Oops! This image does not follow our content guidelines. To continue publishing, please remove it or upload a different image.
Sehzade Mehmed (1605-1621)-syn Ahmeda I zabity przez Osmana II Młodego. Mehmed jest bardzo kontrowersyjną postacią.Rozpatruje się w jego przypadku takie daty urodzenia:
8 marca 1605r.(11 marca dygnitarze osmańscy przyszli do sułtana przyjmującego w sali tronowej oraz oddali mu hołd przez ucałowanie dłoni z okazji narodzin kolejnego księcia.Günhan Börekci przyjmuje za jego dzień narodzin 11 marca na podstawie właśnie tego gestu oddania czci dziecku i ojcu.)3 września lub 3 sierpnia 1605r.
Istnieje niejasność,co do tożsamości matki chłopca. Mahpeyker Kösem w 1605r. została matką córki o imieniu Ayşe,co przekreślało szansę na kolejne dziecko urodzone w tym samym roku, ewentualnie dziewczynka mogłaby być bliźniaczką księcia. Natomiast jeżeli urodziłby się w marcu, wtedy różnica wiekowa dzieląca go od Osmana wyniosłaby tylko 5 miesięcy, Mahfiruz nie mogłaby w takim odstępie czasu zostać po raz kolejny matką. 3 września jest najbardziej prawdopodobny w wersji z Mehmedem jako rodzonym bratem Osmana II. Tezę tę popiera Ibrahim Peveçi. Francuz Achille d'Harlay opisuje chłopca jako dziecko o kasztanowych włosach, jasnej cerze i dużym nosie, zresztą tak samo scharakteryzował książęta o imionach Bayezid i Sulejman, dodając, że mają one czerkieską matkę. Relacja ambasadora Valiera z 1616r. podważa słuszność wersji o Kösem jako matce drugiego syna Ahmeda, bowiem twierdzi on, iż sułtan zabronił kontaktować się swoim dwóm najstarszym synom (tj.Osman i Mehmed) po wejściu w wiek dojrzewania z Haseki, gdyż upatrywał w jej ambicji względem swoich synów (Murada,Kasima,Ibrahima i być może Sulejman lub zmarłych młodo Orhana i Selima) niebezpieczeństwa grożącego starszym dzieciom. Natomiast Pietro della Valle w liście ze Stambułu z dnia 25 października 1614r. nazywa Greczynkę ''królową" i matką drugiego sułtańskiego syna. Potwierdza to drugi jego list z 22 kwietnia 1619r. w którym oznajmia, że podczas zabaw w Stambule zasłyszał plotki, jakoby to niejaki Mahmud był pierworodnym Kösem. Dotyczy to bardziej Mehmeda, niż urodzonego w 1612r. Murada. Mahpeyker znana była też z tego, że pomimo zakazu woziła Osmana i jego młodszego brata w karocy. Mamy 100 % pewność, iż nie był on synem Bośniaczki Fatmy, która dołączyła do haremu czternastego padyszacha Imperium Osmańskiego w 1606r. ani Şahzaman*, posiadającej dwie córki, która w 1612r. znalazła się w Starym Pałacu po uprzednim spoliczkowaniu przez Ahmeda na oczach haremu za publiczne obrażanie Mahpeyker, o czym ona sama doniosła. Być może matką księcia była nieznana konkubina. Po detronizacji stryja Mustafy, Mehmed wraz z braćmi pozostał w kafes, gdzie przebywał aż do śmierci. Wokół jego zgonu roztaczają się kolejne kontrowersje: Günhan Börekci zakłada, że Osman wydał wyrok na brata w trakcie powrotu z wyprawy chocimskiej (1621r.) Natomiast przypuszczalne daty zgonu to 12 stycznia 1621r. oraz 12 kwietnia 1621r. Śmierć księcia mogła mieć związek z ciążą jednej z konkubin brata, mianowicie najpewniej była to pochodząca z Serbii Meylişah, która w październiku 1621r. wydała na świat księcia Ömera. Być może sułtan właśnie dowiedział się, że zostanie ojcem i z tego powodu brat przestał być mu potrzebny, bowiem jego płodność została potwierdzona oraz sprawdzona. Najpewniejsze są jednak przesłanki o buncie; Osman nie chcąc stracić tronu i wierząc w plotki o buncie młodszego brata przeciw niemu, zabił go. Fatwę pozwalającą na uduszenie niedoszłego buntownika na mocy "dbania o spokój w państwie" wystawił Kemaleddin Efendi, kazasker Rumelii. Wydania dokumentu odmówił za to Esad Efendi, przyszły teść władcy oraz mufti Stambułu, co doprowadziło do kolejnego konfliktu między nimi. Przed śmiercią przyniesioną przez jedwabne sznury Mehmed zdążył krzyknąć : "Z całego serca życzę Ci, aby Twoje panowanie było porażką i aby Twój los był jeszcze gorszy, niż mój"(Naima) lub "Jako, że umieram bez spełnienia mych ziemskich pragnień, modlę się do Boga, by pozbawił Cię życia i tronu) (Hüseyin Tuği). Mimo pewnych sprzeczności jego słowa na pewno zawierały prośbę skierowaną do Boga, aby przeznaczenie brata naznaczone było porażką, a potem śmiercią. Został pochowany obok ojca. Nie był bardziej wykształcony, niż Osman, lecz potrafił porozumiewać się w języku greckim i arabskim. Pisał także wiersze jako Şair. Wiadomo, że Ömer Efendi był jego nauczycielem od stycznia 1609r. Ponoć dzięki matce znał język grecki. Sama Mahpeyker sprawiła również, że cieszył się uznaniem wojska.
__________ * Kandemir Dymitr: "Całe miasto zdawało sobie sprawę z faktu, że gruzińska sułtana, Sahnaz Colokaşvili dostała policzek od sułtana. Nieszczęsna została wygnana z dwiema córkami do pałacu Eyüb.[...]" Almora Nanin (1614r.): "Pierwsza żona sułtana Ahmeda jest Czerkieską, druga to Bośniaczka, a trzecia to Greczynka. Czwartą jest Gruzinka- jednakże ona została wygnana 2 lata temu i mieszka obecnie z dwiema córkami w Eyüb."L.Peirce "The Imperial Harem [...]": "Wydaje się prawdopodobne, że Mahfiruz popadła w niełaskę i została wygnana z pałacu przed wstąpieniem Osmana na tron i nigdy nie odzyskała statusu konkubiny władcy." Ambasador Contarini w 1612r. poinformował, że sułtan ukarał biciem kobietę, która obraziła Mahpeyker. Być może była to ona. Contarini spekuluje, że Ahmed dowiedział się, iż jedna z jego konkubin obraził publicznie Kösem i uderzył ją w twarz przy całym haremie. L.Peirce sądzi,że to czwarta konkubina Ahmeda. Agantanhel Krymski: "Gruzinka upokorzyła Greczynkę Kösem, która od razu doniosła o tym sułtanowi. Sułtan był bardzo zły i uderzył ją, mimo tego, że miał z nią 3 dzieci. Została wygnana do jednego z pałaców."
