Wszyscy naokoło interesują się jedynie chorobami psychicznymi, a schorzenia nękające ciało pozostawiono samym sobie. W tej książce zajmę się opisaniem jednostek, które atakują ludzki organizm (a niekiedy również psychikę, bo jak wykazują badania, ta...
1. Nazwa: Pochodzi od łacińskiego słowa "durus" oznaczającego "twardy". Innymi określeniami na to schorzenie są również paradur oraz tyfus. Co ciekawe, w dawnych czasach dur i tyfus były uważane za tę samą jednostkę, podczas gdy w rzeczywistości są to dwie choroby. Nazywana także gorączką obozową, gorączką okrętową i gorączką więzienną.
2. Historia: O durze po raz pierwszy wspominał Hipokrates, który opisał ją 2400 lat temu. Jak więc widać, choroba trzyma się całkiem nieźle i raczej nie zanosi się, aby szybko przestała istnieć, chociaż obecnie należy już do kategorii chorób zapomnianych. Istnieje przypuszczenie, że do dużej epidemii duru rzekomego doszło w latach 1545-1642, która zapisała się w historii pod nazwą Wielkiej Zarazy lub Epidemii Cocolitzi i zdziesiątkowała mieszkańców Nowej Hiszpanii. Choroba ta zebrała śmiertelne żniwo podczas wielu wojen m.in. wojny krymskiej, wojny secesyjnej oraz wojen burskich. Z durem wiąże się również sprawa Mary Mallon, która w historii medycyny znana jest jako Tyfusowa Mary. Kobieta została zatrzymana i aresztowana za "zabójstwo" 3 osób oraz oskarżona o wywołanie choroby u 27 ludzi. Po jakimś czasie okazało się, że kobieta była bezobjawową nosicielką duru, która nieświadomie zarażała durem swoich pracodawców poprzez własnoręczne przygotowywanie lodów brzoskwiniowych. Następnie do przypadków występowania różnych postaci duru dochodziło w trakcie wojen światowych.
3. Co to jest? Ogólnoustrojowachoroba bakteryjna zaliczana do "chorób brudnych rąk". Bakterie wywołujące dur roznoszone są m.in. przy udziale much, które są wektorem dla Salmonelli.
4. Przyczyna: Durem można zarazić się w sposób pośredni lub bezpośredni przez kontakt z wydalinami osoby zarażonej (kał, mocz) oraz zanieczyszczoną żywnością (szczególnie produkty mleczne oraz skorupiaki). Dawka potrzebna do wywołania infekcji wynosi 1000 komórek Salmonelli paratyhpi (w przypadku duru rzekomego) lub Salmonelli enterici (w przypadku duru brzusznego).
5. Postacie: Występują 4 główne postacie duru: dur brzuszny, który jest najpopularniejszą odmianą tej choroby oraz dur rzekomy typu A, B i C.
- objaw Fageta (spowolnienie akcji serca przy wysokiej gorączce, jest to objaw charakterystyczny dla durów).
- różyczka durowa (wysypka występująca na klatce piersiowej oraz nadbrzuszu).
- dreszcze.
- niepokój oraz splątanie.
To są objawy duru brzusznego. Jeżeli chodzi o dur rzekomy, to jest to choroba o znacznie łagodniejszym przebiegu, której sposób leczenie jest identyczny do duru brzusznego.
7. Kto jest narażony?
- Uchodźcy. Osoby przebywające w specjalnych ośrodkach dla uchodźców są szczególnie narażone na zarażenie się durem przez niski stan higieny wynikający z przeludnienia.
- Turyści podróżujący na tereny endemiczne duru np. Indie, Pakistan, gdzie występują złe warunki sanitarne.
8. Rozpoznanie: Posiew krwi.
9. Leczenie: Podaje się antybiotyki.
10. Powikłania: Istnieje cała gama powikłań duru, do których należą m.in.: zapalenie płuc, pęcherzyka żółciowego, zakrzepowe zapalenie żył, uszkodzenie serca i wątroby.
11. Rokowanie: Jeżeli leczenie zostanie podjęte na wczesnym etapie, pacjent ma szansę na całkowite wyzdrowienie i uniknięcie powikłań. Obecnie śmiertelność waha się od 2-10%. Rocznie na dur brzuszny choruje do 30 000 000 ludzi głównie na terenach Azji, Afryki oraz Ameryki Południowej. W Polsce jest to choroba, o której mało kto raczej słyszał.
12. Kto chorował?
- Aleksander Macedoński - śmierć wybitnego wodza na dur jest jedną z hipotez dotyczącą jego nagłego zgonu.
- Edith Claypole - o ironio, to właśnie ona opracowywała szczepionkę na dur brzuszny dla żołnierzy, którzy szli na front i sama się nią zaszczepiła.
- Hakaru Hashimoto - kojarzycie chorobę Hashimoto? To od niego. Nie zabiła go jednak jego własna jednostka chorobowa tylko dur brzuszny.
- Książę Albert - mąż królowej Wiktorii.
- Henryk Stuart - następca angielskiego tronu. Jego śmierć uznano za tragedię narodową, a rządy objął jego brat król Karol I, jedyny obalony i ścięty monarcha Anglii.
- Abigail Adams - żona 2 prezydenta USA Johna Adamsa (fani "Hamiltona" wiedzą o kim mowa).
- Marta Bulloch - matka Teodora Roosevelta.
- William Lincoln - syn Abrahama Lincolna, który zmarł jako 11-letni chłopiec podczas prezydentury swojego ojca.
- Urszula Kochanowska - wielka muza Kochanowskiego i jego niezwykle utalentowana córeczka, o której nie wiemy nawet, czy faktycznie istniała.
- Arnold Bennett - angielski pisarz, który wypił wodę z kranu, aby udowodnić, że to bezpieczne i się nie zarazi.
- Wilbur Wright - jeden z pionierów lotnictwa.
- Howard Ricketts - amerykański bakteriolog, na cześć którego zostały nazwane bakterie wywołujące tyfus plamisty.
- Lizzie van Zyl - najsłynniejsza (dla medycyny) ofiara duru brzusznego. Zdjęcie 7-letniej dziewczynki, które zostało wykonane na łożu jej śmierci na początku XX wieku stało się symbolem złego traktowania więźniów brytyjskich obozów koncentracyjnych podczas wojen burskich. Podobny los podzieliło wówczas 30 000 innych osób.
!UWAGA! Zdjęcie przedstawiające Lizzie van Zyl można z łatwością znaleźć nawet na Wikipedii, ale ze względu na jego drastyczność, od razu ostrzegam, że je załączam. Oglądacie je na własną odpowiedzialność.
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
