Đoạn trích : CHỊ EM THÚY KIỀU
TRUYỆN KIỀU – NGUYỄN DU
A.Tác giả
- Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, là cây đại thụ của văn học trung đại Việt Nam...
- Thơ văn Nguyễn Du tập trung phản ánh số phận con người trong xã hội phong kiến, đặc biệt là thân phân người phụ nữ...
B.Tác phẩm
1.Khái quát về đoạn trích:
- Đoạn thơ thuộc phần đầu của tác phẩm Truyện Kiều, phần "Gặp gỡ và đính ước".
- Có thể xem đoạn thơ là minh chứng cho bút pháp tả người ( miêu tả chân dung nhân vật ) rất mực tài hoa của Nguyễn Du.
2. Phân tích
a. Bốn câu thơ đầu: Giới thiệu chung về hai nhân vật
Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
- Chỉ là lời giới thiệu nhưng hàm súc và tinh tế. Ngay sau sự phân định thứ bậc "Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân", nhân dáng hai nàng Kiều hiện ra và liền đó thu hút người đọc bởi dáng vẻ và cả tâm hồn. "Hai ả tố nga", tố là đẹp, nga là vầng trăng. Ngòi bút sắc sảo của Nguyễn Du đã để hai nàng Kiều hiện ra đẹp đẽ như ánh trăng rằm. Mai cốt cách tuyết tinh thần , hình ảnh mai, tuyết, gợi sự mảnh mai, thanh cao và trong sáng. Cả hai nàng từ dáng dấp đến tâm hồn đều mang vẻ đẹp hoàn hảo "mười phân vẹn mười".
- Tuy đều đẹp nhưng mỗi người lại có nét đẹp riêng, không lẫn vào nhau. Những câu thơ tiếp theo, Nguyễn Du đã vẽ nên bức chân dung sống động về từng nhân vật bằng "gam màu ngôn từ" đầy sức gợi.
b. Bốn câu thơ tiếp: Chân dung Thuý Vân
Sau 4 câu thơ đầu giới thiệu chung về hai nhân vật theo lối tả ước lệ của văn chương cổ, Nguyễn Du đã dụng công miêu tả vẻ đẹp của từng nhân vật theo một lối riêng đầy sáng tạo. Trước hết là người em, Thuý Vân:
Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da
- Miêu tả Thúy Vân, tác giả miêu tả từ khái quát đến cụ thể, ông chỉ "xem" tức là chỉ quan sát để miêu tả ngoại hình. Tả Vân, tác giả khằng định " Vân xem trang trọng khác vời". "Trang trọng" ở đây có nghĩa là quý phái, đoan trang, lịch sự. Vậy điều gì đã làm nên nét trang trọng đó? Chỉ với bốn dòng thơ, Nguyễn Du đã vẽ nên sắc đẹp tươi tắn, trẻ trung của một cô gái đang tuổi trăng tròn với khuôn mặt đẹp, ngời sáng như ánh trăng rằm, hàng mi, chân mày thanh tú, đậm nét, nụ cười tươi như hoa, giọng nói trong như ngọc.. . Tất cả toát lên dáng vẻ của một người con gái phúc hậu, đoan trang, thuỳ mị.
