GLADIO

İTALYA'NIN KURŞUN YILLARI

İtalya, Gladio ile hesaplaşmaya 1960'ların sonunda başladı. Gerçi bu ilk girişim başarısızlıkla sonuçlandı ama, daha o zamanlarda bile, Gladio'yu soruşturmaya çalışan savcılar ve bürokratlar, "devlet içinde bir başka devlet olduğunu" fark etmişti. O dönemde sorgulanan Gladyatörler'in ifadeleri de durumun karmaşıklığını yansıtıyordu. BBC'nin 1991 tarihli belgeseli "Gladio Operasyonu"nda konuşan, 1970'te son anda durdurulan darbe girişimi Golpe Borghese'de aktif rol alan Albay Amos Spiazzi'nin kafası hayli karışıktı. Nazi hayranı Spiazzi, "1974'te tutuklandım ve kendimi utanç verici bir durumda buldum. Savcı beni ısrarla sorguluyordu, o zaman bu savcının, ihtilâlci olduğumu veya anayasaya aykırı bir şey yaptığımı sandığını anladım. Bana göre, söz konusu olan ulusal güvenlikti. Ben ve üstlerim, bu savcı ile aynı sistem içinde yer alıyorduk. Peki bu durumda, savcıya bazı şeyleri söylemem mümkün müydü? Hayır; çünkü askerî gizlilik buna engeldi."Bahsi geçen savcı, Tora Tora darbe girişimini araştıran Padua'lı hukukçu Giovanni Tamburino idi. Tamburino, elde ettiği ipuçlarının bir yeraltı ordusuna işaret etmesi karşısında hayretler içindeydi. 1965-77 yıllarında faaliyet gösteren Savunma İstihbaratı Teşkilatı SID (Servizio Informazioni Difesa) içerisindeki bir "derin teşkilatlanma" olduğunu ortaya koyan belgelere ve ifadelere ulaşıyordu, ancak 'Gladio' adından henüz haberdar değildi. Fransız araştırmacı Jean Francois Brozzu-Gentile tarafından kaleme alınan Gladio Olayı adlı kitapta belirtildiği üzere, savcı Tamburino, 1974'te SID'in başında bulunan eski NATO Güvenlik Bürosu Şefi Vito Miceli'nin tutuklanmasını emredince kıyamet koptu. Spiazzi'nin, bildiklerini açıklamak için Miceli'den izin istemesi ve Miceli'nin de mahkeme huzurunda "sus" işareti yapması, tuhaf bir durum yaratmıştı. Bunun üzerine sorguya çekilen Miceli, devlete hizmet ettiğini ve sadece 'büyük yerlerin' emirlerini yerine getirdiğini söylüyordu. Gladio uzmanı İsviçreli tarihçi Daniele Ganser ve Gentile; Miceli'nin sonunda, 1977 yılında mahkemeye, "Devletin en üst düzey yetkilileri tarafından bilinen ve gizli servislerin bünyesinde çalışan, istihbarat toplamakla hiçbir alâkası olmayan işler gerçekleştiren çok gizli bir örgüt her zaman var olmuştur. Eğer detay istiyorsanız, bunları size ben veremem" dediğini bildiriyor. Miceli, 1978'de suçsuz bulunarak serbest bırakıldı. Tora Tora darbesine karışmakla suçlanan diğer 145 zanlıdan sadece 46'sı hüküm giydi ancak hepsi de temyizde beraat etti.Devletin iki yüzünü karşı karşıya getiren bu dava, 1990'larda açılacak Gladio soruşturmasının üzerinde yükselebileceği bir temel oluşturduysa da, İtalya'nın en kanlı yıllarının 1970'li yıllar ve 1980'lerin başı olmasını engelleyemedi. Dahası, Miceli'nin neo-faşist İtalyan Sosyal Hareketi - Ulusal Sağ (Movimento Sociale Italiano-Destra Nazionale) adayı olarak senatör seçilmesi gibi örnekler, Gladyatörler'i tasfiye etmenin söz konusu olmadığını gösterdi.