Kỹ năng đi trước đam mê - CAL NEWPORT

Hành trình tìm kiếm bắt đầu

Hành trình tìm kiếm bắt đầu

Mùa hè năm 2010, tôi bị ám ảnh bởi việc đi tìm câu trả lời cho câu hỏi đơngiản: Tại sao một số người yêu thích công việc họ làm, nhưng số khác lạikhông? Chính sự ám ảnh này đã dẫn tôi đến gặp những người như Thomas,những người có các câu chuyện giúp chứng minh cho một quan điểm mà tôiđã canh cánh trong lòng từ rất lâu: Nói đến tạo ra một công việc mà bạn yêuthích, thì theo đuổi đam mê không hẳn là một lời khuyên hữu ích.

Lời giải thích cho những gì đã khiến tôi đi theo con đường này như sau: Suốtmùa hè năm 2010, câu hỏi này bắt đầu xuất hiện trong lúc tôi đang nghiêncứu sau tiến sĩ tại MIT, nơi tôi đã có bằng Tiến sĩ ngành Khoa học Máy tínhmột năm trước đó. Tôi đang trên con đường trở thành một giáo sư, mà vớimột chương trình sau đại học như MIT, thì đây là một con đường đúng đắn.Nếu đi đúng hướng, thì giáo sư đại học chính là một công việc cả đời. Nóicách khác, vào năm 2010, tôi đang lập kế hoạch cho cuộc săn việc đầu tiênvà cũng là cuối cùng trong đời. Nếu có lúc bạn cần tìm hiểu xem điều gì tạonên niềm đam mê trong công việc kiếm sống của mỗi người, thì đây chính làlúc đó.

Khả năng tôi có thể không trở thành một giáo sư chính là thứ khiến tôi quantâm nhiều nhất trong khoảng thời gian này. Không lâu sau cuộc gặp gỡ vớiThomas, tôi có một cuộc hẹn với cố vấn của mình để thảo luận về công cuộcsăn việc cho bản thân. "Một ngôi trường tệ cỡ nào thì anh sẵn lòng vềdạy?"chính là cầu hỏi đầu tiên của ông ấy. Thị trường công việc giảng dạyluôn khó khăn, nhưng trong năm 2010, khi nền kinh tế vẫn còn suy thoái, thìnó đặc biệt khó khăn.

Tệ hơn nữa, chuyên ngành nghiên cứu của tôi không phổ biến lắm trongnhững năm gần đây. Hai sinh viên tốt nghiệp thuộc nhóm mà tôi viết luận ánđã trở thành giáo sư tại châu Á, trong khi hai người còn lại trong nhóm làmviệc tại Lugano, Thụy Sĩ và Winnipeg, Canada. "Phải thừa nhận rằng tôicảm thấy quá trình này khá là khó khăn, căng thẳng và nản lòng thoái chí ", một trong những cựu sinh viên nói với tôi. Hơn nữa, tôi và vợ mình mongmuốn được ở lại nước Mỹ, ưu tiên ở bờ Đông, và điều này thu hẹp sự lựachọn hơn nữa của chúng tôi. Tôi phải đối mặt với khả năng rất cao rằng côngcuộc săn việc giảng dạy này sẽ thất bại, buộc tôi phải suy xét lại việc mìnhnên làm gì trong đời. 

Đây chính là lý do mà tôi khởi đầu thứ gọi là "hành trình tìm kiếm củatôi."Câu hỏi của tôi rất rõ ràng: Làm thế nào mà một người yêu thích côngviệc họ làm? và tôi cần một câu trả lời.

Quyển sách này ghi chép lại những gì mà tôi đã khám phá ra trong hànhtrình tìm kiếm của mình.

Đây là những gì mà bạn có thể tìm thấy trong những trang tiếp theo:

Như đã đề cập, tôi không cần phải đi sâu vào hành trình tìm kiếm thì mớinhận ra, như Thomas đã nhận ra trước tôi, rằng quan niệm truyền thống vềthành công trong sự nghiệp - theo đuổi đam mê - là một sai lầm nghiêmtrọng. Nó không những không diễn tả được cách mà đa số mọi người tìmđược một công việc hấp dẫn mà đối với nhiều người, nó còn khiến mọichuyện tồi tệ hơn: dẫn đến việc chuyển đổi công việc và lo lắng liên tục, nhưtrường hợp của Thomas, thực tế không giống như những gì mình mơ mộng.

Từ điểm khởi đầu này, tôi bắt đầu với Quy tắc #1, nơi tôi phá bỏ thuyết đammê. Nhưng tôi không dừng lại ở đó. Hành trình tìm kiếm này đã đẩy tôi tiếnxa hơn việc xác định đâu là những thứ không hiệu quả, để tiến đến câu hỏi:Nếu "theo đuổi đam mê"là một lời khuyên tồi, vậy thì tôi nên làm gì?Quá trình đi tìm câu trả lời cho câu hỏi này, như Quy tắc từ #2 đến #4 thểhiện, đưa tôi đến những nơi không ngờ tới. Ví dụ như để hiểu rõ hơn tầmquan trọng của khả năng tự lập. Tôi dành một ngày trên nông trại thuộc sởhữu của một người trẻ tốt nghiệp từ một đại học danh tiếng. Để nâng caohiểu biết của mình về kỹ năng, tôi dành thời gian với các nhạc sĩ chuyênnghiệp. Tôi cũng len lỏi vào thế giới của các doanh nghiệp tư bản, các nhàbiên kịch, ngôi sao nhạc rock, lập trình viên máy tính, và tất nhiên có cả cácgiáo sư. Đó chỉ là một vài ví dụ cho nỗ lực tìm kiếm những gì quan trọng vànhững gì không quan trọng trong việc xây dựng một sự nghiệp hấp dẫn. Tôiđã rất ngạc nhiên khi thấy rõ nhiều điều sau khi xóa tan đám sương mù chekhuất, vốn được tạo ra khi chỉ chăm chăm tập trung theo đuổi niềm đam mê.

Các câu chuyện trong quyển sách này xoay quanh một chủ đề thường gặp:tầm quan trọng của năng lực. Tôi nghiệm thấy rằng những yếu tố tạo nênmột công việc tuyệt vời thì rất hiếm hoi và quý giá. Nếu muốn có nó, bạncần một thứ gì đó hiếm hoi và quý giá để trao đổi. Nói cách khác, bạn cầnphải giỏi một việc gì đó trước khi mong đợi có được một công việc tốt.

Tất nhiên, chỉ sự tinh thông thôi thì không đủ để đảm bảo hạnh phúc: Có rấtnhiều ví dụ về những con người đáng kính nhưng lại bị nghiện công việcmột cách khổ sở. Do đó, lập luận của tôi không chỉ dừng lại ở việc đơn thuầnđạt được những kỹ năng hữu ích mà còn tiến vào nghệ thuật đầu tư vốn liếngsự nghiệp tinh tế. Điều này dẫn đến những nét biểu liên quan đến quãng đờilàm việc của bạn.

Lập luận này đi ngược lại quan niệm thông thường. Nó đẩy đam mê sangmột bên, quả quyết rằng cảm giác này chỉ là một nhân tố phụ trong một sựnghiệp tốt đẹp. Đừng theo đuổi đam mê; thay vào đó, hãy để nó đuổi theobạn trong hành trình tìm kiếm để bạn trở nên,< trích lời của Steve Martin màtôi rất thích>, "giỏi đến mức không ai có thể phớt lờ bạn." 

Đối với nhiều người, khái niệm này là một sự chuyển đổi lớn, và cũng nhưbất kỳ ý tưởng đột phá nào, nó cần một sự xuất hiện hoành tráng. Đó là lý dotôi viết quyển sách này theo phong cách một bản tuyên ngôn. Tôi chia nộidung thành bốn "quy tắc", mỗi quy tắc có một tiêu đề khích động. Tôi cũngcố gắng làm cho quyển sách ngắn gọn và phát huy tác dụng mạnh mẽ: tôimuốn giới thiệu một cách nhìn mới về thế giới, nhưng tôi không muốn nhồinhét quá nhiều những ví dụ và các cuộc thảo luận. Quyển sách này có chứađựng những lời khuyên cụ thể, nhưng bạn sẽ không tìm thấy kiểu hệ thốngmười-bước hay các bài kiểm tra tự đánh giá trong những trang sách. Chủ đềnày quá tinh tế đến mức không thể đưa thành những công thức.

Sau khi đọc xong quyển sách này, bạn sẽ biết được kết cục câu chuyện củatôi và những cách thức cụ thể mà tôi đang áp dụng vào công việc của mình.Chúng ta cũng sẽ quay trở lại với Thomas, người mà sau khi nhận ra sự chánnản ở tu viện đã quay trở lại với những nguyên tắc ban đầu của bản thân,chuyển sự tập trung từ tìm đúng việc thành làm việc đúng, để rồi cuối cùng,lần đầu tiên trong cuộc đời, có được cảm giác yêu thích công việc mình làm.Đây chính là niềm hạnh phúc mà bạn cũng nên có được.

Tôi hy vọng những điều tôi sắp trình bày sẽ giải thoát cho bạn khỏi câu khẩuhiệu thường ngày như "theo đuổi đam mê của bạn"hay "làm những gì bạnyêu thích" - những loại khẩu hiệu tạo ra sự nhầm lẫn nghề nghiệp - thay vàođó sẽ cung cấp cho bạn một con đường thực tế hơn để tiến vào một sựnghiệp ý nghĩa và hấp dẫn.

**************