PSİKOLOJİ BİLİMİ

NARKİSSOS KİŞİLİK BOZUKLUGU EFSANESİ

Narkissos'un Mirası

Efsaneye göre, Narkissos güzelliğiyle ün kazanmış bir kişiymiş. Küçümsediği su perisi olan Ekho'yu kaya haline getirmiş, ve bir gün çeşme yatağında gördüğü kendi aksine vuruldu. Günlerdir, kendi aksinin başından kalkmadı. Zamanın birinde, onu ele geçiremeyeceğini anlayınca mum gibi eridi ve üzüntüsünden öldü. Çiçek şekline sokuldu. Antik çağ'da nergis vakitsiz ölümün simgesidir.

Narsisizm (narcissism) bireyin sadece kendine hayran olmasıdır ve genç erişkinlik döneminde (20'li yaşlarda) değişik koşullarda altında ortaya çıkan üstünlük duygusu, beğenilme gereksinimi ve empati yapamamanın olduğu sürekli durumdur. Psikiyatri'de ise, hastanın kendine karşı tutkunluk duyması şeklinde tanımlanan bir kavramdır. Psikanaliz'e göre; libido, benlik ile başkası arasında dağılmış bulunan cinsel güdülerin bütün enerjileri bir araya toplar. Böylelikle, bütün değerler "ben" üzerine kurulmaya başlar ve libidonun merkezine bireyin kendisi gelmeye başlar. Bireyin kendisi, libidonun merkezine gelmesiyle, bireyin nesne ilişkileri (object relations) koparak kendine-bireye yönelir. Sigmund Freud, narsistik nevrozu (bensevisel nevroz veya özsevisel nevroz) aktarım (transference) nevrozundan bu yönüyle ayırmıştır.

Psikopatolojik olarak, Narsisistik Kişilik Bozukluğu (NKB) narsistik tipi aşırı halidir. Yani, narsistik tip semptomlarında derinleşirse Narsistik Kişilik Bozukluğuna sahip olabilir. Narsistik Kişilik Bozukluğunun semptomları ise:

1. Kendisinin çok önemli olduğu duygusunu taşır.
2. Sınırsız başarı, güç, zeka, güzellik veya kusursuz sevgi düşlemleri üzerine kafa yorar.
3. Özel ve eşi bulunmaz birisi olduğuna ve ancak başka özel veya toplumsal durumu üstün kişilerin kendisini anlayabileceğine ya da ancak onlarla arkadaşlık edebileceğine inanır.
4. Çok beğenilmek ister.
5. Hak kazandığı duygusu vardır.
6. Kişilerarası ilişkileri kendi çıkarı için kullanır, amaçlarına ulaşmak için başkalarının zayıf taraflarını kullanır.
7. Empati yapamaz.
8. Çoğu zaman başkalarını kıskanır ya da başkalarının kendisini kıskandığını sanır.
9. Küstah, kendini beğenmiş davranış ve tutumlar sergiler.

Tedavisinde ise, bireysel psikoterapi uygulanmakla beraber, düşünce ve davranışların gerçek olanlarla değişimi (algı değişimi), bireysel arası iletişimin ve yaklaşımın düzeltilmesi, kırılgan yapı üzerinde çalışılır.