Uinston yuxudan göz yaşları içərisində oyandı. Culiya yuxulu-yuxulu: "Nə olub?" - mənasında
başa düşüləcək anlaşılmaz sözlər mızıldadı.
-Yuxuda görürdüm ki... - deyə Uinston sözə başladı. Dərhal da dayandı. Gördüklərinin sözlə
ifadəsi çox çətin idi. Burada həm yuxunun özü vardı, həm də oyanandan sonra bir neçə saniyə
yaddaşına hakim kəsilən, röyanın davamına çevrilən xatirələr...
Arxası üstə uzanıb gözlərini yumdu. Hələ də gördüyü təfərrüatlarla zəngin, işıqlı yuxunun
təsirindən çıxa bilməmişdi. Yay axşamı yağan yağışdan sonra durulan, aydınlaşan təbiət kimi, bütün
həyatı gözlərinin önündən gəlib keçmişdi. Hər şey şüşə pres-papyenin içərisində baş verirdi. Şüşənin
səthi göy qübbəsini xatırladırdı. Qübbənin altında hər şey aydın, parlaq işığa bürünmüşdü. O işıqda
dünyanın ən gözişləməz üfüqlərini görmək olurdu. Yuxu anasının əlinin ani hərəkəti ilə bağlı idi. Hər
şey güclə sezilən o hərəkətdən başlanmışdı. Eyni hərəkəti bir müddət öncə təsadüfən baxdığı
kinoxronikada otuzillik fasilədən sonra qaçqın yəhudi qadın da təkrarlamışdı. Helikopterdən açılan
pulemyot atəşi oğlu ilə birlikdə özünü də parça-parça etməmişdən əvvəl yalın əliylə övladını qorumağa
çalışmışdı.
Bilirsən, - deyə Uinston sükutu pozdu, - bir dəqiqə bundan əvvələ qədər fikirləşirdim ki,
anamı mən öldürmüşəm.
-Niyə öldürmüsən? - Yuxudan hələ də tam ayılmayan Culiya soruşdu.
-Yox, aydındır ki, öldürməmişəm. Yəni fiziki mənada öldürməmişəm.
Yuxuda anasının son baxışını görmüşdü. Ayılandan sonra isə həmin günün bütün hadisələri
gözləri önündə canlanmışdı. Bilə-bilə bu xatirələri uzun illər yaxına buraxmaq istəməmişdi.
Hadisələrin dəqiq tarixini xatırlamaqda çətinlik çəkirdi. Lakin onlar baş verəndə, ən azı, on, bəlkə də,
on iki yaşı olduğuna əmin idi.
Atası daha əvvəl yoxa çıxmışdı. Yenə dəqiq vaxtını yadına sala bilmirdi. Atəş səsləri, dolanışıq
çətinlikləri yadında daha yaxşı qalmışdı. Hava hücumlarının yaratdığı vahimə, metro stansiyasında
sığınacaq tapmaları, hər tərəfdə dağ kimi qalaqlanmış kərpic qırıqları, bütün künc-bucağa yapışdırılmış
mənasını anlamadığı intibahnamələr, eynirəngli köynək geymiş gənclərin dava-dalaşları, çörək
dükanlarının qarşısındakı nəhəng növbələr, uzaqdan gələn arasıkəsilməz pulemyot atəşləri, ən başlıcası
isə, fikrini, düşüncəsini bir anlıq da olsun tərk etməyən aclıq duyğusu o illərin ən yaddaqalan xatirələri
idi. Günortalar həmyaşıdları ilə birlikdə tullantı qalaqlarının içərisində, zibil qutularında
eşələndirklərini, çürümüş kələm yarpağı, yaxud kartof qabığı, kif atmış çörək parçası axtardıqlarını
yaxşı xatırlayırdı. Çörəyin kifini qaşıyıb oradaca yeyirdilər. Müəyyən ara ilə gəlib keçən, heyvanlar
BẠN ĐANG ĐỌC
Corc Oruell 1984
Tiểu thuyết Lịch sửİngiliscədən tərcümə edən və ön sözün müəllifi: VİLAYƏT QULİYEV 1984 (Roman)