Romatoid artrit (RA), bağışıklık sisteminin eklemlere saldırmasına yol açan kronik,inflamasyonla seyreden, multisistemik ve otoimmün bir hastalıktır. Romatoid artrit en sık görülen inflamatuar eklem hastalığı olarak, dünya nüfusunun %1'ini etkilemektedir. Hastalık sadece morbiditeyi değil mortaliteyi de arttırmaktadır. Bir çok eklemi aynı anda hastalandırması sonucu şekil bozuklukları, iş gücü kaybı ve önemli sakatlıklara neden olur.
Romatoid artritin ilk bilinen örnekleri MÖ 4500'e kadar dayanmaktadır . ABD'de Tennessee'de bulunan yerli iskeleti kalıntılarında saptanmıştır. 1859 yılında ise Archibal Garrod hastalığa bugünkü ismini vermiştir. Romatoid artrit, dünyanın her yerinde ve her toplumda görülebilmektedir. Toplumdaki sıklığı %0.5 – %1 arasıdır. Hastalık en sık 40-50'li yaşlarda başlamaktadır. Kadınlarda erkeklerden üç kat daha sık görülmektedir. Hastalık tüm ırklarda ve dünyanın her kısmında görülebilir.
Nedeni: Bağışıklık sistemimiz vücudumuzun bakteri, virüs ve diğer hastalık yapan mikroorganizmalara karşı bizi korumaktadır. Romatoid artritde, bağışıklık sistemi düzgün çalışmaz ve vücut kendi eklemleri ve diğer organlarına saldırır. Bu nedenle hastalıklı hücreler yani beyaz kan hücreleri eklem dokularına doğru taşınır ve eklemlere saldırırlar. Eklem sıvısı artar ve eklemde şişlik meydana gelir. İleri ki süreçlerde eklem dokusu iltihaplanır ve hasar meydana gelmektedir. Romatoid artrit bulaşıcı değildir. Geçirilmiş bir enfeksiyon RA'in başlamasına sebep olabilir. Genetik olarak ta bu hastalık bulaşmaktadır.
Belirtileri
Amerikan Romatizma Derneği ilk olarak 1958 yılında RA tanı kriterlerini
geliştirmiş, 1987 yılında bunları yenilemiştir. Bu kriterler;
Sabah sertliği: en az bir saat sürmeli
Üçten daha fazla eklem bölgesinin tutulumu: doktor tarafından görülen
El eklemlerinin tutulumu
Simetrik artrit
Romatoid nodül
yumuşak doku şişliği
Eklem yerlerinde ısı artışı da görülürken, kızarıklık beklenen bir bulgu değildir. Hastalık sıklıkla vücudun el, el bilekleri ve el parmak eklemleri ile ayak bileği ve ayak parmak eklemlerini tutar. simetriktir iki elde de görülür.
Tanı: Fiziksel muayene yapılır (ellerde şişlik, kızarıklık, hareket kısıtlılığına bakılır,) hastanın öyküsü alınır ,kan testleri ve röntgen filmlerine bakılır. RF bir romatizma testidir. Fakat eklem yakınmaları olmayan bir hastada RF testinin pozitif (+) olması romatizma olmadığı görülür o zaman hastada artrit olduğu anlaşılır.
Romatoid artritte görülen klasik deformiteler Boutonniere deformitesi ve kuğu boynu deformitesidir. Bunların dışında farklı deformiteler de görülebilir.
Tedavi
Hastalığın nedeni henüz tam olarak bilinmediğinden, tedavi ile hastalık tamamen ortadan kaldırılamamaktadır. Güncel tedaviler ile hastalığın ilerlemesini durdurmak mümkün. RA'nın farmakolojik tedavisi hastalık modifiye edici anti-romatik ilaçlar (DMARDlar), anti-enflamatuvar ajanlar ve analjezikler olarak üçe ayrılabilir. Diğer tedavi yöntemi ise hasta eğitimidir. DMARD'ların semptolarını uzun vadede azaltıcı veya yok edici, sonlandırıcı etkilere sahip oldukları bilinmektedir. Örnek ilaçlar;
Siklosporin
D-penisilamin,
Altın tuzları,
Hidroksiklorokin,
Analjezik olarak kullanılan ise: Non-steroidal anti-enflamatuvar ilaçlar (NSAID'ler, çoğu analjezik olarak da etki eder) kullanılan anti-enflamatuvar ajanlardandırlar. Glukokortikoidler (kortizon, prednizon) (prednol, deltakortril, ultralan, flantadin) RA ya bağlı şikayetleri azaltıp rahatlatmada oldukça etkilidirler.
Diğer tedavi yöntemleri ise:
Fazla kilolarınızı verin.
Düzenli egzersiz yapın.
Beslenmenize çok dikkat edin.
Stresten kaçının
Sigara içiyorsanız hemen bırakın.
Tütün Ürünlerini Bırakın
Kontrollerinizi kaçırmayın
Kaynakça
1-Rupp I, Boshuizen HC, Jacobi CE, Dinant HJ, van den Bos GA. Impact of fatigue on health-related quality of life in rheumatoid arthritis. Arthritis Care & Research 2004;51(4):578-585.
2-Gabriel SE. The epidemiology of rheumatoid arthritis. Rheum Dis Clin
North Am 2001;27(2):269-281.
3-Akar S, Akkoç N. Romatoid artrit epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri
Journal of Internal Medical Sciences 2006;2(25):1-6
4-Nikolaus S, Bode C, Taal E, de Laar MA. Fatigue and factors related to
fatigue in rheumatoid arthritis: a systematic review. Arthritis Care &
Research 2013;65(7):1128-1146
5-O'Dell JR. Therapeutic strategies for rheumatoid arthritis. N Engl J Med. 2004;350(25):2591-602 PMID 15201416
6-Edwards JC, Szczepanski L, Szechinski J, et al. Efficacy of B-cell-targeted therapy with rituximab in patients with rheumatoid arthritis. N Engl J Med 2004;350:2572-2581. PMID 15201414
7-Özsoy MH, Altınel L, Başarır K, Çavuşoğlu AT, Dinçel VE. Romatoid
artritte eklem hastalığının patogenezi. TOTBID Dergisi 2006;3:101-110.
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Hastalığının ne olduğunu merak ettin mi?(Book about diseases)
Science FictionDeğişik hastalıkların olduğu , belirtileri nelerdir, nasıl tanı konulmaktadır, görülme sıklığı nedir, kim tarafından bulunmuş ya da dünyada kaç kişide var gibi tüm soruların cevaplarını içeren bir kitap . Okuyup zevk alacağınız ve bilimi doya doya y...
