahraman olmayı da kendi seçmemiştir.

     Doğduğundan beri ona kin ve nefret besleyen Hera'nın odağından kaçamamış, insafsız bir kralın (Eurystheus) emirlerini (on iki görev) yapmak zorunda kalmıştır. Verilen görevleri bitirdiğinde ise korkunç bir yanlışlık yüzünden yanmış ve bedeninden arınıp ölümsüzlüğe kavuşmuştur. Olağanüstü bir güce sahip olan Herakles, kıvrak zekası ile de anılan bir karakter olmuş, mitsel bir savaşçıdan ölümsüz bir tanrıya dönüşmüş ve daha sonra kendisine bu şekilde tapınılmıştır.

     Herakles (Herkül), Zeus ile kahraman Perseus'un soyundan gelen ve güzelliği ile de tanınan Alkmene’nin oğludur.Zeus’un tanrılar ve devler arasında yaklaşan bir savaş için ölümlü bir kahramana ihtiyacı vardır. Thebai Sarayı'nda yaşayan Alkmene'yi Herakles'i doğurması için seçer ve Alkmene'nin henüz yeni evlendiği eşi Amphitryon'un bir savaş için saraydan ayrılmasını fırsat bilerek kocasının kılığına girip Alkmene'yle beraber olur. Aslında Alkmene asıl eşi olan Amphitryon'dan da gebedir ve Zeus bunu bildiğinden Alkmene'nin ikinci kez doğum sancısı çekmemesi için çocukların ikiz olarak doğmasını sağlayacaktır. Zeus, kahraman Perseus'un soyundan dünyaya gelecek olan bu çocuğun çok büyük bir güce sahip olacağını da bilir.

     Alkmene'nin kocası Amphitryon sabah eve döndüğünde karısıyla yatmak ister ancak Alkmene, gece birlikte olduklarını düşündüğü için buna isteksiz olduğunu belli edecek şekilde davranır. Bundan şüphelenen Amphitryon bir kahine danışır ve kahinden Zeus'un Alkmene ile o gece beraber olduğunu öğrenir.

     Zeus'un Alkmene'yi gebe bıraktığını öğrenen Hera büyük bir kıskançlık ve Herakles'e karşı da nefret duyar. Zeus'a söz verdirir ki Perseus soyundan ilk doğacak çocuk, insanlar üzerinde büyük bir egemenlik kuracaktır. O sırada Mykeneai'ya giderek orada Perseus’un soyundan olan Sthenelos'u bulur. Sthenelos'un karısının yedi aylık gebe olduğunu bilen Hera ebe tanrıça Eileithyia'dan kadını yedi aylıkken doğurtmasını ve Alkmene'nin doğumunu da geciktirmesini ister. Yedi aylıkken doğurtulan o çocuk Eurystheus'tur. Herakles'ten erken doğan Eurystheus böylece Tiryns kralı olur.

     Hera Eurysheus'u erken doğurtmakla Herakles’in elinden haklarını almış olur ayrıca bununla da kalmayarak, sekiz aylıkken Herakles ikizi İphikles'le birlikte beşiğinde yattığı bir gün çocukları boğmak için iki kocaman yılan gönderir. Yılanları gören İphikles ağlamaya başlar ancak Herakles yılanları elleriyle yakalar ve sıkarak boğar.

     Hera'nın kıskançlığından korkan Alkmene, Herakles'i Thebai’nin dışında bir tarlaya bırakır. Bu sırada Zeus’un isteğiyle Athena Hera'yı yanına alarak yürüyüşe çıkmıştır. Bebeği gören Athena şaşırmış gibi yaparak çocuğu Hera’ya gösterir ve “Haydi, senin memelerinde nasılsa süt var, izin ver de şu küçük yaratık da birazını emsin.” der. Hera hiç düşünmeden çocuğu emzirmek için kucağına alır. Herakles tanrıçanın memesini öyle kuvvetli emer ki Hera duyduğu acıyla bebeği yere fırlatır. Bu arada göğsünden fışkıran süt gökyüzüne ulaşarak adına Samanyolu (Süt Yolu, Milky Way) denilen yıldız kümesini oluşturur.

     Herakles çok iyi bir eğitim görür ve kendini geliştirir. Amphitryon ona araba kullanmasını, Eurystos ok atmasını, Linos da güzel saz çalmasını öğretir. Daha sonra bir kralın kızıyla(Megara) evlenen Herakles’in üç çocuğu dünyaya gelir. Ne yazık ki Hera’nın nefreti burada da devreye girer ve Herakles’in cinnet getirmesine sebep olarak çocuklarını öldürmesine yol açar.

     Herakles kendine geldiğinde suçlarından arınmaya çalışır ve Thespios'un yanına giderek ona sığınır. Hera ise Apollon kahini Pythia aracılığıyla Herakles'e, Eurystheus'un hizmetine girmesi ve onun verdiği görevleri yerine getirmesini ister. Hera'nın Herakles'e karşı olan nefretini bilen Zeus ise, hem Herakles'in sonsuz üne erişeceğinden emin olmak hem de Hera’yı memnun etmek istediğinden Herakles'in Tryns kralı Eurystheus'un emrettiği görevleri yapması gerektiğini ve yaptığı taktirde onu ölümsüz yapacağını söyler.

     Herakles'in (Herkül) 12 görevini ayrı ayrı paylaşacağım iyi okumalar.