Psikoloji (düzenleniyor)

Büyüme Çağı (Ebeveynler bu yazı sizin için)

Sürekli nasihatla sorunu çözemezsiniz
Genç oğlunuz ve kızınızdaki değişimden rahatsız oluyor ve her fırsatta nasihat ederek bunu değiştireceğinizi düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Bunun yerine kendi gençliğinizi hatırlayın. Onlara güven duygusu verin, bazı özgürlükler tanıyın.

Ergenlik çağına gelen genç evladınızın sizi sadece harçlık kaynağı, evi de bir otel gibi görmeye başladığını düşünüp sinirleniyor ve gittikçe sizden uzaklaştığı için üzülüyorsunuz. Genç çocuklarıyla iletişim ve uyum problemi yaşayan tüm aileler gibi, bulduğunuz her fırsatta nasihat etmekten ve sıkıntılarını paylaşması için zorlayıp yalvarmaktansa yapabileceğiniz başka bir şey var: Yıllar öncesine dönüp aynı yaşlarda neler düşündüğünüzü ve ailenizle yaşadıklarınızı hatırlamak. 

Sanki kendileri hiç genç olmamış gibi hareket eden, gençlerin yaptıklarına şaşıran anne babalara, kendi gençlik dönemlerini tekrar düşünmeyi öneriyor Psikiyatrist Doç. Dr. İlhan Yargıç. 

Çocukluk döneminde insanlar anne babalarını taklit ediyorlar. Özelikle kızlar annelerini, oğlanlar babalarını. Ergenlik çağında ise çocuk bireyselleşme sürecine giriyor. Anne babasından ayrı bir kişi olduğunu görüyor ve kendinin ne olduğunu değil de daha çok ne olmadığını tanımlamaya başlıyor. 

Onlardan farklı olduğunu düşünüyor ve farklı bir şeyler yapma çabasına giriyor. İşte bu aşamada aileler telaşlanmaya başlıyor ve eskisi gibi kendilerine açılmadığı, uzaklaştığı düşüncesiyle şikayet etmeye başlıyorlar. 

Oysa gençler bu dönemde anne baba dışında modeller aramaya yönelir. Şarkıcılar, artistler, farklı fikir akımlarının temsilcileri gençlerin ilk karşısına çıkan modeller oluyor. Ailelerin evlatları farklılaştıkça nasihat etmeye başladıklarına dikkat çeken Yargıç, bu dönemde genç evlada yapılacak en büyük iyiliğin kendisine sağlıklı rol modelleri bulabilmesi olduğunu ifade ediyor.

Gençler için, kendine ait zevkleri, fikirleri olan ayrı bir birey olduğunun kabul edilmesi ve buna saygı duyulması çok önemlidir. Ebeveynlerin, genç evlatlarını farklı bir kişi olarak kabul edip saygı duymaları ve bunu samimi bir şekilde hareketlerine de yansıtarak hissettirmeleri lazım. Fikirlerine, zevklerine, eşyalarına, giyim tarzına, odası için yaptığı tercihlere, kullandığı takılara sürekli müdahale edip, eleştiren, beğenmediklerini sürekli dile getiren aileler, çocuklarından daha büyük tepki alıyorlar. 

Çünkü, gençler bunu bir beğenisine karışmak olarak değil, insan olarak değer verilmemek şeklinde algılıyorlar ve daha temel meselelerde ters çıkmaya başlıyorlar. Anlatmadığı şeyleri öğrenmek için onu hafiye gibi izlemek, kendisinden gizli arkadaşlarını arayıp birlikte gittikleri yerleri sormak, odasını karıştırıp gizli defterlerini okumak da doğru değil. Siz bunu her ne kadar onu tehlikelerden ve kötü arkadaşlardan korumak düşüncesiyle yapsanız da, çocuğunuz bunu fark ettiği zaman kendisine güven duyulmadığını düşünerek aileden daha çok uzaklaşacaktır.

 Gençlere hata yapma seçeneği de bırakmalısınız ki, hata yapmayıp başarılı olduğunda bunu da kendisi yapmış olsun. Kendine ait hataları ve başarıları olmasına izin vermek lazım. Her şeyini kontrol edip doğru yapmasını sağlayan ebeveynler, çocuklarının hata yapma özgürlüğünü de elinden almış oluyorlar. Koruma ve serbest bırakma dengesini kuramayan, aşırı koruyucu kollayıcı ebeveynler çocukların kişilik gelişimini de olumsuz yönde etkiliyorlar. Anne babalar onun yaptığı güzel şeyleri fark edip bunu fark ettiğini hissettirmelidir. Teşvik ve takdir ile kendisine güvenildiğini bilmek gençler için çok önemli bir duygusal ortam sağlıyor. Aileler daha çok hataları araştırmaktansa, iyi şeyleri görüp takdir etmeli, ona güvendiklerini de göstermeliler.

Çocuklara ayrılan zaman da daha çok nasihat ederek geçiriliyor. Bunun yerine gençlerin zevklerine de uyacak ortak faaliyetlerde bulunmak ve bu arada gelişen doğal ortamlarda iletişim kurmak daha kolay olacaktır.

(Bu yazı belli kısımlarına kendi yorumumu kattığım bir alıntıdır fakat kaynağını eklemeyi unuttuğum için yazının orijinalini yazan kişiden çok çok özür diliyorum.)