Tắm heo và tắm tiên - Dương Thụy

*BẠN THÍCH NGHI TỐT - BẠN THÀNH CÔNG

Bạn có phải là người thích nghi tốt với mọi hoàn cảnh không? Đó luôn là câu hỏi dành cho chúng ta khi đi xin việc. Thậm chí, trước khi tốt nghiệp, sinh viên cũng thường đối mặt với vấn đề này. Bởi thế giới ngày càng biến động, những thay đổi bất ngờ nhất luôn xảy ra bất cứ lúc nào đòi hỏi chúng ta phải "trở tay kịp".

Khi đi du học, đây là lúc bạn bắt buộc phải thích nghi với hoàn cảnh mới một cách tích cực nhất. Bắt đầu bằng việc đối mặt với thời tiết thay đổi. Từ chỗ sống qunah năm dưới ánh nắng Sài Gòn, "đùng một cái" giá lạnh mùa đông thật khắc nghiệt sẽ làm bạn thật sự sốc và rơi vào trầm cảm. Đừng quá bi quan, chúng ta không phải ngoại lệ, những sinh viên ở xứ lạnh khi sang Việt Nam cũng rơi vào khó khăn tương tự khi phải chịu cảnh nóng bức, bụi bẩn và kẹt xe kinh niên. Vấn đề là trong khi chúng ta còn trùm chăn rên hừ hừ, những bạn trẻ nước ngoài đến Việt Nam chỉ mất vài tuần là có thể thích nghi khá tốt, phóng xe máy ào ào và "bụi đời" hơn bất cứ thanh niên bản xứ nào. Ngoài thời tiết, khi du học, chúng ta còn gặp bao nhiêu thứ thay đổi khó chịu khác: thức ăn không hợp khẩu vị, phương pháp học quá độc lập, bạn bè quá xa cách, phương tiện giao thông xa lạ, tiếp xúc với máy móc... Tệ nhất là nạn phân biệt chủng tộc làm chúng ta luôn thấy lẻ loi và bị cô lập. Thế nhưng, khó khăn trong một thời gian ngắn, sau đó chúng ta có thể thấy họ chủ động tìm cách thân thiện với sinh viên Việt Nam . Có người còn nếm các món khó nuốt như mắm tôm, sầu riêng, hột vịt lộn...

Khi đi làm, môi trường công sở là nơi "giang hồ hiềm ác, lòng người khó dò" nhất, bởi đây là nơi "đụng" đến miến cơm manh áo, quyền lợi trực tiếp của chúng ta. Từ giảng đường đại học bước chân vào công ty, không phải ai cũng có khả năng thích nghi sớm. Nào là nạn "ma cũ ăn hiếp ma mới", rồi nếu chúng ta trực tính, thật khó chịu đựng những kẻ "nịnh thần". Ngoài ra, dở thì bị chê, mà giỏi cũng không thoát những đố kị cay độc từ những tên "thượng đội hạ đạp". Vậy người khác có lâm phải cảnh bối rối và lo sợ như ta không? Thật ra, không ai là không thấy e ngại mỗi khi vào công ty mới. Dù có kinh nghiệm "tép nhảy" qua bao công ty, dù khả năng thích ứng rất cao, trong thời gian đầu, ai cũng nên thận trọng và tìm cách thích nghi theo những "tiểu xảo" của riêng mình. Đơn giản nhất là đi ăn cơm trưa chung, mời đồng nghiệp mới vài bữa ăn, rủ nhau đi shopping... Tội nhất là có nhiều người rất thân thiện nhưng không biết cách bày tỏ và khả năng thích nghi kém. Chưa kịp cho đồng nghiệp thấy mình "có lòng lành" thì đã bị dập "lên bờ xuống ruộng".

Trong những công ty lớn, môi trường làm việc thường thay đổi do các sếp được luân chuyển theo nhiệm kỳ. Sếp bất ngờ chuyển đi sớm hơn thời hạn cũng thường xảy ra. Nhất là trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu như hiện nay, việc cắt giảm nhân sự diễn ra như cơm bữa. Ngày nào còn đi làm thì mừng, ngày nào bị gọi "cho lên đường" thì khăn gói quả mướp ra đi. Có thể nói chưa bao giờ thế giới bất ổn như hiện nay. Còn nhớ thời kỳ khủng hoảng năm 2008, những nhân viên cao cấp trong ngành tài chính ở phố Wall "dữ dằn" như thế, ngủ một đêm thức dậy tập đoàn Lehman Brothers tuyên bố phá sản phải đóng cửa. Mấy trăm ngàn con người lâm vào cảnh thất nghiệp, đành tìm việc chỗ mới. Họ đi đâu khi ngành tài chính đang khủng hoảng? Dĩ nhiên là phải làm những việc cấp thấp, thậm chí là lao động tay chân, bán sức lao động cơ bắp. Khôi hài hơn, họ có thể trở thành những kẻ phải "thó" đồ như trong bộ phim Fun with Dick and Jane của danh hài Jim Carrey. Bộ phim nói lên những cảnh cùng cực khi bị mất việc. Trong tình trạng này, dù kiêu hãnh đến đâu, bạn bắt buộc phải thích nghi hoàn cảnh để sớm tìm việc mới hoặc cắt giảm chi tiêu tối đa. Bạn càng chần chừ không chịu thích nghi, tức là chấp nhận hoàn cảnh bi đát. Bạn càng bị khó khăn gấp bội do những kẻ khác đã kịp thích nghi nhanh hơn bạn.