Northanger Manastırı

İkinci Kitap | On Yedinci Bölüm

Mr. Tilney'nin kızlarıyla evlenmek için izinlerini istemesi Mr. ve Mrs. Morland'ı birkaç dakikalığına son derece şaşırttı; iki tarafta da bir bağlılıktan şüphelenmek hiç akıllarına gelmemişti; ama hiçbir şey Catherine'in sevilmesinden daha doğal olamayacağı için kısa sürede bunu sadece okşanmış bir gururun mutlu heyecanı içinde değerlendirmeyi öğrendiler; onlar açısından itiraz edilecek hiçbir şey yoktu. Henry'nin hoş tavırları ve terbiyesi kendini sevdiriyordu; hakkında kötü bir şey duymamışlardı ve kötü bir şey söylenebileceğini varsaymak da onların âdeti değildi. Terbiye tecrübenin yerini alıyor, karakterinin onaya ihtiyacı kalmıyordu. "Catherine şaşkın, dağınık bir ev sahibi olacak," oldu annesinin kehaneti, ama yaşayarak öğrenmek gibisi yoktur tesellisinin arkadan gelmesi gecikmedi.

Kısaca, sözü edilecek tek bir engel kaldı, ama o da ortadan kalkana kadar evlilik için onay almaları imkânsızdı. Yumuşak huyluydular ama ilkeleri sağlamdı, Henry'nin babası bu beraberliği bu kadar açıkça yasakladıysa kendileri buna destek vermeye razı olamazlardı. Generalin ortaya çıkıp beraberliği onaylamasını ya da içtenlikle desteklemesini talep etmeyecek kadar ölçülü insanlardı; ama makul bir onay görüntüsü şarttı ve bu elde edilirse... ki sezgileri bunun uzun sürmeyeceğini söylüyordu... onların içten rızası da hemen arkasından gelecekti. Bütün istedikleri onun rızasıydı. Onun parasını istemeye hakları olmadığı gibi eğilimleri de yoktu. Oğlu evlilik ayarlamaları yoluyla sonuçta kayda değer bir servetin sahibi olacaktı; şimdiki geliri bağımsız ve rahat olmasına yetecek bir gelirdi ve parasal açıdan bakıldığında bu evlilik kızlarının umabileceğinin ötesindeydi.

Genç çift böyle bir karara şaşırmadılar. Üzüldüler, kahroldular... ama küsmediler; generalde böyle bir değişikliğin hemen olmasını –çünkü ikisi de bunun neredeyse mümkün olmadığına inanıyordu– ve onları kutsanmış sevginin doluluğu içinde birleştirmesini umut etmeye çabalayarak ayrıldılar. Henry artık yegâne evi olan yere döndü, tarlalarına göz kulak olmak, Catherine'le paylaşmak için sabırsızlandığı eve onu düşünerek yapılacak ilaveleri daha da geliştirmek için; Catherine de Fullerton'da kalıp ağladı. Ayrılığın işkencesi gizli mektuplarla yumuşatıldı mı, bu konuya girmeyelim. Mr. ve Mrs. Morland da öyle yaptılar... herhangi bir söz almaya çalışmayacak kadar naziktiler; Catherine ne zaman mektup aldıysa, ki sık alıyordu, her seferinde başlarını öbür tarafa çevirdiler.

Beraberliklerinin bu safhasında sonlarının ne olacağına dair Henry'yle Catherine'in ve onları seven herkesin payına düşen endişe korkarım okuyucularımın kalbine kolay aktarılamaz; okuyucular önlerindeki sayfaların masalsı acelesinde hep beraber kusursuz bir mutluluğa doğru koşturduğumuzu görecektir. Sadece çabuk evlenmelerini hangi olayların sağladığından şüphe edilebilir, generalinki gibi bir mizacı hangi muhtemel gelişmeler etkileyebilir ki? En çok işe yarayan gelişme kızının zengin ve önemli bir adamla evlenmesi oldu; evlilik yazın gerçekleşti... kazanılan bu itibar onu zevkten deliye döndürdü ve bu delilikten ancak Eleanor Henry'yi affetmesini sağlayınca ve "Eğer aptal olmak istiyorsa aptal olsun!" iznini koparınca çıktı.

Eleanor Tilney'nin evlenmesi, Northanger gibi bir evin kötülüklerinden kurtulması Henry'nin sürgüne gitmesiyle mümkün olmuştu; kendi seçtiği eve, kendi seçtiği adama gitmesi, tahmin ediyorum tüm tanıdıklarını genel olarak memnun eden bir olay oldu. Bu durum karşısında ben de samimi bir sevinç duydum. Alçakgönüllü meziyetleriyle, uzun süren bir ızdırap tarafından hazırlanmış olmasıyla hiç kimse mutluluğa kavuşmayı ve mutluluğu tatmayı daha fazla hak etmemiştir. Bu beye duyduğu yakınlık yeni bir şey değildi; mevkice aşağıda olmak ne zamandır delikanlının elini kolunu bağlıyordu. Beklenmedik bir unvana ve servete kavuşmak bütün zorluklarını ortadan kaldırdı; general arkadaşlığının, çalışkanlığının ve sabırlı dayanıklılığının herhangi bir anında kızını hiç "leydi hazretleri!" diye selamladığı andakinden daha çok sevmemişti. Kocası gerçekten ona layıktı; asaleti, serveti, sevgisinden ayrı olarak kesinlikle dünyadaki en çekici delikanlıydı. Meziyetlerini daha fazla anlatmak lüzumsuz olur; dünyadaki en çekici delikanlı deyince zaten gözümüzün önünde belli biri canlanır. Burada sözkonusu olan kişi için sadece şunu ekleyeceğim (yazı kurallarının hikâyemle ilgili olmayan bir karakter ortaya çıkarmamı engellediğini biliyorum)... bu kişi kahramanımızın en dehşetli maceralarının birine karışmıştı... Northanger'a yaptığı uzun bir ziyarette ihmalkâr hizmetçisinin geride bir deste çamaşırcı faturası unuttuğu beyefendinin ta kendisiydi.

General kendisine söylenmesine izin verince Mr. Morland'ın şartlarının doğru anlaşılması vikont ve vikontesin ağabeyi adına yaptıkları etkiyi destekledi. Anladı ki Thorpe'un aile servetiyle ilgili ilk böbürlenmesi sonraki kötü kalpli karalaması kadar yanıltıcı değilmiş, kelimenin hiçbir anlamıyla muhtaç ya da yoksul değillermiş ve Catherine üç bin pound alacakmış. Bu, son beklentilerinin değişmesinde o kadar etkili oldu ki kibrinin kırılmasını yumuşatmaya bir hayli yaradı; ayrıca uğraşa didine aldığı gizli istihbarata göre tümüyle şimdiki sahibinin tasarrufunda olduğu için Fullerton mülkünün ileride her tür açgözlü spekülasyona açık olması da buna aynı şekilde katkıda bulundu.

Buna dayanarak general, Eleanor'un evliliğinden hemen sonra oğlunun Northanger'a dönmesine izin verdi ve Mr. Morland'a pek kibarca yazdığı bir sayfa dolusu boş laftan oluşan onay mektubunu onunla gönderdi. Mektubun onayladığı olay hemen gerçekleşti: Henry ve Catherine evlendiler, çanlar çaldı, herkesin yüzü güldü; üstelik bu tanışmalarının üstünden daha bir sene geçmeden gerçekleştiği için generalin zalimliğinin sebep olduğu onca korkunç gecikmeden çok da yara almadıkları tahmin edilecektir. Kusursuz mutluluklarına yirmi altı ve on sekiz yaşlarında adım atmaları gayet yerinde; hatta şuna da inanıyorum ki generalin haksız müdahalesi mutluluklarına zarar vermekten çok birbirlerini daha iyi tanımalarını sağlayarak, bağlılıklarını güçlendirerek belki de katkıda bulundu; bu eserin amacı anne baba baskısını övmek mi, yoksa çocukların itaatsizliğini ödüllendirmek mi bunun tespitini ilgililere bırakıyorum.