Co cię (nie)zabije | Leksykon chorób

Wirus Zika i wrodzony zespół Zika

1. Nazwa: Wywodzi się od nazwy ugandyjskiego lasu, w którym odkryto go po raz pierwszy.

2. Historia: Pierwsze zakażenia wśród ludzi zostały odkryte na terenie Tanzanii oraz Ugandy ponad 70 lat temu, a zaledwie rok później, w 1953r., udało się wyizolować wirusa z organizmu 10-letniej Nigeryjki. Niedługo później choroba rozprzestrzeniła się wśród regionów Indii i Indonezji, wywołując sporadyczne zakażenia u ludzi, a później słuch o niej zaginął aż do XXI w. Najbardziej znana epidemia wirusa Zika miała miejsce na Yap w 2007 roku,  podczas której zakażeniu uległo 75% populacji wyspy. 7 lat później schorzenie zaatakowało ludzi przybywających na Wyspach Cooka, Wyspie Wielkanocnej oraz w Polinezji Francuskiej, gdzie zachorowało ok. 30 000 osób. Ostatnie duże epidemie miały miejsce w 2016r. w Brazylii i Kolumbii, powodując chorobę u ponad 1 500 000 ludzi oraz w Indiach w 2018r. 

3. Co to jest? Choroba wirusowa wywoływana przez wirus Zika.

4. Przyczyna: Choroba roznoszona jest głównie przez komary, a wśród ludzi rozprzestrzenia się drogą płciową, szczególnie z inicjatywy mężczyzn. Za zakażenie odpowiedzialne jest także przetoczenie krwi posiadającej wirus oraz przeszczep zarażonego narządu. Do wrodzonego zespołu Zika natomiast dochodzi, gdy matka w trakcie ciąży była zarażona wirusem.

5. Objawy: Prawie zawsze choroba przebiega bezobjawowo, ale jeśli ktoś zalicza się do grupy 20% ludzi, u których jednak symptomy zakażenia się ujawniają, to można do nich zaliczyć bóle głowy, stawów i mięśnie, łagodną gorączkę, wysypkę, biegunki oraz wymioty. Wszystko mija po tygodniu nawet bez zastosowania odpowiedniego leczenia. Jeżeli chodzi o wrodzony zespół Zika, objawia się on wodogłowiem lub mikrocefalią, nieprawidłową budową pnia mózgu oraz móżdżku, powiększeniem komór mózgu, bezzakrętowością mózgu, zaburzonym funkcjonowaniem rdzenia nerwowego kręgowego, padaczką, zmniejszonym napięciem mięśniowym, uszkodzeniem słuchu, problemami z chodzeniem oraz przełykaniem, chorobami narządu wzroku (jaskrą, zaćmą, uszkodzeniem siatkówki, neuropatią nerwu wzrokowego), a także zaburzeniami snu oraz nadmierną drażliwością i autoagresją.

6. Kto jest narażony? Osoby zamieszkujące tereny endemiczne wirusa, jednak w dobie globalnej wioski zarazić może się praktycznie każdy przebywający w miejscu, gdzie wirus Wika jest roznoszony.

7. Leczenie: Z racji tego, że nie istnieją leki przeciwko wirusowi Zika ani nie wymyślono jeszcze na niego szczepionki, chorym zalecany jest odpoczynek i podawane są medykamenty łagodzące objawy. Choroba jednak charakteryzuje się łagodnym przebiegiem i zazwyczaj nie występują żadne powikłania po przejściu zakażenia.

8. Powikłania: Tak, teraz sobie zaprzeczę, bo jednak powikłania istnieją, jednak są stosunkowo rzadkie. Najgroźniejszym powikłaniem jest właśnie wrodzony zespół Zika. Gdy do zachorowania dochodzi w trakcie ciąży, najczęściej kończy się ona poronieniem, śmiercią płodu oraz przedwczesnym porodem. Z największymi skutkami przebytej epidemii wirusa Zika mierzy się obecnie Brazylia, gdzie zauważono bardzo dużą liczbę niemowląt z mikrocefalią oraz z wrodzonym zespołem Zika. Sam wirus może doprowadzić również do wystąpienia zespołu Guillaina-Barrégo. To właśnie z tego powodu choroba ta uważana jest za olbrzymie zagrożenie dla ludzkości. 

9. Rokowanie: Wirus Zika nie jest śmiertelny, pojawia się rzadko i charakteryzuje się łagodnym przebiegiem, dlatego rokowanie jest bardzo dobre. Niestety, gorzej jest w przypadku wrodzonego zespołu Zika, który niestety jest nieuleczalny.