İNSAN PSİKOLOJİSİ

Harry potter okumak sizi daha iyi bir insan yapıyor!

Harry potter okumak sizi daha iyi bir insan yapıyor!

İtalya'da yapılan bir araştırmayla J. K. Rowling'in çocukları daha empatik yaptığı bulundu. Çalışmanın başlığından her şey anlaşılıyor: "Harry Potter'ın en büyük sihri: önyargıları azaltması." Araştırma, kurgusal edebiyat okumanın kişinin sosyal algısını ve diğer insanlari anlayabilme yetisini geliştirdiğini gösterme amacıyla başlatılıyor.

Sosyal psikolojide önyargı üzerine yapılan çalışmalardatemas hipotezi üzerinde duruluyor. Temas hipotezi (Allport, 1954); belli koşullar altında, karşıt grupların doğrudan temas haline sokulmasının, birbirlerine karşı önyargıyı azaltacağı görüşüdür.

Görünen o ki bu durum kelimeler yoluyla da gerçekleşiyor: Araştırma sonucuna göre çocuklar, farklı gruptan karakterler arasındaki arkadaşlık üzerine hikaye okuduklarında önyargılı oldukları gruba karşı daha olumlu tutumlara sahip oluyorlar.

Ejderhaların ve sihirli değneklerin ötesinde Harry Potter farklı grup dinamiklerinden çoğuna sahip: "muggle"larla büyü yapamadıkları için eğlenilirken, "bulanık"larla da muggle'lardan doğdukları için alay edilir ve gücün sadece safkan büyücülerde olduğuna inanılır (Lord Voldemort'u düşünün).

Modena Üniversite'sinden Loris Vezzali'nin liderliğini yaptığı araştırmada, 34 ilkokul öğrencisine göçmenlerle ilgili tutumları üzerine bir anket veriliyor. Öğrencilerin tutumlarının Harry Potter yolu ile değiştiği ortaya çıkıyor.

Deney su şekilde ilerliyor:

Bir grup önyargıyla ilgili pasajlar okuyor (sarışın safkan büyücü Draco Malfoy'un Harry'nin arkadaşı Hermione'ye "pis küçük bulanık" dediği sahne gibi). Kontrol grubu önyargıyla ilgisi olmayan kısımları okuyor (örneğin Harry'nin ilk değneğini aldığı sahne).

Son oturumdan sonra çocukların diğer grupla (göçmenler) ilgili tutumları tekrar değerlendiriliyor. Harry Potter karakteri ile özdeşleşen kişiler arasında önyargı ile ilgili pasajlar okuyan çocuklarda önemli ölçüde göçmenlere karşı tutumlarda iyileşme olduğu görülüyor. Nötr pasajlar okuyanların ise tutumları değişmiyor.

Malfoy'un nahoş toleranssızlığına maruz kaldıktan sonra öğrenciler diğer gruba daha fazla tolerans göstermeye başlıyor. Bir anlamda onlarla empati yapıp, durumlarını daha iyi anlayabiliyorlar.

Vezzali, fantastik edebiyatın insanın daha açık fikirli olmasını sağladığını söylüyor. Çünkü insan gruplarından ziyade goblinler ve orglarla uğraşmak kişiyi politik savunma sistemlerinden uzaklaştırıyor. Ve durumu daha objektif değerlendirebilme olanağı sağlıyor.

"Maalesef günlük okuduğumuz haberler bize (toleransla ilgili) daha çok çalışmamız gerektiğini söylüyor" diyen Vezzali, ebeveynlerin ve eğitimcilerin toleransı öğretirken Harry Potter gibi fantastik kitapların büyük yardımı olacağını da ekliyor.