Herdenkingstuin

0. Het einde, vaarwel zomergaarde!

Het is niet makkelijk om elke dag op plekken te komen waar je ooit met een ander kwam. Een gebouw wordt een confrontatie en de straten een reflectie. In de verse dagen van rouw begreep ik waarom mensen na een split hun geheugen wilden wissen. Waarom mensen alle foto's samen verwijderden, in bed bleven of plekken vermeden, gesprekken archiveerden en ex-partners blokkeerden. Elke dag passeerde ik de plekken waar we samen kwamen en eerlijk; heel mijn stad heeft mij in de lentemaanden zien huilen. Ík werd de verwoeste stad. Het was gênant en een ongevraagde exposure therapie. Toch bleef ik niet thuis. Elke dag was ik weg en dus vaak met mijn vrienden en van het ene op het andere moment barstte ik in tranen in hun armen uit. Dan begon ik mijn verhaal met: "dit was de laatste keer dat we hier waren", "dit was zijn favoriete restaurant", "daar ging het uit" en "hier werden we verliefd". Ik weet het nu ook. Niets is meer onverdraaglijk dan in je eentje verliefd te zijn. Het is pijnlijk. Het is nog erger dan eenzaamheid. Het is een woord dat ik nog niet kan omvatten, maar de afgelopen maanden duizenden keren heb verdragen. Desondanks besloot ik om me aan elke emotie over te geven. Ik besloot om stil te blijven en alles op me af te laten komen. Ik wilde geen keuzes maken waar ik achteraf misschien spijt van zou krijgen.

In de eerste dagen van onze split zette mijn ex namelijk zulke concrete stappen dat ons einde zo definitief voelde. Hij was een pad aan het creëren waarbij hij niet achteruit kon kijken. Hij verwijderde al mijn vrienden en onze foto's en negeerde mijn berichten die ik voor de break-up had gestuurd. Ons contact verdween, maar ik merkte alles. De gedichten die ik voor hem had geschreven had hij uit zijn leven gehaald en op een gegeven moment had hij ook mij verwijderd. Ik voelde me hopeloos. Hij was actief bezig om mij te wissen en alles wat met mij te maken had uit zijn leven te halen. Het enige wat voor mij bestemd was, was toekijken. Ik wist namelijk dat iedereen zijn eigen manier heeft om met rouw om te gaan en daarom besloot ik voor mezelf dat ik zijn stappen niet wilde volgen. Ondanks ons einde wilde ik zijn aandenkens niet weggooien. Anderhalf jaar lang was hij mijn favoriete persoon en ik vond dat iets om te koesteren. Ik wilde de liefde die ik voor hem voelde niet vergeten, zelfs al wilde hij dat wel. Achttien maanden is een lange periode voor zulke jonge personen en om zoiets te verpesten omdat we nu niet langer samen waren vond ik zonde en tragisch. Niet alle herinneringen waren slecht — van verre. De meesten waren goed.

Dit is volgens mij best wel een controversieel onderwerp. Moet je nou wel of niet artefacten van je ex weggooien? Sommige mensen nemen het standpunt aan dat het raar is om de foto's, gesprekken, bloemen en cadeaus te houden en dat is valide. Persoonlijk kan ik niet zomaar pretenderen dat iemand niet langer (voor mij) bestaat. Ik begrijp dat mensen dat willen doen als er sprake is van misbruik of ontrouw, maar als dat niet het geval is en je hebt een goede tijd gehad, dan zie ik geen reden om de goede herinneringen te wissen. Alleen bewandel je dan wel een eenzaam pad wanneer de ander niet dezelfde gedachte deelt. En zo vond ik mezelf in mijn eentje iets aan het memoreren wat ik samen met een ander had opgebouwd.

Tijdens deze lentemaanden was er geen enkel moment waarin ik dacht dat dit verdriet de liefde niet waard was of dat ik wilde dat ik het anders had gedaan. Ik leerde eerder schoonheid in te zien, hoe mijn verdriet juist een testament werd voor mijn liefde voor hem. Wat ik heb opgemerkt is dat men vaak denkt na een split dat ze x-jaar van hun leven hebben verspild nu ze niet langer samen zijn met hun persoon. Ik vind het oprecht jammer en zonde dat er zo naar liefde wordt gekeken. De oprechte liefde die je aan iemand hebt gegeven kan nooit verspild zijn als het op dat moment goed voelde. Dit is iets waar ik echt in geloof. Het is makkelijk om je ervoor te schamen of er verdrietig over te zijn, maar je hoeft je nooit te schamen voor de liefde die je voor een ander voelt.

Dat is overigens niet hoe ik er eerst over dacht. Toen ik een klein meisje was, had ik nogal wat onrealistische gedachten over liefde, maar dat is niet erg. Ik was jong en dacht dat ware liefde alleen iets was wat je in een speelfilm zag of in een roman las. Echter, weet ik nu, ware liefde ontstaat wanneer twee mensen oprecht van elkaar houden en voor elkaar blijven kiezen. Het feit dat de liefde tussen mij en mijn ex nu langzamerhand vervaagt, doet niet af van het feit dat het voor een tijd ware liefde was. Daarom hoef ik me ook niet te schamen omdat ik verliefd op hem was of verdrietig daarover te zijn; van mijn kant weet ik nu dat het ook écht liefde was. Focussen op de dingen die verkeerd zijn gegaan, gaan me ook niet verder helpen. Door juist alleen dat te doen, verpest ik voor mezelf alleen maar wat ooit heel mooi was. Het enige wat me verder zal helpen is om de herinneringen bij hart te houden en ervan te leren.

De afgelopen anderhalf jaar ben ik er tevens achter gekomen dat liefde een keuze is. Wellicht heb je soms niet in de hand op wie je verliefd wordt, maar het is wel een keuze om aan die persoon vast te blijven houden. Liefde is een bewuste keuze die je elke dag maakt. En liefde is de keuze om je bloot te stellen aan verdriet en rouw, omdat je weet dat het ooit op een manier zal eindigen, maar er toch open voor blijft staan. Je legt je hart in iemands handen wetende dat zij het kunnen breken, maar je accepteert die kans desondanks. Liefde is één en al kwetsbaarheid. Maar kwetsbaarheid is ook angstaanjagend. Het is niet makkelijk om jezelf aan een ander te (willen) laten zien. Persoonlijk vond ik dat zelf ook lastig; om aan mijn ex te laten zien hoé dol ik op hem was. Achteraf gezien is dat stom. De slechtste manier om van een ander te houden is om in stilte van ze te houden. Liefde moet je niet alleen voelen, maar ook uiten. Dat is echt mijn nieuwe mantra geworden. Mijn beeld van liefde is sowieso veranderd.

In de allereerste maand van onze split realiseerde ik me iets belangrijks. Op Instagram las ik een comment van iemand die zei: "Liefde faalt nooit. Als het faalt, dan was het nooit liefde." Ik ben nooit een persoon geweest die graag reacties op andere mensen geeft, maar toen ik dit las was ik zo erg geneigd om een bijbel terug te schrijven. Mijn argumentatie brengt me terug naar wat ik eerder zei. Het feit dat het eindigt, betekent niet dat de liefde er niet was. Soms is de liefde er, maar verandert er niks, dat betekent niet dat het er niet was omdat je de veranderingen niet zag. In mijn geval was de liefde er wel, ook al bleven we niet samen. Onze liefde veranderde niks aan de wereld, maar het heeft mij wel veranderd. In elk opzicht. Het heeft mijn hele zijn veranderd. Ik was bang dat onze split ervoor zou zorgen dat ik aarzelend zou zijn in de liefde, maar het heeft me juist enthousiaster gemaakt. Ik realiseer me dat ik tot zo veel meer capabel ben, dat ik zoveel liefde heb om te geven en die ik aan een ander wil geven. Ik kan niet wachten tot een nieuw persoon komt. Zelfs al zijn er ook angsten die ik mee zal nemen naar mijn nieuwe relatie (die zullen er altijd zijn, het maakt niet uit).

Een vriendin zei tegen me dat het jammer is dat mijn ex nu een litteken is geworden, maar gelukkig is hij dat niet geworden. Hij is een les geworden die ik voor altijd met me mee zal dragen. Het klinkt misschien ongelooflijk, maar ik voel me echt zo veel wijzer. Mijn gebroken hart heeft me een heldere versie van de wereld laten zien. Liefdesverdriet is een universeel proces/emotie en ik heb het gevoel alsof ik zo veel meer 'mens' ben, doordat ik dit heb meegemaakt. Ik denk dat deze split me alleen maar beter heeft gemaakt. Ik heb mezelf de tijd gegeven om alles te verwerken en alle herinneringen een plekje te geven. En tijdens deze ontwikkeling probeerde ik alleen op mezelf te focussen en niet op mijn ex (wat ongelooflijk lastig was). Het helpt namelijk niet om dingen voor de ander in te vullen. Iets wat voor mij automatisme werd; "oh, hij denkt nu dit" en "hij doet dit, want dat" en "hij voelt dit, want dat". Denken aan wat hij aan het denken was of wat zijn gedachtegang achter zijn actie was, leverde mij alleen maar meer verdriet op. Wat de andere persoon wel of niet doet nadat het is uitgegaan, is slechts hun manier om met rouw om te gaan. Iedereen heeft zijn eigen wijze daarin en dat heeft helemaal niks met jou te maken. Deze collectie van gedichten was mijn manier van rouw. Uiteraard dacht ik aan hem tijdens het schrijven, maar het ging niet om hem, het ging om mij.

Alleen ben ik niet in mijn eentje op deze wijsheden gekomen. Ik heb op mijn ouders en vrienden gesteund, meer dan ooit, en ik ben ze dankbaar. Ik ben van mening dat het tijdens een break-up echt belangrijk is om niet alleen te zijn en te leunen op je support systeem. Om erover te blijven praten en eerlijk (aan jezelf) toe te geven dat het niet goed met je gaat (lastig, ik weet het). Maar het is echt essentieel om het niet in je eentje uit te zitten. Dit is ook de reden waardoor ik me relatief snel beter voelde. Voor het eerst in mijn leven rende ik niet weg van mijn verdriet, maar omarmde ik het juist. En door juist geen (slechte) copingmechanisme te ontwikkelen of weg te rennen, kan ik nu ook zonder zwaar hart terugdenken aan al mijn herinneringen met deze persoon. Ik kan met een glimlach naar onze foto's kijken, onze gesprekken bekijken en mijn liefdesgedichten over hem teruglezen. Ik ben blij met deze herdenkingstuin die ik over ons heb gemaakt, zelfs al is er een kans dat ik de enige ben die het zal memoreren.

Alhoewel, separatie is slechts een illusie. Wanneer je voor zo'n lange tijd je zo met een ander verbonden voelde (dat er sprake is van telepathie), dan kan je die persoon nooit volledig kwijtraken. In mijn geval voel ik me nog altijd met hem verbonden, ook al delen we niet meer dezelfde dromen, soms is hij daar nog steeds. En zo zullen herinneringen altijd een manier vinden om te blijven voortleven. Het is iets om te koesteren. Als een vaarwel brandt als hellevuur dan is dat een indicatie dat je de tijd samen goed hebt gespendeerd. Liefde zal altijd zijn weg naar me terugvinden, zelfs al keert hij niet terug.

(E) INDE.