Parmağın, kötü yorumların biçimlerin üstüne koyma belasından kurtulamayan eski bir filolog olarak beni bağışlayınız: Ama siz fizikçilerin o denli kibirle konuştuğu "doğanın yasaya uygunluğu", sanki - yorumlarınızın ve kötü "filolojinin" sayesinde vardır, - bir olgu değildir, bir "metin" hiç değil, yalnızca bir çocuksu insancıl düzenleme ve modern ruhun demokratik güdülerine fazlasıyla kolaylık gösteren anlam saptırması! "Her yerde yasa önünde eşitlik; doğa bu bakımdan farklı değil, bizden daha iyi durumda değil": Ondan ayrıcalıklı ve özerk her şeye, aynı zamanda ikinci ve daha ince tanrıtanımazlığa karşı kaba bir düşmanlık bulduğumuz incelikli bir art düşünce, bir kez daha örtülmüş oluyor. Ni Dieu, ni maitre39 -
sizin de istediğiniz o; öyleyse "çok yaşa doğa yasası!" - öyle değil mi? Ama, dediğim gibi, yorumdur bu, metin değil; biri çıkıp gelebilir, karşıt bir niyet ve yorumlama biçimiyle, aynı "doğayı, aynı görünüşler bakımından güç savlarının oldukça despotça, kayıtsız, acımasız sokuşturulmasıyla anlamlandırılabilir - gözlerinizin önüne, "gücü istemenin" tüm istisnasızlığının, koşulsuzluğunu öylesine canlı serip, hemen her sözcüğün, "despotluk" sözcüğünün kendisinin bile, sonuçta kullanılmaz ya da zayıflatıcı ve yumuşatıcı eğretileme40 çok insani biçimde- olarak görünmesine yol açan yorumcu; ama yine de bu dünya üstüne sizinkinin aynısını söyleyen, yani, dünyanın "zorunlu" ve "hesaplanabilir" gidişin olduğunun ama bunun yasaların egemenliğinden değil de, mutlak olarak eksikliğinden ileri geldiğini, her gücün varmayı amaçladığı en uçtaki hedeflerine her an ulaşabildiğini ileri sürerek bitiren. Diyelim ki, bu da yalnızca yorum - siz yeterince heveslisiniz karşı çıkmaya? - peki, böylesi daha iyi ya.-
