Roman Özetleri (100 TEMEL ESER)

SÖZLÜKTE ANLAM

SÖZCÜKTE (KELİMEDE) ANLAM

KELİME ( SÖZCÜK) :

Bir varlığı, bir kavramı gösteren ses ya da ses topluluğuna kelime denir. Kelimelerin tek başlarına anlamaları vardır, bir kısmı ise anlamını cümle içerisinde kazanır.

Cümleler kurulurken kelimelerden meydana gelir. Kelimeler bu nedenle cümlenin anlamında ve kuruluşunda önemli görevler alırlar.

Tek başına anlamlı kelimeler: İsim, sıfat, zarf, zamir, fiil olan kelimelerdir.

Örnek: taş, sevgi, düşünce, çiçek, yürümek, yeşil…

Cümle içinde anlam kazanan kelimeler: Edat, bağlaç, ünlem olan kelimelerdir.

Örnek: ile, ya da, ve, ancak, gibi, için…

A- ANLAM BAKIMINDAN KELİMELER

Bir kelime birden çok anlam taşıyabilir. Bir kelimeyi farklı cümlelerde gerçek, mecaz, terim vs. anlamlarında kullanılabilir.

Şimdi bu anlamlarını inceleyebiliriz:

GERÇEK ANLAM:

Bir kelimenin herkes tarafından bilinen, tek başınayken de taşıdığı ilk anlamına denir. Buna sözlük anlamı ve temel anlamı da denir.

Karanlık: ışığın olmayan, ışıktan yoksun anlamına gelir. Bu kelimenin gerçek anlamıdır.

Örnek:

Işıklar sönünce karanlıkta kaldık.           Soğuk su içtiği için hasta oldu.

Ayağı kayınca yere düştü.                          Bebeğin küçücük bir ağzı var.

Eve geldiğinde yüzü sapsarıydı.              Böyle derin bir çukur hiç görmemiştim.

Taşıdığı paketler çok ağırdı.

YAN ANLAM:

Sözcüğün gerçek anlamıyla kazandığı yeni anlama yan anlam denir.

Bir sözcüğün birden fazla yan anlamı olabilir. Yan anlamla gerçek anlam arasında anlamca bağlantı vardır.

Örnek: “Kol” kelimesinin gerçek anlamı “insanın bir organı”dır.

“Çocuk kapının kolunu çıkardı” cümlesinde “nesnelerin tutulmaya yarayan bölümü” olarak kullanılmıştır. Yan bir anlam kazanmıştır.

Uçağın kanadındaki motor bozulmuş.    Seninle mağaranın ağzındabuluşuruz.